Τον τελευταίο καιρό η κατάσταση που επικρατεί διεθνώς λόγω του κορωναϊού μονοπωλεί τις συζητήσεις μας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα social media. Η εμφάνιση άγχους αυτή την περίοδο είναι αναμενόμενη. Βέβαια, υπάρχει κόσμος που ήδη ταλαιπωρείται από αγχώδεις διαταραχές, όπως οι κρίσεις πανικού ή φοβίες. Όσο τα κρούσματα αυξάνονται και τα μέτρα ασφαλείας εντείνονται, πολλοί νιώθουν ανησυχία, αβεβαιότητα, φόβο, ακόμη και πανικό.
Η κα Έφη Σίμου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Επικοινωνίας και ΜΜΕ στη Δημόσια Υγεία, μίλησε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων για τον πανικό, τις επιπτώσεις της καραντίνας, αλλά και πώς μπορούμε να ανταπεξέλθουμε καλύτερα σε αυτή.
«Η αντίληψη ότι ο φόβος μπορεί να έχει πολλές επιπτώσεις και ότι ο πανικός μπορεί να εξαπλωθεί εξίσου γρήγορα αναβιώνει περιοδικά σε πολλές πανδημίες. Αυτό που βλέπουμε στην εξελισσόμενη πανδημία του κορωνοϊού, παρατηρώντας ενέργειες του γενικού πληθυσμού, όπως η μεγάλη αύξηση των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ ή η κατακόρυφη πτώση των χρηματιστηρίων παγκοσμίως, είναι ότι υπάρχει άγχος και αυξημένη αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί στο μέλλον», σημειώνει η κα Σίμου.
«Οι εικόνες με άδεια ράφια, άδειους δρόμους και ερημωμένες πόλεις που γίνονται viral, μπορεί να δημιουργήσουν μια αυξημένη αίσθηση επείγουσας ανάγκης, η οποία μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο πανικό. Ελλοχεύει, επίσης, ο κίνδυνος να προκληθούν φαινόμενα ρατσισμού και διάλυσης της κοινωνικής συνοχής. Ο περιορισμός εξάπλωσης του ιού σχετίζεται με την επιβολή πρωτοφανών μέτρων καραντίνας. Η καραντίνα διαφέρει από την απομόνωση, που είναι ο διαχωρισμός των ατόμων που έχουν ήδη διαγνωστεί με τη μεταδοτική ασθένεια από τους υγιείς. Και μπορεί οι τακτικές αυτές να επιφέρουν άμβλυνση της περιβόητης καμπύλης, δηλαδή να ελαττώσουν τον αριθμό των ατόμων που θα νοσήσουν ταυτόχρονα, να επιβραδύνουν την κορύφωση της επιδημίας και να δώσουν χρόνο στο υγειονομικό σύστημα να αντεπεξέλθει, όμως, ενδέχεται να προκαλέσουν μια σειρά από προβλήματα τόσο στη λειτουργία του κράτους, όσο και στις κοινωνικές σχέσεις, δημιουργώντας επιπρόσθετους κινδύνους για τη δημόσια υγεία».
Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την καραντίνα
Η καραντίνα, εξηγεί η κα Σίμου, είναι συχνά μια δυσάρεστη εμπειρία για όσους υποβάλλονται σε αυτήν. Η απώλεια της ελευθερίας, η απομάκρυνση από αγαπημένα άτομα, η αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης, ο φόβος και η πλήξη μπορούν, μερικές φορές, να δημιουργήσουν δραματικές επιπτώσεις.
Όπως καταγράφονται από μελέτες διεθνώς, αυτές μπορεί να είναι: ευερεθιστότητα, συναισθηματική εξάντληση, κακή διάθεση, αϋπνία, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, κακή διάθεση, άγχος, συμπτώματα μετατραυματικού άγχους, φόβος, νευρικότητα, σύγχυση, θυμός, θλίψη και απογοήτευση. Κάποιες μελέτες αναφέρουν μακροπρόθεσμες αλλαγές στη συμπεριφορά ατόμων μετά την περίοδο απομόνωσης, όπως η αποφυγή κοινωνικών επαφών και καθυστέρηση της επιστροφής στην κανονικότητα για αρκετούς μήνες. Η επιτυχής χρήση της καραντίνας ως μέτρο δημόσιας υγείας απαιτεί μείωση στο μέτρο του δυνατού, του πανικού και των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με αυτήν.
Πώς να διαχειριστείτε καλύτερα το «Μένουμε Σπίτι»
1. Φροντίστε την υγεία σας
Επιλέξτε υγιεινές τροφές και ροφήματα που θα ενδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Πλένετε συχνά τα χέρια σας. Καθαρίστε τακτικά σταθερές επιφάνειες, όπου υπάρχει πιθανότητα να παραμείνει ο ιός. Αερίστε συχνά τους εσωτερικούς χώρους. Αποφύγετε το συνωστισμό σε κάθε μέρος που αυτός παρατηρείται.
2. Εξασφαλίστε επαρκείς προμήθειες
Η ύπαρξη επαρκών βασικών προμηθειών (τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης, φάρμακα) κατά τη διάρκεια της καραντίνας (περίπου 2 εβδομάδες) μπορεί να βοηθήσει στο αίσθημα ασφάλειας και να μειώσει το άγχος της καθημερινής επιβίωσης. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις υπερβολές που μπορεί να οδηγήσουν σε κατασπατάληση πόρων.
3. Βελτιώστε την επικοινωνία
Η απομόνωση μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και θλίψη. Διατηρείστε τηλεφωνική επαφή με τα αγαπημένα σας πρόσωπα και κυρίως με ηλικιωμένους που βρίσκονται μόνοι ή σε οίκους ευγηρίας, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν αντιληφθεί τι ακριβώς συμβαίνει και να βιώνουν επιπλέον άγχος και ανασφάλεια λόγω της απουσίας σας.
4. Χρησιμοποιήστε σωστά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Έχουμε τόσα πολλά και εξαιρετικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τώρα είναι η ώρα να το χρησιμοποιήσουμε σωστά για τόνωση του ηθικού και συναισθηματική υποστήριξη. Αντί να μεταδίδουμε κακές ή ψευδείς ειδήσεις που επιτείνουν το φόβο και τον πανικό, μπορούμε να βρούμε νέους και δημιουργικούς τρόπους να συνδεθούμε με τους συνανθρώπους μας.
5. Μειώστε την πλήξη
Μέχρι τώρα οι περισσότεροι παραπονιόμασταν ότι δεν είχαμε χρόνο να κάνουμε πράγματα για μας. Τώρα έχουμε πολύ ελεύθερο χρόνο. Ας το δούμε, λοιπόν, ως ευκαιρία να ασχοληθούμε με ευχάριστες δραστηριότητες που δεν είχαμε χρόνο να κάνουμε μέχρι τώρα και πράγματα που θα μας χαρίσουν ηρεμία. Μετατρέψτε την ταραχή και την αγωνία για το μέλλον σε ευχάριστο και δημιουργικό χρόνο.
6. Διαχειριστείτε αποτελεσματικά το άγχος
Το άγχος μπορεί να είναι μεταδοτικό, όσο και ο ιός. Εξασκηθείτε σε τρόπους διαχείρισής του. Υπάρχουν πολλά χρήσιμα βίντεο που μπορούν να σας βοηθήσουν σε αυτό και να σας απασχολήσουν δημιουργικά, απομακρύνοντας το μυαλό σας από το φόβο. Όταν έχουμε άγχος ή είμαστε συναισθηματικά συγκλονισμένοι, μειώνεται η ικανότητα μας να προσλάβουμε και να επεξεργαστούμε αποτελεσματικά τις πληροφορίες και τις οδηγίες που πρέπει να ακολουθήσουμε.
7. Αποφύγετε ανθρώπους που αυξάνουν την ανησυχία σας
Υπάρχουν άνθρωποι που βιώνουν δραματικά το άγχος και μπορεί να μας συμπαρασύρουν σε αυτό. Αποφεύγετε, λοιπόν, όσους μπορεί να το επιδεινώσουν και να χαλάσουν την καλή σας διάθεση.
8. Κάντε ένα διάλειμμα από την πληροφόρηση
Η ραγδαία μετάδοση πληροφοριών, που πολλές φορές μπορεί να είναι υπερβολικές, ψευδείς ή ατεκμηρίωτες, μπορεί να εξελιχθεί ως επιδημία φόβου. Επιπλέον η υπερπληροφόρηση μπορεί να μας δημιουργήσει σύγχυση και αποπροσανατολισμό από αυτό που πραγματικά είναι σημαντικό και ωφέλιμο για να προστατεύσουμε την υγεία μας. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να κάνουμε κάποια διαλείμματα από την ενημέρωση στα ΜΜΕ και τη συμμετοχή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
9. Μείνετε στο παρόν
Η ζωή είναι απρόβλεπτη. Το μέλλον είναι αβέβαιο. Μην σπαταλάτε το χρόνο σας στο να προβλέψετε τι θα συμβεί. Κανείς δεν το ξέρει. Εκμεταλλευτείτε δημιουργικά κάθε στιγμή της μέρας. Επίσης, με το να μένετε επικεντρωμένοι στο παρόν μειώνετε το άγχος και αυξάνετε την αντικειμενικότητα σας, η οποία είναι απαραίτητη σε καταστάσεις κρίσεων, ώστε να λαμβάνετε σωστές αποφάσεις.
10. Αξιοποιείστε τη φαντασία σας
Η σκέψη είναι απολύτως αναγκαία για την κατάκτηση της ελευθερίας και της ηρεμίας. Αξιοποιήστε τη φαντασία σας με θετικούς τρόπους και όχι κατασκευάζοντας σενάρια καταστροφής. Μέσα από τις κοινωνικές επαφές και τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να μεταδοθεί ή να απομονωθεί και το καλό και το κακό. Ας αλληλοσυνδεθούμε για να απομονώσουμε τον ιό και τον πανικό, και να μεταδώσουμε την αισιοδοξία, την αλληλεγγύη, τον αυτοέλεγχο, την ενσυναίσθηση, την αίσθηση της ατομικής ευθύνης, με σκοπό την προστασία των αγαπημένων προσώπων και της κοινωνίας γενικότερα. Κυρίως, ας μεταδώσουμε την ικανότητα εκλογίκευσης και κριτικής σκέψης, η οποία αποδεικνύεται εξαιρετικής σημασίας σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, ώστε να μπορούμε να αποφασίσουμε τι είναι το σωστό και το χρήσιμο. Είμαστε αλληλοεξαρτώμενοι και οι συμπεριφορές που επιδεικνύουμε σε θέματα δημόσιας υγείας δεν αφορούν μόνο εμάς, αλλά όλους.
