Photo credits: freepik.com
Η εφηβεία είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη περίοδος ζωής και για τα κορίτσια, η μετάβαση από την παιδική ηλικία στον ενηλικίωση και οι αλλαγές στο σώμα τους, μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για μία επίσκεψη με συμβουλευτικό και ενημερωτικό χαρακτήρα στον γυναικολόγο.
Όμως, ακόμη και στην τρυφερή παιδική ηλικία, κάποιες παθήσεις που αφορούν στο αναπαραγωγικό σύστημα των κοριτσιών, είναι ένας ακόμη λόγος για επίσκεψη στον γυναικολόγο. Ποιες είναι οι πιο συχνές γυναικολογικές παθήσεις, που εμφανίζονται κατά την παιδική και εφηβική ηλικία;
Παιδική ηλικία
Αιδοιοκολπίτιδα
Είναι η πιο συχνή γυναικολογική πάθηση στα κορίτσια, η οποία συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 3-7 ετών, με βασικά συμπτώματα πόνο, φαγούρα, δυσκολία στην ούρηση. Οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν κολπικές εκκρίσεις στα εσώρουχα του κοριτσιού, οι οποίες μπορεί να είναι πρασινόχροες, κιτρινόχροες και συχνά δύσοσμες. Αν κριθεί απαραίτητο κατά την διάρκεια της κλινικής εξέτασης λαμβάνεται καλλιέργεια απο το περίνεο, αν και στη πλειοψηφία των περιπτώσεων το αποτέλεσμα είναι αρνητικό ή αναδεικνύει μη ειδικούς μικροοργανισμούς. Η θεραπεία περιλαμβάνει εφαρμογή σωστών κανόνων υγιεινής και αποφυγή ερεθιστικών ουσιών, όπως το σαπούνι. Συστήνεται η εξωτερική πλύση του αιδοίου με χαμομήλι και καθαριστικά, ειδικά σχεδιασμένα για την ηλικία του κοριτσιού. Η χορήγηση αντιβιοτικής θεραπείας ενδείκνυται μόνο όταν η καλλιέργεια κολπικού υγρού αναδείξει συγκεκριμένο παθογόνο μικροοργανισμό. Τα συμπτώματα μπορεί να αργήσουν να υποχωρήσουν γι’ αυτό θα πρέπει να εκπαιδευτούν, τόσο οι γονείς, όσο και το κορίτσι στη σωστή περιποίηση της περιοχής και στην αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων.
Δερματολογικές παθήσεις αιδοίου
Δερματολογικές παθήσεις όπως ατοπική δερματίτιδα, ψωρίαση και σκληρυντικός λειχήνας, μπορούν να εκδηλώσουν συμπτωματολογία από την περιοχή του αιδοίου. Ο σκληρυντικός λειχήνας αποτελεί μια χρόνια δερματική πάθηση αγνώστου αιτιολογίας και έχει συσχετισθεί με την ύπαρξη αυτοάνοσων διαταραχών. Αν και εμφανίζεται συνηθέστερα σε ενήλικες γυναίκες, 10-15% δύναται να εμφανισθεί και σε παιδιά. Η συμπτωματολογία περιλαμβάνει φαγούρα, πόνο και δυσκολία στην ούρηση ακόμα και αιμορραγία. Η θεραπεία είναι τοπική με κορτικοστεροειδή και συχνό επανέλεγχο για έγκαιρη αναγνώριση υποτροπών.
Σύμμιση μικρών χειλέων του αιδοίου
Η σύμμιση των μικρών χειλέων του αιδοίου αποτελεί συχνό εύρημα στην προεφηβική ηλικία. Εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία του ενός έτους. Η αιτιολογία είναι άγνωστη, αλλά αποδίδεται στο συνδυασμό χρόνιου ερεθισμού του αιδοίου από ερεθιστικούς παράγοντες (μωρομάντηλα) και έλλειψης οιστρογόνων που παρατηρείται στα κορίτσια πριν την εφηβεία. Συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα και η διάγνωση γίνεται κλινικά. Θεραπεία χορηγείται όταν εμφανίζονται συμπτώματα, όπως δυσκολία και τσούξιμο στην ούρηση, η οποία περιλαμβάνει τοπική χορήγηση σκευασμάτων οιστρογόνων και κορτικοστεροειδών.
Κολπική αιμόρροια
Την πρώτη εβδομάδα ζωής, κολπική αιμόρροια (ψευδοπερίοδος) μπορεί να παρατηρηθεί λόγω των μητρικών οιστρογόνων. Σε μεγαλύτερα κορίτσια, αίτια κολπικής αιμόρροιας αποτελούν η αιδοιοκολπίτιδα, η παρουσία ξένου σώματος στον κόλπο, η πρόπτωση ουρήθρας, το τραύμα, η σεξουαλική κακοποίηση, καλοήθεις και κακοήθεις βλάβες, αιμαγγειώματα, ο απλός λειχήνας, διαταραχές αιμόστασης και ενδοκρινολογικές διαταραχές, όπως η πρώιμη ήβη, πρώιμη εμμηναρχή και ο υποθυρεοειδισμός.
Photo credits: freepik.com 
Εφηβική ηλικία
Διαταραχές περιόδου
Η διάρκεια της περιόδου διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά ο μέσος όρος είναι 28 ημέρες. Φυσιολογικός θεωρείται ο κύκλος από 21 έως 35 μέρες. Κάποια κορίτσια έχουν διαταραχές της περιόδου, δηλαδή ο χρόνος μεταξύ των περιόδων είναι μικρότερος των 21 ημερών ή μεγαλύτερος των 35, ενώ οι μέρες της περιόδου είναι πάνω από 7. Στην εφηβεία είναι πολύ φυσιολογικό ο κύκλος να μην είναι σταθερός. Αυτό συμβαίνει γιατί το κύκλωμα που ελέγχει τις περιόδους ωριμάζει σιγά σιγά. Συχνά, χρειάζονται 2-3 χρόνια από την πρώτη περίοδο μέχρι να σταθεροποιηθεί. Αν οι διαταραχές περιόδου επηρεάζουν την καθημερινότητα της έφηβης ή διαρκέσουν περισσότερα από τρία χρόνια από την εμμηναρχή επισκεπτόμαστε ένα εξειδικευμένο γυναικολόγο.
Πόνος στη περίοδο (δυσμηνόρροια)
Ο πόνος στην περίοδο είναι κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά. Συνήθως προκαλείται από τη σύσπαση της μήτρας, καθώς προσπαθεί να διώξει το αίμα από τη μήτρα. Κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε είναι: Λήψη αναλγητικών παυσίπονων, όπως η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη (αντενδείκνυται όμως αν έχετε άσθμα ή προβλήματα στομάχου, νεφρών ή ήπατος. Η ασπιρίνη επίσης, δεν πρέπει να λαμβάνεται από άτομα κάτω των 16 ετών). Λήψη παρακεταμόλης, αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι δεν μειώνει τον πόνο τόσο αποτελεσματικά όσο η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη. Τα παυσίπονα πρέπει να λαμβάνονται πριν γίνει πολύ έντονος ο πόνος.
Η ορμονική αντισύλληψη (όπως το αντισυλληπτικό χάπι, το ενδομήτριο σύστημα (IUS), μπορεί να μειώσει τον πόνο της περιόδου.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, εάν ο πόνος είναι τόσο σοβαρός που επηρεάζει την καθημερινή σας ζωή.
Μητρορραγία
Αυτό σημαίνει υπερβολικό αίμα στη διάρκεια μιας περιόδου. Μια περίοδος θεωρείται βαριά, εάν προκαλεί ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Ανάγκη αλλαγή σερβιέτας κάθε 1 ή 2 ώρες.
- Να λερώνει η έφηβη τα ρούχα της ή τα σεντόνια.
- Να χρειάζεται «διπλή» προστασία, όπως σερβιέτα και tampon.
- Να βλέπει κομμάτια πηγμάτων αίματος στη σερβιέτα.
- Όταν δεν μπορεί λόγω της περιόδου να ακολουθήσει τις καθημερινές δραστηριότητες π.χ. σχολείο, αθλητικά κλπ.
Για να έχουμε μία «φυσιολογική» ροή πρέπει να γίνει ωορρηξία. Να απελευθερωθεί το ωάριο από την ωοθήκη. Αυτό προϋποθέτει την εύρυθμη λειτουργία του άξονα που κάνει την ωοθήκη να παράγει τις ορμόνες που πρέπει. Τα δύο πρώτα χρόνια μετά την έναρξη της περιόδου αυτό δεν συμβαίνει, αφού το σύστημα που παράγει τις ορμόνες αυτές είναι ακόμα ανώριμο. Έτσι, οι περίοδοι είναι ακανόνιστες και βαριές. Όσο προχωράμε στα χρόνια και με την ωρίμανση του συστήματος φτιάχνουν και οι περίοδοι μας. Υπάρχουν και άλλες αλλά όχι συχνές αιτίες όπως: διαταραχές πήξης ή και λοιμώξεις (εάν το κορίτσι είναι σεξουαλικά ενεργό). Η βαριά αιμορραγία δεν προκαλεί ιατρικά προβλήματα, μόνο διαταραχή του τρόπου ζωής. Μερικές έφηβες χάνουν αρκετό αίμα και μπορεί να έχουν χαμηλός αιματοκρίτης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ζάλη, δύσπνοια και κόπωση. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτηθεί από το ιστορικό και την κατάσταση της υγείας κάθε έφηβης.
Γράφουν οι: Μίγκλη Κυριακή, Μαιευτήρας, Χειρουργός Γυναικολόγος, Συνεργάτιδα Τμήματος Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας ΜΗΤΕΡΑ
Ροΐδη Στέλλα, Μαιευτήρας, Χειρουργός Γυναικολόγος, Συνεργάτιδα Τμήματος Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας ΜΗΤΕΡΑ
Πηγή: iefimerida.gr
