Οι ψυχικές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας οφείλονται στην αλληλεπίδραση γενετικών, βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η θεραπεία είναι απαραίτητη, ώστε να μην υπάρξουν σοβαρότερες επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική ζωή του παιδιού όσο μεγαλώνει. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνες, περίπου ένα στα τρία παιδιά με διαταραχές διαγωγής εξελίσσεται σε ενήλικα με αντικοινωνική προσωπικότητα. Επίσης, τα παιδιά με κατάθλιψη που δεν ακολουθούν θεραπεία νωρίς στη ζωή τους, συχνά παρουσιάζουν υποτροπές στην ενήλικη ζωή, οι οποίες μπορεί να σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με χρήση ουσιών (νικοτίνη, αλκοόλ, ναρκωτικά), μέχρι το σοβαρότερο κίνδυνο αυτοκτονικών τάσεων.
Ποιες είναι οι ψυχικές διαταραχές των παιδιών
Διαταραχές άγχους
Περιλαμβάνουν πανικό, μετατραυματικό στρες (απόρροια τραυματικής εμπειρίας, όπως κακοποίηση, τροχαίο ατύχημα, σοβαρή αρρώστια, κλπ), ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή, γενικευμένο άγχος και φοβίες (αγοραφοβία, κλειστοφοβία, υψοφοβία, κλπ.). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα παιδιά με υπερβολική ανησυχία/αγωνία για διάφορα θέματα, με αποτέλεσμα εκδήλωση δύσπνοιας, ταχυκαρδίας, κλπ.
Διαταραχές διάθεσης
Θλίψη, στενοχώρια, εύκολα κλάματα ή νεύρα, μείωση ή και απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που συνήθιζαν να τους αρέσουν, σημαντική απώλεια ή προσθήκη βάρους, δυσκολία να κοιμηθούν, ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, αδικαιολόγητη κόπωση ή απώλεια ενεργητικότητας, έλλειψη συγκέντρωσης, αισθήματα ενοχής ή ανεπάρκειας, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν τα παιδιά με κατάθλιψη. Τέλος, μπορεί να έχουν σκέψεις θανάτου ή/και ιδέες αυτοκτονίας.
Μαθησιακές δυσκολίες
Πρόκειται για μία νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει την κατανόηση ή χρήση της γλώσσας, προφορική ή γραπτή. Ο όρος περιλαμβάνει μία σειρά περιπτώσεων (δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσφασία), τη διάσπαση προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα και τον αυτισμό, που εμποδίζουν το παιδί να αναπτύξει το νοητικό δυναμικό του, επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση και την ψυχική ισορροπία του.
Διατροφικές διαταραχές
Παρατηρείται κυρίως σε κορίτσια που έχουν διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού τους, άγχος για το βάρος τους και υποβάλλονται σε εξαντλητικές δίαιτες ή παίρνουν φάρμακα για να αδυνατίσουν. Η κατάσταση αυτή συχνά συνοδεύεται από ορμονικές και άλλες οργανικές διαταραχές που απαιτούν νοσηλεία, αφού μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους.
Διαταραχές διαγωγής και εναντίωσης
Αναφέρονται σε παιδιά και έφηβους που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση με κάθε μορφή εξουσίας, αμφισβητούν τους κανόνες, παραβιάζουν τους νόμους, παρουσιάζουν επιθετικότητα, κάνουν κλοπές ή βανδαλισμούς, λένε ψέματα, δεν πηγαίνουν σχολείο ή το σκάνε από το σπίτι.
Ψυχωσικές διαταραχές
Πρόκειται για σοβαρές διαταραχές ενός παιδιού, όπως σχιζοφρένεια, διπολική ή μανιοκαταθλιπτική διαταραχή, με κύριο σύμπτωμα τις παραληρητικές (π.χ. πεποίθηση ότι οι άλλοι θέλουν το κακό του) και ακουστικές ιδέες (ακούει φωνές που δεν υπάρχουν), ή ψευδαισθήσεις.
Ποιος είναι ο ρόλος των γονιών
Αν ανησυχείτε για την ψυχική υγεία του παιδιού σας, συμβουλευτείτε έναν παιδοψυχολόγο, περιγράφοντάς του τη συμπεριφορά του. Μπορείτε, επίσης, να μιλήσετε με τον δάσκαλο ή τους στενούς φίλους του για να δείτε αν έχουν παρατηρήσει αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού σας. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, μέσα από την οποία το παιδί θα μάθει πώς να ανταποκρίνεται σε δύσκολες καταστάσεις με υγιείς μεθόδους αντιμετώπισης ή και φαρμακευτική αγωγή, π.χ. αντικαταθλιπτικά, φάρμακα κατά του άγχους, κλπ.
Οι γονείς παιδιών με ψυχικές διαταραχές οφείλουν να συνεργάζονται με τους ειδικούς, να είναι θετικοί, υποστηρικτικοί, με κατανόηση στα συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης που νιώθει το παιδί. Ρωτήστε τον ψυχοθεραπευτή πώς να χειριστείτε τη δύσκολη αυτή περίπτωση με τον καλύτερο τρόπο.
