Η αποβολή είναι το απροσδόκητο τέλος μιας εγκυμοσύνης κατά τις πρώτες 20 εβδομάδες της κύησης. Αποτελεί έκπληξη για πολλές γυναίκες όταν μαθαίνουν το πόσο μεγάλη είναι η πιθανότητα να τερματιστεί το «ταξίδι» προς τη μητρότητα.
Πάνω από το 25% των διαγνωσμένων κυήσεων μπορεί να καταλήξουν σε αποβολή, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις γυναικών που δεν γνώριζαν ότι κυοφορούσαν, αλλά μία βαριά αιμορραγία περιόδου με πόνους στην κοιλιά και τη μέση, ήταν ουσιαστικά τερματισμός της εγκυμοσύνης.
Η εμπειρία είναι οδυνηρή, γεμίζοντας ενοχές και τύψεις την γυναίκα ότι έκανε κάποιο λάθος ή ότι δεν πρόσεξε.
«Επειδή ονομάζεται "αποβολή" δεν σημαίνει ότι φταίτε εσείς. Οι περισσότερες αποβολές είναι πέρα από τον έλεγχό σας και συμβαίνουν διότι το έμβρυο σταματά να αναπτύσσεται», εξηγεί ο δρ Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, Μαιευτήρας – Ιατρός Αναπαραγωγής και Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΣ της Institute of Life.
Οι αποβολές, συνεχίζει, μπορεί να συμβούν για διάφορους λόγους όπως:
- Χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου
- Ανατομικές ανωμαλίες μήτρας
- Ορμονικές ή μεταβολικές διαταραχές
- Θρομβοφιλία
- Λοιμώδεις παράγοντες
- Ανοσολογικά αίτια.
Μάλιστα, στο 50% των αποβολών τα αίτια σχετίζονται είτε με χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου είτε με γενετικές ανωμαλίες που συμβαίνουν κατά την ένωση του ωαρίου και του σπέρματος.
«Πλέον, γνωρίζουμε ότι στο 95% των υπερηχογραφικά επιβεβαιωμένων κυήσεων που το έμβρυο δεν έχει χρωμοσωμικές ανωμαλίες αλλά έχει υπάρξει αποβολή, το αίτιο σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα», επισημαίνει ο ιατρός.
Αποβολή ανοσολογικής αιτιολογίας
Στις περιπτώσεις αποβολής όπου εμπλέκεται ανοσολογικός παράγοντας, το έμβρυο αναγνωρίζεται ως «ξένο» από τη μητέρα, καθώς τα μισά γενετικά στοιχεία προέρχονται από τον πατέρα, και έτσι το απορρίπτει. Στον μηχανισμό αυτό εμπλέκονται τα κύτταρα ΝΚ.
Τα φυσικά κύτταρα ΝΚ -ονομάζονται και φονικά κύτταρα- είναι λευκά αιμοσφαίρια που επιτίθενται σε κύτταρα μολυσμένα με ιούς ή βακτήρια, καθώς και στα καρκινικά κύτταρα.
Ειδικότερα, τα φυσικά κύτταρα ΝΚ της μήτρας μπορεί να βοηθήσουν στην προετοιμασία του ενδομητρίου για εμφύτευση και ανάπτυξη πλακούντα στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, τα κύτταρα αυτά έχουν επίσης συσχετιστεί με επαναλαμβανόμενες αποβολές και προβλήματα γονιμότητας και η σύνδεση αυτή είναι αντικείμενο πολλών επιστημονικών ερευνών που διεξάγονται σήμερα.
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες που αποβάλουν, έχουν αυξημένα επίπεδα και αυξημένη δραστικότητα των ΝΚ κυττάρων, τα οποία έχουν συσχετισθεί με την αποβολή χρωμοσωμικά φυσιολογικών εμβρύων.
Γυναίκες με αυξημένη δραστικότητα των ΝΚ κυττάρων εμφανίζουν μεγαλύτερη από 70% πιθανότητα να αποβάλουν σε μια επόμενη εγκυμοσύνη.
Όταν δε ο αριθμός των κυττάρων ΝΚ ξεπερνάει το 18% στο περιφερικό αίμα τότε η πιθανότητα μιας επιτυχούς έκβασης εγκυμοσύνης είναι σπάνια.
Μπορεί μια γυναίκα να προλάβει μια αποβολή;
Μελέτες καταδεικνύουν ότι η εξισορρόπηση των κυττάρων ΝΚ πριν από τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση του ποσοστού ζώντων γεννήσεων.
Μάλιστα η έρευνα έχει προχωρήσει και δείχνει ότι ο εντοπισμός και η οργάνωση των λιπαρών οξέων έχουν άμεση επίδραση στη συμπεριφορά ορισμένων πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην ενεργοποίηση αυτών των κυττάρων (Parveen Yaqoob and Philip C. Calder).
Αυτές οι μελέτες υποδεικνύουν την ύπαρξη αρκετών νέων μηχανισμών με τους οποίους η τροποποιημένη διαθεσιμότητα λιπαρών οξέων μπορεί να ρυθμίσει τις ανοσολογικές αποκρίσεις και να επηρεάσει τα κλινικά αποτελέσματα.
«Σήμερα, με μία απλή εξέταση που μετρά τα επίπεδα των κυττάρων ΝΚ, εντοπίζονται σε μεγάλο ποσοστό οι γυναίκες που κινδυνεύουν από πιθανή αποβολή ανοσολογικής αιτιολογίας. Πλέον είμαστε σε θέση να προτείνουμε στην έγκυο κατά την επίσκεψή της στο ιατρείο, την εγκεκριμένη λύση που θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό της, θωρακίζοντας τον οργανισμό της απέναντι στο ενδεχόμενο μιας αποβολής ανοσολογικής αιτιολογίας, με εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης», καταλήγει ο κ. Ι. Βασιλόπουλος.