Photo credits: freepik.com
Ο βασικός ρόλος του σχολικού ψυχολόγου είναι η δημιουργία ασφαλούς, υγιούς και υποστηρικτικού μαθησιακού περιβάλλοντος μέσω της συνεργασίας και συζήτησης με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και άλλους επαγγελματίες.
Ο σχολικός ψυχολόγος έχει σχετισθεί με τη διάγνωση και αντιμετώπιση σχολικών δυσκολιών ποικίλης φύσης και πραγματικά αυτό αποτελεί ένα από τα κυριότερα καθήκοντά του. Μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά παιδιά και εφήβους να ξεπεράσουν τη σχολική φοβία, την έλλειψη οργάνωσης, την έλλειψη δεξιοτήτων μελέτης, την υποεπίδοση, την έλλειψη αυτοπειθαρχίας, το πένθος για οικογενειακά ζητήματα (διαζύγιο, θάνατος), τη συναισθηματική αναστάτωση (άγχος, κατάθλιψη, θυμός), τον πειραματισμό με τις ουσίες, τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τη σύγχυση για τη σεξουαλικότητα, την αναποφασιστικότητα περί εκπαιδευτικής και επαγγελματικής προετοιμασίας, τις σκέψεις για εγκατάλειψη του σχολείου κ.α.
Η σχολική ψυχολογία ξεκίνησε με την εφαρμογή επαγγελματικού προσανατολισμού στις σχολικές τάξεις και την καθοδήγηση των μαθητών. Ως μια νέα ειδικότητα της συμβουλευτικής ψυχολογίας, ασχολείται με την ομαλή προσαρμογή των παιδιών και των εφήβων στην εκπαιδευτική κοινότητα. Οι σχολικοί ψυχολόγοι λειτουργούν υποστηρικτικά. Ασχολούνται με την ψυχική και συναισθηματική ισορροπία των παιδιών, πραγματοποιούν ψυχολογικά τεστ, ψυχοεκπαιδευτικές αξιολογήσεις, παρεμβάσεις, δράσης πρόληψης και παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Ας δούμε πιο αναλυτικά τι ακριβώς παρέχει ο σχολικός ψυχολόγος:
Ψυχολογική και ψυχοπαιδαγωγική αξιολόγηση
Η αξιολόγηση πραγματοποιείται σε όλους τους τομείς ανάπτυξης και προσαρμογής των παιδιών προσχολικής, σχολικής και εφηβικής ηλικίας (π.χ. γνωστικό, μαθησιακό, συναισθηματικό, ψυχοκοινωνικό τομέα κ.ά.) και αποσκοπεί στον:
- προσδιορισμό των θετικών σημείων-δυνατοτήτων και των δυσκολιών των μαθητών
- εντοπισμό των μαθητών που χρειάζονται περαιτέρω υποστήριξη από διεπιστημονική ομάδα ειδικών σε υπηρεσίες της κοινότητας
- σχεδιασμό και στην αξιολόγηση παρεμβάσεων
Παρεμβάσεις
Ο σχολικός ψυχολόγος αναλαμβάνει τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, το συντονισμό και την αξιολόγηση παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται σε ποικίλα επίπεδα και αφορούν σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης των παιδιών (μαθησιακός τομέας, τομέας ψυχοκοινωνικής προσαρμογής, διαχείριση κρίσεων και συνεργασία σχολείου-οικογένειας-κοινότητας). Συγκεκριμένα, σχεδιάζει και εφαρμόζει προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης που απευθύνονται:
- σε όλους τους μαθητές και αποσκοπούν στην προαγωγή της ψυχικής τους υγείας και την ενίσχυση του θετικού κλίματος στην τάξη και το σχολείο (πχ ενίσχυση των κοινωνικών συναισθηματικών δεξιοτήτων, κατανόηση εννοιών και αξιών που αφορούν στη διαφορετικότητα, την αποδοχή, την αλληλεγγύη, την ισότητα)
- σε μαθητές που παρουσιάζουν δυσκολίες ψυχοκοινωνικής προσαρμογής στο σχολείο ή/και την οικογένεια (διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων, συγκρούσεων, δύσκολων συμπεριφορών)
- σε μαθητές /τριες που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα
Photo credits: freepik.com
Διαλεκτική ψυχολογική συμβουλευτική
Σε εκπαιδευτικούς, γονείς και άλλο εκπαιδευτικό προσωπικό, στο πλαίσιο μιας συνεργατικής σχέσης που αποσκοπεί στην:
- συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων παρέμβασης
- ενίσχυση της συνεργασίας εκπαιδευτικών, γονέων και φορέων της κοινότητας
- υποστήριξη των μαθητών σε σχέση με τη μαθησιακή και ψυχοκοινωνική προσαρμογή στο σχολείο
Συμβουλευτική (ατομική & ομαδική)
- Σε γονείς για την καλύτερη κατανόηση της ανάπτυξης και των δυσκολιών των παιδιών, καθώς και για την αξιοποίηση των ιδιαίτερων κλίσεων και ενδιαφερόντων τους
- Σε μαθητές για τη βελτίωση των κοινωνικών και συναισθηματικών τους δεξιοτήτων και την ενίσχυση θετικών κοινωνικών συμπεριφορών.
Εκπαίδευση, επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση ατόμων και ομάδων
- Σε θέματα μάθησης, σχολικής και ψυχοκοινωνικής προσαρμογής και άλλα ειδικά θέματα όπως η παιδική κακοποίηση και η πρόληψή της.
- Ενημερωτικές ομιλίες και σεμινάρια ευαισθητοποίησης γονέων και εκπαιδευτικών σε θέματα που τους απασχολούν.
Ενίσχυση συνεργασίας σχολείου-οικογένειας
- Υποστήριξη οικογένειας για την κατανόηση των μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών αναγκών των παιδιών
- Ενίσχυση της θετικής σχέσης σχολείου – οικογένειας και της γονικής εμπλοκής
- Σύνδεση οικογένειας με άλλες υπηρεσίες της κοινότητας, όταν αυτό κρίνεται χρήσιμο
Συνεργασία με φορείς της κοινότητας ή άλλες υπηρεσίες
Διασύνδεση της σχολικής κοινότητας με άλλους φορείς που παρέχουν ψυχολογικές και κοινωνικές υπηρεσίες.
Συνηγορία
Ο σχολικός ψυχολόγος εργάζεται στο χώρο του σχολείου, με σκοπό να κατανοήσει το παιδί ως μαθητή και ως αναπτυσσόμενο άνθρωπο λαμβάνοντας υπόψη και προασπίζοντας τις ανάγκες, τα δικαιώματα και το συμφέρον του παιδιού.
Αυτοανάπτυξη και επαγγελματικές επιλογές: Η σημασία της σχολικής συμβουλευτικής
Η ατομική και η ομαδική συμβουλευτική αποσκοπούν στην παροχή βοήθειας κι εστιάζουν την προσοχή τους σε διάφορους τομείς και θέτουν διάφορους στόχους. Αρχικά επιδιώκει την ανάπτυξη θετικής αυτοεκτίμησης και αυτοαντίληψης. Επιπλέον, ενισχύει τις τεχνικές αυτογνωσίας αλλά και προτείνει μεθόδους λήψης αποφάσεων. Ακόμα συμβάλλει στην σωστή διαχείριση συγκρούσεων αλλά και δύσκολων καταστάσεων.
Η συμβουλευτική παίζει καταλυτικό ρόλο στην καριέρα. Η επιλογή επαγγέλματος και η καριέρα συχνά περνούν μέσα από τη σχολική ψυχολογία. Ειδικά σε περιπτώσεις παιδιών, που δεν έχουν ανιχνεύσει τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, η ενημέρωση και τελικώς η αποδοχή των δυνατοτήτων και των αδυναμιών τους είναι απαραίτητη προεργασία στο δρόμο προς την επιτυχία. Το σημαντικότερο είναι ότι οι μαθητές μαθαίνουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες των επιλογών τους, προσεγγίζοντας την ωρίμανση και τη βελτίωση της συμπεριφοράς τους.
Στην ατομική συμβουλευτική, μέσα από προσωπική συνέντευξη, παρέχεται στον μαθητή ψυχολογική υποστήριξη. Στόχος είναι κάθε μαθητής να αποδεχτεί τον εαυτό του και να καλλιεργήσει την αυτογνωσία του. Στην ομαδική συμβουλευτική πραγματοποιείται ενδυνάμωση του μαθητή, ώστε να αναπτυχθεί θετική στάση και αντιμετώπιση απέναντι στα ζητήματα προς επίλυση. Στη σχολική ψυχολογία διαμορφώνεται ένα θεραπευτικό πλάνο και σχέδιο δράσης. Στόχος είναι να ενημερώνονται οι μαθητές για επιλογές που διαθέτουν και να οδηγούνται σε επαγγελματικές αποφάσεις με σύνεση και οργάνωση. Έτσι μαθαίνουν τεχνικές αυτοαξιολόγησης και ανάλυσης των προσωπικών ιδιαιτεροτήτων τους, εστιάζουν στην αποδοχή του εαυτού τους, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην καλλιέργεια των κλίσεων τους.
Πηγή: eliza.org.gr
