Το διαδίκτυο αποτελεί καθημερινή ενασχόληση για την πλειοψηφία των παιδιών στην εποχή μας, καθώς έχει εισβάλλει στη ζωή τους. Από τη μία αποτελεί πηγή πληροφόρησης και επικοινωνίας, από την άλλη, όμως, ελλοχεύει κυρίως για αυτά, κινδύνους, είτε μέσα από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είτε λόγω επικίνδυνων διαδικτυακών παιχνιδιών.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του διαδικτύου;
Ακατάλληλο περιεχόμενο
Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε σε περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, προώθηση επιβλαβών συμπεριφορών ή τυχερών παιχνιδιών, παρουσίαση πορνογραφικού υλικού, προώθηση βίας, κλπ. Ο όρος ακατάλληλο περιεχόμενο διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία ή και την ψυχική κατάσταση κάθε ατόμου. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Ιστοσελίδων αμφίβολου προέλευσης
- Διαδικτυακών παιχνιδιών (online games)
- Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
- Κινητού τηλεφώνου
Αντιμετώπιση
- Καταγγέλλουμε ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο στη Safeline
- Αυτά που διαβάζουμε ή βλέπουμε στο διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε ορθά. Ρωτάμε άτομα που εμπιστευόμαστε, εάν έχουμε αμφιβολίες.
- Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας, τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.
- Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο διαδίκτυο.
- Εγκαθιστούμε συστήματα φιλτραρίσματος και εργαλεία γονικού ελέγχου σε υπολογιστές που χρησιμοποιούνται από παιδιά.
- Αν κάτι μας κάνει να νιώθουμε άβολα ή αμήχανα, κλείνουμε το φυλλομετρητή μας και το αναφέρουμε αμέσως σε κάποιο ενήλικα.
- Χρησιμοποιούμε τη δυνατότητα του φυλλομετρητή μας που ονομάζεται “Αγαπημένα” για να τοποθετήσουμε τις ιστοσελίδες που είναι ασφαλείς και επισκεπτόμαστε συχνά.
Ανεπιθύμητα μηνύματα
Έτσι χαρακτηρίζονται τα μηνύματα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα οποία διανέμονται σε μεγάλο αριθμό παραληπτών, όπως αυτά που περιέχουν διαφημιστικά για αμφίβολα προϊόντα, περιεχόμενο που συσχετίζεται με ψευδοτυχερά παιχνίδια, ψευδονομικές υπηρεσίες, πορνογραφικό υλικό, κτλ. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι και η λήψη αλυσιδωτών μηνυμάτων (chain e-mails), δηλαδή αυτά που ο αποστολέας ζητά από τον παραλήπτη να προωθήσει το μήνυμα σε άλλα άτομα. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
- Λιστών ομάδων πληροφόρησης
- Κινητού τηλεφώνου
- Ακατάλληλων παιχνιδιών
- Ηλεκτρονικού τζόγου
- Ακατάλληλου / παράνομου περιεχομένου
- Υποκλοπής προσωπικών δεδομένων (Phishing)
Αντιμετώπιση
- Είμαστε προσεχτικοί όταν δίνουμε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση.
- Ρυθμίζουμε την υπηρεσία φιλτραρίσματος του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ώστε να σταματά ανεπιθύμητα μηνύματα.
- Όταν το μήνυμα είναι από άγνωστο αποστολέα να μην παραπλανόμαστε ώστε να κάνουμε κλικ σε συνδέσμους παρόμοιους με "κάνε κλικ εδώ, εάν δεν θέλεις να παίρνεις τέτοια μηνύματα", γιατί αυτό επιβεβαιώνει στον αποστολέα ότι η ηλεκτρονική διεύθυνσή μας είναι σωστή. Έτσι, ο αποστολέας θα συνεχίσει να την χρησιμοποιεί ή θα μπορέσει πιο εύκολα να την πουλήσει σε άλλους.
- Είμαστε προσεχτικοί όταν δίνουμε τον αριθμό του κινητού μας τηλεφώνου. Ανεπιθύμητα μηνύματα μπορούμε να πάρουμε και στο κινητό (sms spam).
- Χρησιμοποιούμε την κρυφή κοινοποίηση (Bcc) στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όταν προωθούμε κάποιο μήνυμα σε πολλούς παραλήπτες, ώστε να προστατεύσουμε τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των παραληπτών.
- Όταν δεχόμαστε ανεπιθύμητα μηνύματα, τα διαγράφουμε χωρίς να τα διαβάζουμε.
- Χρησιμοποιούμε δύο διευθύνσεις, μια για να επικοινωνούμε με φίλους, συγγενείς, συναδέλφους και μια άλλη για εγγραφές σε υπηρεσίες στο διαδίκτυο, συμμετοχή σε forum κ.α. Έτσι, αν παίρνουμε πολλά ανεπιθύμητα μηνύματα στη δεύτερη διεύθυνση μπορούμε εύκολα να τη διαγράψουμε και να δημιουργήσουμε μια καινούρια.
- Μπορούμε να κρύψουμε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση από προγράμματα ανίχνευσης ηλεκτρονικών διευθύνσεων, δηλώνοντάς τη μέσα σε αρχείο εικόνας ή περιγράφοντάς τη με κείμενο αντί πληκτρολογώντας την ως έχει.
Αποξένωση από τον πραγματικό κόσμο
Η αλόγιστη και πολύωρη χρήση του διαδικτύου δημιουργεί συναισθηματική απόσταση και αλλοιώνει την ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, κάτι το οποίο πολλές φορές οδηγεί στην αποξένωσή τους από τον πραγματικό κόσμο. Αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι ξοδεύουν άπειρες ώρες μπροστά στον υπολογιστή παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια, σερφάροντας στο διαδίκτυο ή ακόμα και επικοινωνώντας με φίλους τους μέσω του διαδικτύου. Η πολύωρη ενασχόληση με τα πιο πάνω, επιτρέπει στους ανθρώπους να ψυχαγωγούνται ή να επικοινωνούν χωρίς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της προσωπικής επαφής. Όλα αυτά γίνονται σε βάρος του χρόνου που διαφορετικά μπορούν να έχουν διαθέσιμο για τη συμμετοχή σε άλλες δραστηριότητες με φίλους, γείτονες ή ομάδες ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να ταυτιστούν με τους άλλους νιώθοντας αποκλεισμένοι στην εντός του διαδικτύου κοινωνική τους ζωή. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Διαδικτυακών παιχνιδιών, κοινωνικών δικτύων, δωματίων συνομιλίας
Αντιμετώπιση
- Χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά μας εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά αθλήματα, χορωδίες, χορό και άλλες.
Αποπλάνηση
Αυτό συμβαίνει όταν άγνωστοι κακόβουλα εκμεταλλεύονται το στοιχείο της ανωνυμίας στο διαδίκτυο για να προσεγγίσουν ανήλικα παιδιά με στόχο τη σεξουαλική παρενόχληση. Στο διαδίκτυο ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιος είναι ο συνομιλητής μας, ακόμα και αν βλέπουμε τη φωτογραφία του ή αν χρησιμοποιούμε κάμερα. Έτσι, πολλοί επιτήδειοι εκμεταλλεύονται το γεγονός αυτό, δίνουν ψεύτικα στοιχεία (κυρίως για την ηλικία τους) και ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματά τους με στόχο να αναπτύξουν φιλική με αυτά σχέση και να αποσπάσουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες (π.χ. τόπο διαμονής, τα ενδιαφέροντά τους, τα χόμπι τους, τις σεξουαλικές τους εμπειρίες κλπ.). Τα δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms) είναι ένας δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των νέων αλλά και δημοφιλές μέσο αποπλάνησης. Πρέπει να γνωρίζουμε όμως ότι οποιοσδήποτε μπορεί, χρησιμοποιώντας απλά ένα ψευδώνυμο, να παρακολουθεί ή να συμμετέχει σε συζητήσεις μας. Υπάρχει, επίσης, η δυνατότητα "ιδιωτικής συνομιλίας", όπου μέλη της ομάδας αποφασίζουν να απομονωθούν από τους άλλους σε ένα ιδιαίτερο "δωμάτιο" και να επικοινωνούν μόνο μεταξύ τους. Υπάρχουν συχνά καταγγελίες παιδιών ότι, κατά τη διάρκεια τέτοιου είδους συνομιλίας, έχουν δεχτεί προτροπές από αγνώστους για συνάντηση σε πραγματικό χώρο. Σε χώρες του εξωτερικού έχουν παρουσιασθεί έως τώρα δεκάδες περιπτώσεις παιδιών που εξαφανίσθηκαν, έπεσαν θύματα παιδοφίλων ή κυκλωμάτων παιδικής πορνογραφίας, ή παρασύρθηκαν από κακόβουλους αγνώστους, τους οποίους "συνάντησαν" σε δωμάτια επικοινωνίας (Craven, et al, 2006). Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Δωματίων συνομιλίας (chat rooms)
- Σελίδων κοινωνικών δικτύων
Αντιμετώπιση
- Δεν δίνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία σε ένα δωμάτιο συνομιλίας. Ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα του συνομιλητή μας.
- Δεν συναντούμε κάποιο ξένο, τον οποίο γνωρίσαμε σε ένα δωμάτιο συνομιλίας. Αν μας ζητηθεί κάτι τέτοιο το συζητάμε αμέσως με κάποιο ενήλικα.
- Μπορούμε να αποθηκεύουμε τις ηλεκτρονικές μας συνομιλίες. Αν μια συνομιλία μας έκανε να νιώσουμε άβολα ή μας έφερε σε δύσκολη θέση, κρατάμε αντίγραφο. Αυτό θα μας βοηθήσει να καταγγείλουμε τον επιτήδειο που προσπάθησε να μας παραπλανήσει.
- Διαβάζουμε τους όρους χρήσης, τον κώδικα επικοινωνίας και τη δήλωση απορρήτου στη διαδικτυακή τοποθεσία συνομιλίας, προτού αρχίσουμε τη συνομιλία.
Βίαια παιχνίδια
Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η πιο δημοφιλής κατηγορία παιχνιδιών είναι δράσης, η οποία χωρίζεται σε άλλες υποκατηγορίες, όπως παιχνίδια πολεμικών τεχνών (Beat’em up), λαβυρίνθων (maze), πλατφόρμας (platform), βολών (shooters) κ.α. Τη βία, όμως, που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή. Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις έρευνες των Πανεπιστημίων της Καλιφόρνια και του Σαν Φρανσίσκο στις ΗΠΑ. Οι μελετητές βρήκαν ότι η βία στα ηλεκτρονικά παιχνίδια προκαλεί αντικοινωνική και πολεμοχαρή συμπεριφορά στην καθημερινότητα των παιδιών ηλικίας 18-21 (Ferguson, 2007). Αυτό το ενισχύει και ο οργανισμός ISFE (Interactive Software Federation of Europe), όπου σύμφωνα με έρευνές του, υψηλά επίπεδα έκθεσης σε βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια σχετίζονται έντονα με αυξανόμενη επιθετική συμπεριφορά στο σχολείο και στο ελεύθερο παιχνίδι και οδηγούν στην εγκληματικότητα. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Διαδικτυακών παιχνιδιών
- Παιχνιδιών κονσόλας
Αντιμετώπιση
Ενημερωνόμαστε για τον τρόπο αξιολόγησης του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information - PEGI). Κοιτάζοντας τη σήμανση PEGI στο κουτί του παιχνιδιού ή στην ιστοσελίδα από την οποία αυτό είναι διαθέσιμο, μπορούμε να προσδιορίσουμε αν ένα παιχνίδι είναι κατάλληλο για μας.
Επιβλαβείς συμπεριφορές
Το γεγονός ότι το διαδίκτυο δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία οποιουδήποτε καθιστά αδύνατο τον έλεγχο του περιεχομένου του. Υπάρχουν ιστοσελίδες για βουλιμία, ανορεξία, αυτοκτονία, σατανισμό, τυχερά παιχνίδια, παρακινώντας σε επιβλαβείς συμπεριφορές. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το Eating Disorders Review (2003), άρχισαν να εμφανίζονται ιστοσελίδες υπέρ των διατροφικών διαταραχών και, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν ομάδες εναντίον της ανορεξίας και της βουλιμίας, αυτές οι ιστοσελίδες παραμένουν προσβάσιμες. Σύμφωνα με έρευνα από την British Medical Journal, οι άνθρωποι που ψάχνουν πληροφορίες για τρόπους αυτοκτονίας είναι πιθανότερο να βρουν σελίδες που την ενθαρρύνουν παρά σελίδες που προσφέρουν βοήθεια και στήριξη. Από 240 ιστοσελίδες που βρέθηκαν το 2008 να αναφέρουν την αυτοκτονία οι 45 περίπου την ενθάρρυναν, την προωθούσαν ή την διευκόλυναν. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Πλοήγησης σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα του διαδικτύου
Αντιμετώπιση
- Χρησιμοποιούμε τη δυνατότητα του φυλλομετρητή μας που ονομάζεται “Αγαπημένα” για να τοποθετήσουμε τις ιστοσελίδες που είναι ασφαλείς και επισκεπτόμαστε συχνά.
- Αυτά που διαβάζουμε ή βλέπουμε στο διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε ορθά. Αν συναντήσουμε ιστοσελίδες με περιεχόμενο που μας σοκάρει, τότε το αναφέρουμε σε κάποιον ενήλικα.
- Καταγγέλλουμε ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο στη Safeline
Εθισμός
Ο εθισμός μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος, κλπ. Ένα άτομο είναι εθισμένο όταν χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον τρία από τα παρακάτω:
- Χρήση του διαδικτύου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο
- Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το διαδίκτυο
- Συμπτώματα συνδρόμου απόσυρσης, όπως για παράδειγμα άγχος, έμμονη σκέψη για το διαδίκτυο, κλπ.
- Χρήση διαδικτύου προκειμένου να αποφευχθούν συμπτώματα απόσυρσης
- Μείωση λειτουργικότητας, καθώς συνήθως τα άτομα αυτά παραμελούν την προσωπική τους υγεία, γευματίζουν ανθυγιεινά, σταματούν τα αγαπημένα τους ενδιαφέροντα, εγκαταλείπουν το σχολείο, συγκρούονται έντονα στο σπίτι με τους γονείς τους, έχουν μεγάλη ένταση και θυμό που οδηγεί ακόμα και στη βία (Chakraborty, 2010)
- Συνέχιση χρήσης του διαδικτύου παρά τη γνώση της παραπάνω δυσλειτουργίας
- Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας, το φαινόμενο είναι συχνότερο σε αγόρια, σε δυσλειτουργικές οικογένειες και σε παιδιά με καταθλιπτικά συναισθήματα ή σύνδρομο υπερκινητικότητας.
Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω: - Διαδικτυακών παιχνιδιών ή/και τζόγου
- Ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης
Αντιμετώπιση
- Ευαισθητοποιούμαστε και ενημερωνόμαστε για το φαινόμενο του εθισμού.
- Χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά μας εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά αθλήματα, χορωδίες, χορό και άλλες.
- Καλλιεργούμε ορθές στάσεις αξιοποίησης του διαδικτύου από μικρή ηλικία.
- Καλλιεργούμε ορθές στάσεις αξιοποίησης του διαδικτύου από μικρή ηλικία. Αν παρατηρήσουμε υπερβολική χρήση ή/και συμπεριφορές εθισμού αναζητούμε βοήθεια στη Η γραμμή βοηθείας του Saferinternet.gr
Εκφοβισμός (Cyberbullying)
Ο εκφοβισμός περιλαμβάνει εσκεμμένη, επαναλαμβανόμενη και εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε άτομο ή ομάδα ατόμων με σκοπό την πρόκληση συναισθηματικής και ψυχολογικής βλάβης. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός συνήθως έχει τη μορφή ενός εκφοβιστικού, ρατσιστικού, προσβλητικού ή πρόστυχου ηλεκτρονικού μηνύματος, φωτογραφίας ή βίντεο. Κάποιες φορές o εκφοβισμός μπορεί να οδηγήσει στο να περιθωριοποιηθούν και να αποκλειστούν άτομο ή άτομα από άλλους. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail)
- Δωματίων συναντήσεων (chat rooms)
- Σελίδων διαμοιρασμού και προβολής βίντεο
- Blogs ή ιστοσελίδων που στοχεύουν να βλάψουν άτομα
Αντιμετώπιση
- Αν πέσουμε θύμα εκφοβισμού σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη.
- Εμπιστευόμαστε στους γονείς μας ή σε κάποιο ενήλικα τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί.
- Δεν προωθούμε εκφοβιστικά μηνύματα.
- Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης τον συμβουλεύουμε να σταματήσει.
- Φιλτράρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μας παρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στο ιστολόγιό μας.
- Καταγγέλλουμε το συμβάν στη Safeline.gr
Παραπληροφόρηση
Η παραπληροφόρηση είναι πολύ συχνή στο διαδίκτυο, λόγω διάφορων ψευδών ή αναληθών ή τροποποιημένων πληροφοριών σε ιστοσελίδες, με πιθανό σκοπό την παραπλάνησή μας. Παραπληροφόρηση συμβαίνει και όταν οι πληροφορίες είναι ελλιπείς με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Οποιασδήποτε σελίδας του διαδικτύου που προσφέρει πληροφορίες
Αντιμετώπιση
- Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας, τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.
- Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο διαδίκτυο.
- Χρησιμοποιούμε ποικιλία πηγών, όπως εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία, όχι μόνο το διαδίκτυο.
- Χρησιμοποιούμε διάφορες μηχανές αναζήτησης και όχι μόνο μία για να βελτιωθεί σημαντικά η ικανότητά μας να βρίσκουμε ποιοτικές πληροφορίες.
- Μαθαίνουμε πώς λειτουργεί το διαδίκτυο και γνωρίζουμε πώς ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια διαδικτυακή τοποθεσία, χωρίς να τον ελέγχει κανείς. Γι’ αυτό απαιτείται να χρησιμοποιούμε πηγές που γενικά θεωρούνται έγκυρες.
- Μαθαίνουμε πώς να διακρίνουμε ένα γεγονός από μια άποψη και να αναγνωρίζουμε την προκατάληψη, την προπαγάνδα και τις τοποθεσίες που χρησιμοποιούν ιδεολογικά στερεότυπα.
- Εγκαθιστούμε φίλτρα λογισμικού που μπορούν να αποκλείσουν πηγές που περιέχουν μίσος, ρατσισμό και άλλου είδους προπαγάνδα.
Παιδική πορνογραφία
Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Διαδικτυακά Εγκλήματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η παιδική πορνογραφία έχει τις εξής μορφές:
- Ένας ανήλικος που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα.
- Ένα άτομο που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα προσποιούμενο ότι είναι ανήλικο.
- Ρεαλιστικές εικόνες που αναπαριστούν ένα ανήλικο να συμμετέχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες.
Η παιδική πορνογραφία θεωρείται έγκλημα και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις. Η εξάπλωση των κυκλωμάτων παιδοφιλίας είναι ανησυχητική. Τα κυκλώματα αυτά είναι ομάδες ατόμων, τα οποία εργάζονται μαζί μέσω του διαδικτύου με στόχο τη συλλογή και διανομή πορνογραφικού υλικού για τη δική τους ικανοποίηση. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Ιστοσελίδων τις οποίες χειρίζονται κυκλώματα παιδοφιλίας
- Ηλεκτρονικών μηνυμάτων με φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας
Αντιμετώπιση
- Αν γνωρίζουμε κάποιον που ασχολείται με την παιδική πορνογραφία, τον καταγγέλλουμε στη http://www.safeline.gr/node/121 ή/και στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, τηλ. 11188.
- Αποφεύγουμε διαδικτυακές συζητήσεις με αγνώστους και κυρίως δεν συμφωνούμε ποτέ να συναντήσουμε κάποιο «φίλο» που, μόλις γνωρίσαμε διαδικτυακά.
- Αν κάποια διαδικτυακή συζήτηση μας κάνει να νιώσουμε άβολα την σταματάμε αμέσως και αναφέρουμε το γεγονός σε κάποιο ενήλικα.
- Δεν στέλνουμε φωτογραφίες που είναι δυνατό να μας εκθέσουν μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
- Δεν ανεβάζουμε σε ιστοσελίδες κοινωνικού δικτύου φωτογραφίες μας, οι οποίες είναι προκλητικές.
- Δεν δίνουμε προσωπικά στοιχεία σε ιστοσελίδες αμφιβόλου προελεύσεως και περιεχομένου.
- Έχουμε πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό (antivirus, antispyware, firewall).
Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων (Phishing)
Πρόκειται για την εξαπάτηση ενός χρήστη ώστε να δώσει προσωπικές πληροφορίες σε μια «πλαστή ιστοσελίδα» στο διαδίκτυο (π.χ. διεύθυνση, αριθμό ταυτότητας, αριθμό διαβατηρίου, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών, κλπ.). Τέτοιου είδους δραστηριότητα επιτρέπει σε έναν απατεώνα (cracker) να κλέψει ή να πλαστογραφήσει τα στοιχεία του θύματος ή/και να κερδίσει παράνομη πρόσβαση στα δεδομένα του/της, όπως προσωπικούς λογαριασμούς, συνδρομές, e-mail, κωδικούς, κ.λπ. Ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί σε αυτό μέσω:
- Ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mail) που οδηγούν σε πλαστές ιστοσελίδες
- Περιήγησης σε ιστοσελίδες με αναληθή προϊόντα και πληροφορίες
- Χρήσης οποιουδήποτε φυλλομετρητή διαδικτύου, ο οποίος έχει μολυνθεί με πρόγραμμα που καταγράφει προσωπικές και οικονομικές πληροφορίες, τις οποίες χρησιμοποίησε ο χρήστης σε επισκέψεις του σε σελίδες που του τις ζητούν
Αντιμετώπιση
- Ελέγχουμε πάντα τον αποστολέα ενός μηνύματος και διερευνούμε την υπόστασή του.
- Γνωρίζουμε ότι νόμιμοι φιλανθρωπικοί οργανισμοί συνήθως στέλνουν ηλεκτρονικές εκκλήσεις για βοήθεια μόνο σε ανθρώπους που το έχουν ζητήσει. Άλλες παρόμοιες εκκλήσεις, που σχεδόν πάντα ακολουθούν ένα μεγάλο καταστροφικό γεγονός, είναι συνήθως ψευδείς. Επισκεπτόμαστε την επίσημη ιστοσελίδα του οργανισμού για να επιβεβαιώσουμε την αξιοπιστία της έκκλησης.
- Ελέγχουμε πάντα τη νομιμότητα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, αναζητώντας σχετικές επίσημες ιστοσελίδες (π.χ. www.charitynavigator.org)
- Τηλεφωνούμε ή πηγαίνουμε απευθείας στην ιστοσελίδα ενός φιλανθρωπικού οργανισμού και βρίσκουμε τρόπους να προσφέρουμε μέσω αυτής, αντί να απαντούμε και να κατευθυνόμαστε από εκκλήσεις-μηνύματα που παραλαμβάνουμε.
- Δεν ενεργοποιούμε απερίσκεπτα συνδέσμους από μηνύματα αμφιβόλου προελεύσεως και περιεχομένου γιατί αυτά μπορούν να μας οδηγήσουν σε παράνομες ή επιβλαβείς ιστοσελίδες που μπορεί να μοιάζουν νόμιμες.
- Δεν δίνουμε προσωπικές πληροφορίες μέσω του διαδικτύου.
- Όταν μας ζητηθεί να πληκτρολογήσουμε ένα ψευδώνυμο συνομιλίας, διαλέγουμε ένα όνομα που δεν προδίδει τα προσωπικά μας στοιχεία όπως το όνομα, το επίθετο, την ημερομηνία γέννησής μας, τον χώρο διαμονής, κλπ.
