Όλοι γνωρίζουμε πόσο εκτεθειμένα είναι τα παιδιά μας στην τεχνολογία και τους κινδύνους που αυτή κρύβει, καθώς η πλειοψηφία κάνει υπέρμετρη χρήση του διαδικτύου στην εποχή μας.
Το διαδίκτυο έχει εισβάλλει στη ζωή των περισσότερων παιδιών και αποτελεί καθημερινή ενασχόλησή τους. Είναι σημαντικό επομένως να διασφαλίσουμε όσο γίνεται την ασφαλή περιήγησή τους σε έναν ποιοτικό ψηφιακό κόσμο και να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους κατά τη χρήση του.
H τεχνολογία έχει σαφώς πολλά θετικά, όπως ότι μας παρέχει πολλές πληροφορίες πιο εύκολα και πιο γρήγορα ή ότι φέρνει κοντά ανθρώπους που βρίσκονται μακριά, αλλά κρύβει και αρκετούς κινδύνους, ειδικά για τα παιδιά.
Έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνουν ότι τα παιδιά παίρνουν τις πρώτες τους συσκευές με σύνδεση στο διαδίκτυο όλο και πιο νωρίς. Οι γονείς δηλώνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% ότι χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να κρατούν τα παιδιά τους απασχολημένα. Άλλη έρευνα αποκάλυψε ότι η πλειοψηφία των γονέων δεν ελέγχουν ποτέ τη δραστηριότητα των παιδιών τους στο διαδίκτυο, η οποία αυξάνεται χρόνο με το χρόνο.
Ωστόσο, ως γονείς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε ορισμένους τεχνικούς ελέγχους για να προστατέψουμε τα παιδιά μας όταν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Αλλά είναι ακόμη πιο σημαντικό να μιλήσουμε στα παιδιά μας, να τους εξηγήσουμε ποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσουν και βέβαια, να θέσουμε σαφή όρια στη χρήση του διαδικτύου.
Κινητά τηλέφωνα
Πρέπει να έχει το παιδί μου smartphone; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τους γονείς, καθώς υπάρχουν κάποια πλεονεκτήματα, που κάνουν κάποιους γονείς να το επιλέξουν, ώστε να έχουν επικοινωνία ανά πάσα στιγμή με το παιδί τους, να χρησιμοποιούν το GPS του τηλεφώνου για να εντοπίσουν που βρίσκεται.
Συχνά οι γονείς δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς τα παιδιά τους χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα. Για να αποφύγετε κακή χρήση, αρχικά δώστε σαφείς οδηγίες στο παιδί σας και εξηγήστε του τι πρέπει να προσέχει. Βάλτε όρια στο πότε μπορεί να χρησιμοποιεί το τηλέφωνο και βέβαια, κρατήστε το μακριά από το υπνοδωμάτιο του πριν κοιμηθεί.
Τέλος, μπορείτε να λάβετε προληπτικά μέτρα, όπως τοποθέτηση εφαρμογής γονικού ελέγχου, ώστε να περιορίσετε τη χρήση που κάνει το παιδί σας, να εντοπίζετε την τοποθεσία που βρίσκεται και να παρακολουθείτε τα τηλεφωνήματα και τα μηνύματά του.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Τα παιδιά περνούν πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου τους στα social media. Στη χώρα μας, η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών (83%) διαθέτει προφίλ σε κοινωνικό δίκτυο, εκ των οποίων το 70% προκύπτει ότι ξεκινά την ενασχόληση πριν από την επιτρεπόμενη ηλικία των 13 ετών. Το 36% μάλιστα των παιδιών που διαθέτουν προφίλ σε κοινωνικά δίκτυα το άνοιξαν μόνα τους, χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών τους.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα του Χάρβαρντ, αν και οι περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων απαιτούν οι χρήστες να είναι τουλάχιστον 13 ετών για να ανοίξουν λογαριασμό, το 68% των γονέων που ρωτήθηκαν παραδέχτηκαν ότι είχαν βοηθήσει τα πιο μικρά παιδιά να δημιουργήσουν το λογαριασμό τους.
Για τους έφηβους, τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν μέσο επικοινωνίας με τους φίλους τους ή και κοινωνικοποίησης. Ωστόσο, θα πρέπει να καταλάβουν ποια είναι η σωστή χρήση, ώστε αυτή να είναι μια θετική εμπειρία, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα εθιστικά για τα παιδιά και μέσα από αυτά να προκύψουν συνομιλίες με ξένους, περιστατικά εκφοβισμού, κλπ.
Κονσόλες παιχνιδιών και παιχνίδια online
Σύμφωνα με την αμερικάνικη εταιρεία έρευνας αγοράς, NPD Group, το 91% των παιδιών στις ΗΠΑ, ηλικίας 2-17 ετών, παίζουν βιντεοπαιχνίδια. Από τη μία τα παιχνίδια αναπτύσσουν μια ποικιλία δεξιοτήτων, από την άλλη, πολλά από αυτά περιέχουν βίαιο ή σεξουαλικό περιεχόμενο, οπότε είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά.
Επίσης, καθώς πολλά παιχνίδια δίνουν τη δυνατότητα σε παίκτες από όλο τον κόσμο να συνομιλούν μεταξύ τους, μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τα παιδιά.
Διαδικτυακός εκφοβισμός
Η παρενόχληση και ο εκφοβισμός είναι φαινόμενα που δυστυχώς συμβαίνουν συχνά μέσω του διαδικτύου. Μπορεί να υπάρξουν με τη μορφή διάδοσης φημών, αποστολής απειλητικών μηνυμάτων, ανάρτησης ανάρμοστου/προσβλητικού περιεχομένου ή φωτογραφιών χωρίς έγκριση κλπ.
Ο εκφοβισμός ή η παρενόχληση αυτή μπορεί να κρατήσει πολύ καιρό και επειδή συμβαίνει on-line, συχνά οι γονείς δεν το αντιλαμβάνονται και τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν αποκαλύπτουν στους γονείς τους ή σε κάποιον άλλον ενήλικα τι τους συμβαίνει.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέψουμε ή να σταματήσουμε τον διαδικτυακό εκφοβισμό στο ξεκίνημά του είναι η παρακολούθηση της συμπεριφοράς του παιδιού. Υπάρχουν πολλά προειδοποιητικά σημάδια που μας δίνουν ενδείξεις γι’ αυτό που υφίσταται το παιδί.
Ένα παιδί που παρενοχλείται ή εκφοβίζεται μπορεί να κλείσει τον λογαριασμό του στα κοινωνικά δίκτυα και να ανοίξει έναν καινούργιο, να αρχίσει να αποφεύγει κοινωνικές καταστάσεις, να κρύβει τη συσκευή του μπροστά σε άλλους, να δείχνει αγχωμένο ή απόμακρο.
Επικοινωνήστε με το παιδί σας
- Κάντε το παιδί σας να νιώσει ότι μπορεί πάντα να έρχεται σε εσάς και να μιλά για οτιδήποτε το απασχολεί.
- Εξηγήστε στο παιδί σας ποιοι είναι οι κίνδυνοι στο διαδίκτυο. Σιγουρευτείτε ότι έχει καταλάβει καλά τι πρέπει να προσέχει, σε ποιους μπορεί να μιλάει και ότι δεν πρέπει να αποκαλύπτει τα προσωπικά του δεδομένα.
