Photo credits: freepik.com
Τα social media είναι μέρος της ζωής και της καθημερινότητας των περισσότερων απο εμάς, όμως, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι η χρήση τους βλάπτει την ψυχική υγεία μας, προκαλώντας θλίψη, δυσαρέσκεια, απογοήτευση, μοναξιά.
Η κυριαρχία των social media δεν περιορίζεται στους έφηβους και τους νέους. Το 2023, οι εγγεγραμμένοι χρήστες σε δημοφιλείς πλατφόρμες όπως το Facebook, το TikTok ή το Instagram ανέρχονταν σε περίπου 4,9 δις, αφιερώνοντας καθημερινά 145 λεπτά κατά μέσο όρο και παίρνοντας ένα μεγάλο ρίσκο για την ψυχική τους υγεία: να επιτρέψουν -εν αγνοία τους- στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να γίνουν -αθόρυβα- οδηγοί του άγχους, της κατάθλιψης, της μοναξιάς, διαταραχών πρόσληψης τροφής και εικόνας του σώματος ή FOMO (Fear of Missing Out, ο φόβος της απώλειας ευκαιριών για αλληλεπίδραση).
Σύμφωνα με μελέτη τoυ Roy Perlis, καθηγητή Ψυχιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, σε περισσότερους από 5.000 ενήλικες με μέση ηλικία τα 56, η χρήση Snapchat, Facebook και TikTok συνδέθηκε με εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε άτομα χωρίς ενδείξεις ή ιστορικό κατάθλιψης.
Παρότι τα ευρήματα δεν αποκάλυψαν αιτιώδη συνάφεια, για τον Perlis «αυτό που φαίνεται να συμβαίνει στα παιδιά συμβαίνει μάλλον και στους ενήλικες: κοιτάζοντας συνεχώς εικόνες ανθρώπων που φαίνονται πιο ευτυχισμένοι από εμάς, με καλύτερη ζωή από τη δική μας, σίγουρα δεν κάνει τους περισσότερους από εμάς να αισθανόμαστε καλύτερα». Ούτε όμως και οι αρνητικές εικόνες βοηθούν.
«Τα social media ήρθαν για να μείνουν και θα γίνονται όλο και πιο παρεμβατικά. Εάν ξοδεύετε πολύ χρόνο σε αυτά και νιώθετε θλίψη, δυσαρέσκεια, απογοήτευση ή μοναξιά, ίσως είναι καιρός να επανεξετάσετε την παρουσία σας στο διαδίκτυο. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία και τη γενική ευημερία μας είναι σημαντική για εμάς και τους αγαπημένους μας» επισημαίνουν ειδικοί από το UC Davis Health.
Η χρήση στους ενήλικες
Συναγερμό εξέπεμψαν τον περασμένο Απρίλιο τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) για τον αυξανόμενο αριθμό αυτοκτονιών στους άνδρες και δη τους νέους ενήλικες. Η έκθεση αποκάλυψε επίπεδα ρεκόρ το 2022, με 49.449 καταγεγραμμένες αυτοχειρίες. Οι ειδικοί «έδειξαν» τα social media ως έναν από τους βασικούς ενόχους, καθώς το 84% των νέων 18 έως 29 ετών στις ΗΠΑ διαθέτουν προφίλ σε κάποια από τις δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Έρευνα για το ψυχικό αποτύπωμα των social media στη γενιά των millennials (28-43 ετών), αμέσως προηγούμενη της Gen Z, έδειξε ότι όσο εντονότερη είναι η χρήση, τόσο χαμηλότερη είναι η ποιότητα της ψυχικής υγείας. Άμεσα, η βαριά χρήση θα αυξήσει τον κίνδυνο για ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη και άγχος, μοναξιά και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Έμμεσα, θα πλήξει την ψυχική υγεία περιορίζοντας το ενδιαφέρον για άλλες δραστηριότητες (π.χ. σωματική άσκηση) και δια ζώσης κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, στοιχεία κρίσιμα για την ψυχική ευημερία. Παράλληλα, η καθιστική ζωή, το αίσθημα FOMO και οι διαταραχές ύπνου από την έκθεση στο μπλε φως θα εντείνουν την κατάθλιψη.
Τα social media συχνά ευθύνονται για το αίσθημα μοναξιάς, καθώς οι χρήστες τείνουν να επικεντρώνονται στην αύξηση νέων φίλων παρά στη βελτίωση των υφιστάμενων σχέσεων, κάτι που δυσχεραίνει την ουσιαστική συναισθηματική σύνδεση.
Οι millennials, ενώ χρησιμοποιούν τα social media για επικοινωνία και το αίσθημα του ανήκειν στην κοινότητα, θα πέσουν συχνά θύματα μιας άσκοπης και άνευ λόγου σύγκρισης του εαυτού τους με τους άλλους, βιώνοντας συναισθήματα ανεπάρκειας, ζήλειας και FOMO. Παρότι είναι πιο ανοιχτοί στη συζήτηση για τα θέματα ψυχικής υγείας, η κατάχρηση των social media μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε εθιστικές συμπεριφορές, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να αποσυνδέονται και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες εκτός διαδικτύου.
Πηγή: ygeiamou.gr
