Η αξιολόγηση των συναισθημάτων μας και το πώς αντιδρούμε σε αυτά επηρεάζει την συμπεριφορά μας. Όλοι έχουμε ‘γνωσιακά’ πρίσματα που αποκτούμε από μικρή ηλικία. Έτσι αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο. Όταν ζούμε βάσει αυτών των πρισμάτων (βαθειά ριζωμένα ‘πρέπει’ και αυτοπροσδιοριζόμενες σκέψεις για το ποιός είμαι) τα αντιμετωπίζουμε ως πραγματικότητα ασχέτως από το εάν είναι βοηθητικά ή όχι. Πιστεύω οτι πέρα από τη μίμηση προτύπων και τα γνωσιακά πρίσματα, οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής μας επηρεάζουν καταλυτικά τον αυτοπροσδιορισμό μας και την αυτοεξέλιξη μας. Εννοώ ότι πολλές αποφάσεις μας επηρέαζονται από κάποιους "μύθους ευτυχίας". Μύθοι που όταν τους αφήσουμε να κυριαρχήσουν των αποφασεών μας οδηγούν συχνά σε ενοχή, κατάθλιψη και άγχος. Σϋμφωνα με τον Russ Harris (Book: The Happiness Trap) υπάρχουν συγκεκριμένοι Μύθοι Ευτυχίας:
Μύθος Νο1. "Η ευτυχία είναι η φυσιολογική εξέλιξη του ανθρώπου". Ότι εάν δηλαδή έχουμε καλύψει τις βασικές μας ανάγκες και έχουμε χαρούμενες οικογενειακές, φιλικές, κοινωνικές και συναισθηματικές σχέσεις θα ήμαστε από την φύση μας χαρούμενοι. Η αλήθεια είναι ότι η φυσιoλογική κατάσταση του ανθρώπου είναι μία αέναη ροή συναισθημάτων και σκέψεων. Το άγχος, η λύπη, η ενοχή, ο θυμός και πληθώρα σκέψεων και αναμνήσεων μπορεί συχνά να αποτελέσουν καθημερινά στοιχεία του εσωτερικού μας κόσμου.
Μύθος Νο2. "Η ιδέα οτι ευτυχία σημαίνει να αισθάνομαι όμορφα οσο πιο συχνά γίνεται χωρίς να έχω σκουτούρες στο κεφάλι μου". Πόσο όμως κρατάει ένα χαρούμενο συναίσθημα; Προτού κάποια δυσάρεστη σκέψη ή συναίσθημα εμφανιστεί; Η αποψή μου είναι ότι η ευτυχία με την παραπάνω έννοια δεν υπάρχει γιατί το ανθρώπινο μυαλό ποτέ δεν θα σταματήσει να παράγει σκέψεις. Ίσως η ευτυχία με την έννοια μίας κατάστασης του νου και του σώματος όπου νοιώθουμε βαθειά ικανοποίηση και νόημα ενώ ήμαστε εκτεθειμένοι σε πολλών ειδών διαφορετικά συναισθήματα και σκέψεις είναι πιο ρεαλιστική. Ότι μας δίνει νόημα στην ζωή δεν μας δίνει μόνο χαρά αλλά και πόνο. Σκεφθείτε μια αγαπημένη σχέση σας για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι γεμάτη μόνο από χαρούμενα συναισθήματα; Για παράδειγμα, τα παιδιά μας γεμίζουν απέραντη χαρά αλλά υπάρχουν στιγμές που επίσης νοιώθουμε έντονο θυμό, άγχος και αγανάκτηση. Εξάλλου το νόημα σε κάτι μπορεί να βρεθεί τόσο σε μία κατάσταση χαράς όσο και σε μία κατάσταση λύπης. Το νόημα και το τι ορίζει ο καθένας μας ως απώτερο σκόπο καθορίζουν το πόσο χώρο θα κάνουμε μέσα μας για τα δυσχερή συναισθήματα και σκέψεις που θα εμφανιστούν όταν υπάρχει νόημα και σκοπός.
Μύθος Νο3. Και άρρηκτα συνδεδεμένος με τους άλλους δύο. "Όταν δεν είμαι χαρούμενος είμαι προβληματικός". Περισσότερο από ποτέ η ανθρώπινη φύση έχει παθολογηθεί. Έαν δεν είμαι χαρούμενος σημαίνει ότι δεν είμαι καλά και πρέπει να φτιάξω το ‘πρόβλημα΄. Παρατηρώ μέσα από την κλινική μου εμπειρία ότι ενώ είναι γενικά αποδεκτό και ‘οκ’ από εμάς τους ίδιους και το κοινωνικό σύνολο να έχω π.χ χτυπήσει το πόδι μου και να έχω κάποιο πρόβλημα υγείας, δεν είναι τόσο αποδεκτό ή κατανοητό να έχω ένα ψυχολογικό θέμα. Ο κίνδυνος του στίγματος μπορεί να είναι εκφοβιστικός και τοξικός και οδηγεί σε τακτικές αποφυγής έκφρασης, προσποίησης και απομόνωσης.
"Η εσωτερική μας όψη είναι το σύννεφο που διαρκώς αλλάζει σχήμα"
Απόσπασμα από το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου "Ο σωστός δρόμος"
