Η ανησυχία για τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί όταν βρίσκεται έξω χωρίς εμάς, είναι δεδομένη για κάθε γονέα. Για αυτό είναι υποχρέωσή μας να μάθουμε στα παιδιά μας πώς θα προστατεύουν τον εαυτό τους.
Τα περιστατικά βίας και εγκληματικότητας που πολύ συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας και αφορούν σε απροστάτευτα παιδιά (εξαφανίσεις, απαγωγές, σεξουαλική κακοποίηση, κλπ.), μας υπενθυμίζουν ότι ο κόσμος εκεί έξω είναι διαφορετικός από το ζεστό οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο τα μεγαλώνουμε. Είναι, επομένως, σκόπιμο να μιλήσουμε στα παιδιά μας και να τα καθοδηγήσουμε, ως προς τους κινδύνους που υπάρχουν γύρω μας και να τους μάθουμε τους βασικούς κανόνες ασφαλείας που θα πρέπει να τηρούν.
Πότε ξεκινάμε να το κάνουμε αυτό; Σύμφωνα με τους ειδικούς, από τη στιγμή που τα παιδιά αρχίζουν να έχουν την αίσθηση του χώρου και του χρόνου, είναι καλό να τους δίνουμε τις κατευθύνσεις. Το μικρό παιδί ανακαλύπτει τον κόσμο, γι’ αυτό όταν εκείνο αποπροσανατολίζεται και αρχίζει να κλαίει, ακόμη κι αν π.χ. «χαθεί» στο διπλανό δωμάτιο, εμείς θα πρέπει να του μιλάμε από το δωμάτιο στο οποίο είμαστε, να το καθησυχάσουμε, να πάμε κοντά του με κανονικό βηματισμό, χωρίς να τρέχουμε, να το κοιτάμε στα μάτια χαμογελώντας του και καλώντας το να μας ακολουθήσει.
Όταν βγαίνουμε εκτός σπιτιού, θα πρέπει να του εξηγούμε που πηγαίνουμε, για ποιο λόγο και να του δίνουμε οδηγίες, όπως: «Θα πάμε σε μια παιδική χαρά να παίξουμε, όπου θα είναι πολλά άλλα παιδιά και πολλοί άγνωστοι μεγάλοι, για αυτό θα παίζεις εκεί όπου θα μπορείς να με βλέπεις και να με ακούς. Αν κάποιος μεγάλος σε πλησιάσει για να σε ρωτήσει κάτι, θα του πεις ρώτησε τη μαμά μου ή τον μπαμπά μου. Αν κάποιος μεγάλος σου δώσει κάτι, ακόμη και αν είναι παιχνίδι ή σοκολάτα, θα του πεις: «Όχι, ευχαριστώ». Αν κάποιο παιδάκι θέλει παίξετε πιο μακριά, θα έρθεις πρώτα να μου το πεις».
Θα πρέπει πάντα να μιλάμε στα παιδιά με ήρεμη και καθαρή φωνή, χωρίς πανικό, βάζοντας κανόνες. Τα παιδιά μεγαλώνουν σωστά έτσι, γιατί οι κανόνες τα κάνουν να αισθάνονται ασφάλεια. Αν το παιδί μας ακούσει για ένα συμβάν στις ειδήσεις ή σε κάποια συζήτηση και ρωτήσει π.χ. «Γιατί αυτός ο άνθρωπος σκότωσε το παιδάκι;» απαντάμε με σταθερότητα στο λόγο, αναφέροντας ότι υπάρχουν και κακοί άνθρωποι στον κόσμο.
Επίσης, είναι βασικό να επισημάνουμε στο παιδί μας, ήδη από την ηλικία των 3-4 ετών, ότι δεν επιτρέπεται να το αγγίζει κανείς άλλος εκτός από τους γονείς και του μαθαίνουμε τον κανόνα των εσωρούχων. Δίνουμε το χέρι μας για να χαιρετίσουμε, αλλά δεν επιτρέπουμε σε κανένα ξένο να μας φιλήσει ή να μας αγγίξει σε άλλο σημείο του σώματος.
Όταν το παιδί είναι στην ηλικία των 4 ετών, προσπαθούμε να του δώσουμε να καταλάβει την έννοια «ξένος» ή «άγνωστος», λέγοντάς του ότι ξένος/άγνωστος είναι κάθε άνθρωπος που δεν γνωρίζουμε και δίνοντάς του χαρακτηριστικά παραδείγματα. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε φράσεις που μπορεί να τρομάξουν το παιδί, γιατί ο σκοπός δεν είναι να του δημιουργήσουμε φόβο, αλλά να εντείνουμε την προσοχή του.
Δύο βιβλία που μπορεί να βοηθήσουν, μαθαίνοντας στα παιδιά να μην εμπιστεύονται ποτέ ξένους και αγνώστους, είναι της Γερμανίδας συγγραφέως Ντάγκμαρ Γκάισλερ.
Δεν πάω πουθενά με ξένους: Το σχολείο τελείωσε. Όλοι οι συμμαθητές της Μελίνας έχουν φύγει. Μόνο εκείνη περιμένει υπομονετικά έξω στο πεζοδρόμιο. Μια κυρία περνάει από μπροστά της. «Έλα μαζί μου», της λέει. «Δεν έρχομαι, γιατί δε σας ξέρω», απαντά η Μελίνα. Κι όσο κι αν επιμείνει η κυρία, η Μελίνα θα περιμένει, όπως της είπε να κάνει η μαμά… Μια ιστορία που εξηγεί με όμορφο τρόπο στα παιδιά ότι δεν πρέπει να ακολουθούν ποτέ τους ξένους, αλλά να ακούνε πάντα τους γονείς τους.
Δεν θα χαθώ ποτέ!: Η Λουλού και η μαμά της πάνε στην πόλη για ψώνια. Στην αγορά έχει πολλή βαβούρα και η Λουλού έχει καρφώσει τα μάτια στο κόκκινο παλτό της μαμάς της για να μην τη χάσει. Δυστυχώς, όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο με ένα μικρό αγόρι που στέκεται μόνο του δίπλα στον πάγκο με τα φρούτα… Και μόνο η σκέψη ότι ένα παιδί μπορεί να χαθεί μέσα σε πολύ κόσμο είναι εφιαλτική. Τι θα κάνει το παιδί αν χάσει τους γονείς του ή μπερδευτεί και χρειαστεί να ζητήσει βοήθεια από κάποιον ξένο; Ποιον μπορεί να εμπιστευτεί; Ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο με συμβουλές και οδηγίες για το πώς πρέπει να αντιδράσουν γονείς και παιδιά σε μια τέτοια περίπτωση.
