Ο πατέρας αποτελεί πρότυπο για κάθε γιο. Είναι αυτός που λειτουργεί ως ρυθμιστής ορίων, συμπεριφορών και ο ρόλος του είναι ουσιαστικός για την ποιότητα της σχέσης τους. Η πατρότητα είναι μια σύνθετη διεργασία. Απαιτεί μια συνεχή και καθημερινή προσπάθεια που βασίζεται στη φυσική παρουσία, στην ενεργητική συμμετοχή και στο πηγαίο ενδιαφέρον του πατέρα προς το γιο του.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η σχέση πατέρα-γιου αποτελεί το μοντέλο που καθορίζει, σε μεγάλο βαθμό, τη σχέση του παιδιού προς τους άλλους, τον τρόπο διαχείρισης διαφόρων καταστάσεων και τον τρόπο έκφρασης συναισθημάτων.
Ωστόσο, όπως είναι εύλογο, συχνά ένας πατέρας αναπαράγει τα βιώματα που ο ίδιος είχε ως παιδί. Για παράδειγμα, ένας πατέρας που εργάζεται πολύ, στερώντας από το παιδί του την παρουσία του, έχει ζήσει αντίστοιχη εμπειρία με τον δικό του πατέρα. Ένας πατέρας που δεν είναι τρυφερός με το γιο του, ίσως κι ο ίδιος ποτέ να μην εισέπραξε τρυφερότητα από τον δικό του πατέρα.
Η σχέση πατέρα-γιου διαμορφώνεται από πολύ νωρίς στη ζωή του παιδιού. Η πρώτη εικόνα και εντύπωση του αγοριού για τον πατέρα του είναι αυτή που εισπράττει διαμέσου της μητέρας του. Το παιδί καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο εκείνη συμπεριφέρεται στον πατέρα, τι είδους συναισθήματα εκφράζει, τι προσδοκά από αυτόν. Η καλή σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι είναι πολύ σημαντική, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις που ένας πατέρας μπορεί να βλέπει το γιο του ακόμα και ως αντίπαλο.
Ο ρόλος του πατέρα
Ο πατέρας θα πρέπει να γνωρίσει στο γιο του τον κόσμο. Τα αγόρια βλέπουν στον πατέρα το μελλοντικό εαυτό τους. Θέλοντας να μοιάσουν σε εκείνον ζητούν την αναγνώριση και την επιβεβαίωσή του σε ό,τι κάνουν όταν είναι στην παιδική ηλικία και θέλουν να τον ξεπεράσουν όταν είναι στην εφηβεία.
Όταν ο πατέρας γνωρίζει πόσο επιδραστικός είναι στα μάτια του αγοριού του, θα νιώσει την ευθύνη που έχει και θα θελήσει να έρθει πιο κοντά του. Με τον ίδιο τρόπο που ο γιος θα υιοθετήσει υγιείς συμπεριφορές από τον πατέρα του, όπως το ενδιαφέρον, ο σεβασμός, η αγάπη και η εκτίμηση, με τον ίδιο τρόπο θα υιοθετήσει και τις βίαιες, χειριστικές, κακοποιητικές συμπεριφορές που θα δει σε εκείνον. Ένας γιος χρειάζεται από τον πατέρα ενδιαφέρον, εκτίμηση, ειλικρίνεια, να διδαχθεί την ψυχραιμία, να μοιραστεί τις εμπειρίες, να νιώσει την αίσθηση ότι τον έχει πάντα δίπλα του.
Ο πατέρας οφείλει να ενημερώνει, να καθησυχάζει και να απαντά στα ερωτήματα του γιου του. Είναι εκείνος που θα πρέπει να συζητήσει με το γιο του θέματα που αφορούν στη σεξουαλικότητα, τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και το αντίθετο, τη ζωή, το θάνατο, κλπ. Στην εφηβεία, όταν οι ορμόνες είναι σε έξαρση, ο πατέρας θα πρέπει να κρατά ήπιους τόνους, να επιστρατεύει το χιούμορ του, να βοηθήσει το γιο του δίνοντας του σημαντικά εφόδια, όπως ο σεβασμός και η αλληλοεκτίμηση, να συμβάλλει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του παιδιού.
Όπως και σε κάθε είδους σχέση, η καλή επικοινωνία αποτελεί το κλειδί επίλυσης κάθε είδους προβλημάτων. Ο πατέρας πρέπει να δείχνει ενδιαφέρον για τις σκέψεις, τους προβληματισμούς, τις επιλογές, τα συναισθήματα του γιου του. Άσχημοι χαρακτηρισμοί, αφορισμοί, απαξιωτικές εκφράσεις, επικρίσεις, δεν συμβάλλουν στην διευθέτηση συγκρούσεων, αντίθετα, επιδεινώνουν την κατάσταση.
Το παιχνίδι ή κάποια άλλη δραστηριότητα, αποτελούν το καλύτερο μέσο επικοινωνίας πατέρα-γιου, κυρίως μέχρι και την προεφηβική ηλικία. Έτσι, υπάρχει μοίρασμα χρόνου, έγνοιας, ευχάριστων συναισθημάτων, σεβασμός, στοργή, εμπειρία και γνώση. Αυτές οι κοινές εμπειρίες αποτελούν πηγή καλών στιγμών. Και οι καλές στιγμές είναι από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους αποτροπής συγκρούσεων.
