Photo credits: freepik.com
Η ψυχική υγεία των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ανάπτυξη και την ευημερία τους. Πώς θα εντοπίσουμε τυχόν προβλήματα στην ψυχική υγεία τoυς και τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τα παιδιά;
Η ψυχική υγεία συνδέεται με μια κατάσταση ευεξίας, κατά την οποία το άτομο αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του, αντιμετωπίζει το φυσιολογικό στρες της ζωής, εργάζεται παραγωγικά και εποικοδομητικά, συνεισφέρει στην κοινότητα.
Στην παιδική ηλικία, ψυχική υγεία σημαίνει ότι το παιδί έχει φτάσει τα αναπτυξιακά και συναισθηματικά ορόσημα, γνωρίζει τις υγιείς κοινωνικές δεξιότητες και πώς να αντιμετωπίζει τυχόν αντιξοότητες.
Αν ένα παιδί είναι ψυχικά υγιές, έχει θετική ποιότητα ζωής και λειτουργεί καλά στο πλαίσιο της οικογένειας, του σχολείου και στις κοινωνικές συναναστροφές του.
Ωστόσο, πολλά παιδιά βιώνουν περιστασιακά φόβους, ανησυχίες ή εμφανίζουν διαταραγμένη συμπεριφορά. Αν αυτά επηρεάζουν τη λειτουργία του παιδιού στο σπίτι, στο σχολείο, στο παιχνίδι ή στις δραστηριότητές του, τότε μπορεί να είναι ένδειξη κάποιας ψυχικής διαταραχής.
Τα συμπτώματα των ψυχικών καταστάσεων εκδηλώνονται στα παιδιά ως αλλαγές στη συμπεριφορά τους, αφού τα μικρά παιδιά δεν μπορούν αν εκφράσουν με λόγια αυτό που σκέφτονται ή αισθάνονται, γι' αυτό και κάποιες φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί μία διαταραχή.
Πώς θα εντοπίσουμε προβλήματα στην ψυχική υγεία των παιδιών
Η αναγνώριση προβλημάτων στην ψυχική υγεία των παιδιών απαιτεί ευαισθησία και προσοχή στις συμπεριφορές και τα συναισθήματά τους. Ο ρόλος των γονιών και των εκπαιδευτικών είναι πολύ σημαντικός στον εντοπισμό τέτοιων αλλαγών, γι’ αυτό θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη συμπεριφορά, τη διάθεση και τα συναισθήματα του παιδιού.
Ορισμένα σημάδια που μπορεί να υποδεικνύουν ότι το παιδί σας δυσκολεύεται ψυχικά είναι:
1. Αλλαγές στη συμπεριφορά: Αν το παιδί γίνεται πιο επιθετικό, απομονωμένο ή παρουσιάζει εκρήξεις θυμού χωρίς λόγο. Επίσης, η έντονη ανησυχία, ο φόβος για καθημερινές δραστηριότητες ή αποφυγή καταστάσεων.
2. Αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις: Όταν το παιδί αποφεύγει φίλους και οικογένεια, έχει δυσκολία να συνδεθεί με συνομηλίκους, νιώθει μοναξιά ή περιθωριοποίηση.
3. Αλλαγές στις συνήθειες: Απώλεια όρεξης ή υπερκατανάλωση φαγητού. Δυσκολία στον ύπνο, εφιάλτες ή υπερβολική υπνηλία. Πτώση στις σχολικές επιδόσεις, απροθυμία να πάει σχολείο, δυσκολία συγκέντρωσης.
4. Σωματικά συμπτώματα: Συχνά παράπονα για πονοκεφάλους, στομαχόπονους ή άλλους πόνους χωρίς προφανή ιατρικά αιτία.
5. Σημάδια θλίψης ή απογοήτευσης: Επίμονο κλάμα ή θλίψη που διαρκεί εβδομάδες. Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που το παιδί απολάμβανε στο παρελθόν.
6. Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές: Σχόλια ή ενδείξεις ότι δεν νιώθει καλά με τον εαυτό του. Ενδείξεις αυτοτραυματισμού ή απελπισίας.
7. Ανεξήγητη ανησυχία ή υπερκινητικότητα: Υπερβολική ενέργεια που δυσκολεύει το παιδί να συγκεντρωθεί. Συμπεριφορά που μοιάζει εκτός ελέγχου ή επικίνδυνη.
Πώς θα διαχειριστείτε μία τέτοια κατάσταση
Μιλήστε ανοιχτά
Ρωτήστε το παιδί πώς νιώθει χωρίς να το πιέζετε, δείχνοντας κατανόηση και υποστήριξη.
Παρατηρήστε τυχόν μακροχρόνια μοτίβα
Μην ανησυχείτε υπερβολικά για μεμονωμένα περιστατικά. Αν όμως τα σημάδια επιμένουν, αναζητήστε βοήθεια.
Επικοινωνήστε με ειδικούς
Μιλήστε με έναν παιδοψυχολόγο ή παιδίατρο αν οι ανησυχίες σας παραμένουν.
Συνεργαστείτε με το σχολείο
Ζητήστε πληροφορίες από τους δασκάλους για τη συμπεριφορά του παιδιού στο σχολικό χώρο.
Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να ξεπεράσει τις δυσκολίες του και να αναπτύξει εργαλεία για την ψυχική του ευεξία. Υπάρχουν τρόποι να βοηθηθούν τα παιδιά να δημιουργήσουν συνήθειες για να είναι ψυχικά υγιή, με τον ίδιο τρόπο που διδάσκονται συνήθειες της καθημερινότητάς τους.
