Τα χρόνια περνάνε ανεπιστρεπτί και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να σταματήσουμε τη φθορά που έχουν ως αποτέλεσμα. Μπορούμε, ωστόσο, να επιβραδύνουμε τη γήρανση, μέσα από έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με σωστή διατροφή, άσκηση, λιγότερο άγχος και περισσότερο γέλιο. Ας δούμε, όμως, μερικές από τις πιο βασικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας με την πάροδο του χρόνου.
Πώς επιδρά το πέρασμα του χρόνου στον οργανισμό
Καρδιά και αγγεία
Η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία γίνονται πιο άκαμπτα. Η καρδιά γεμίζει με αίμα πιο αργά και οι σκληρότερες αρτηρίες είναι λιγότερο ικανές να διοχετεύουν γρήγορα μεγάλες ποσότητες αίματος σε όλο το σώμα. Πέρα από ότι χάνουν την ελαστικότητά τους, τα αιμοφόρα αγγεία συσσωρεύουν λίπος στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών (αρτηριοσκλήρυνση), προκαλώντας στένωση στο χώρο απ’ όπου διέρχεται το αίμα. Έτσι, η καρδιά πρέπει να λειτουργεί πιο σκληρά για να τροφοδοτεί με αίμα τον οργανισμό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση, κλπ. Η μείωση στην αποδοτικότητα της καρδιάς αρχίζει γύρω στα 30 και μέχρι τα 60 έχει μειωθεί περίπου στο μισό. Η εκφύλισή της είναι ταχύτερη σε όσους κάνουν καθιστική ζωή.
Εγκέφαλος και νευρικό σύστημα
Η ροή του αίματος στον εγκέφαλο μειώνεται, όπως επίσης το μέγεθός (όγκος) του και ο αριθμός των νευρικών κυττάρων του. Λόγω αυτών των αλλαγών που σχετίζονται με την ηλικία, η μνήμη γίνεται λιγότερο αποδοτική (ξεκινά από αφηρημάδα, αλλά μπορεί να υποδηλώνει άνοια). Επιπλέον, τα αντανακλαστικά μειώνονται και ο συντονισμός των κινήσεων γίνεται πιο αργός. Περίπου μετά τα 60 έτη, ο αριθμός των κυττάρων στο νωτιαίο μυελό αρχίζει να μειώνεται, αλλά αυτή η αλλαγή συνήθως δεν επηρεάζει τη δύναμη ή την αίσθηση. Ορισμένες λειτουργίες, όπως το λεξιλόγιο, η βραχυπρόθεσμη μνήμη, η ικανότητα εκμάθησης και ανάκλησης των λέξεων μπορεί να μειωθούν ελάχιστα μετά την ηλικία των 70 ετών.
Δέρμα
Αναλόγως την ηλικία και τις ορμονικές διακυμάνσεις που επιφέρει, επηρεάζεται και η υγεία του δέρματος. Καθώς μεγαλώνουμε ο συνδετικός ιστός του δέρματος χάνει προοδευτικά τη δύναμη και την ελαστικότητά του, ενώ δύο συστατικά του δέρματος, το κολλαγόνο και η ελαστίνη, εκφυλίζονται, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ρυτίδες, σακούλες και πτυχώσεις. Η παραγωγή σμήγματος μειώνεται και το δέρμα γίνεται πιο ξηρό. Με το πέρασμα του χρόνου, λεπταίνουν επίσης τα μαλλιά και προοδευτικά γκριζάρουν, ενώ τα νύχια μεγαλώνουν με ολοένα πιο αργό ρυθμό. Επιπλέον, μειώνεται ο αριθμός των απολήξεων των νεύρων στο δέρμα και έτσι γινόμαστε λιγότερο ευαίσθητοι στον πόνο και τη θερμοκρασία, με αποτέλεσμα τυχόν τραυματισμοί να είναι πιο πιθανό να συμβούν.
Οστά
Η οστική μάζα ελαττώνεται, καθιστώντας τα οστά λιγότερο πυκνά και περισσότερο εύθραυστα και μειώνοντας το ύψος. Αποκτάμε τη μέγιστη οστική πυκνότητα μέχρι τα 25 μας χρόνια. Μετά αρχίζει η προοδευτική απώλεια οστικής μάζας. Αν η απώλεια οστικής μάζας είναι πολύ μεγάλη, παρουσιάζεται οστεοπόρωση, μία ασθένεια που μπορεί να εκδηλωθεί και στους άντρες, παρ’ ότι είναι πολύ πιο συχνή στις γυναίκες. Η εμφάνισή της αυξάνει τον κίνδυνο καταγμάτων, τον οποίο επιτείνει το αυξημένο ενδεχόμενο πτώσης, εξαιτίας της φθοράς σε μυϊκή δύναμη και ευλυγισία.
Μύες και σωματικό λίπος
Η δύναμη και η μυϊκή μάζα μας φτάνουν στο μέγιστο επίπεδό τους μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Στη συνέχεια, αρχίζει η προοδευτική φθορά, που σημαίνει συρρίκνωση και ελάττωση του αριθμού και του μεγέθους των μυϊκών ινών, με συνέπεια την απώλεια μυϊκής δύναμης και ευλυγισίας. Στην ηλικία των 40 ετών η περίμετρος της μέσης αρχίζει να αυξάνεται, καθώς οι μύες μετατρέπονται σε λίπος το οποίο συγκεντρώνεται στον κορμό. Στην ίδια ηλικία αρχίζει η ελάττωση της μυϊκής μάζας στα χέρια και τα πόδια. Τέλος, λόγω αλλαγών στους τένοντες και στους συνδέσμους, περιορίζονται οι κινήσεις των αρθρώσεων και ελαττώνεται η ευλυγισία.
Αναπαραγωγικό σύστημα
Στους άνδρες, οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών είναι λιγότερο ξαφνικές. Τα επίπεδα της ορμόνης τεστοστερόνης μειώνονται, με αποτέλεσμα λιγότερα σπερματοζωάρια και μειωμένη λίμπιντο, αλλά η μείωση είναι βαθμιαία. Αν και η ροή του αίματος στο πέος τείνει να μειωθεί, οι περισσότεροι άνδρες μπορούν να έχουν στύση και οργασμό σχεδόν σε όλη τους τη ζωή. Ωστόσο, η στύση μπορεί να μην διαρκεί πολύ, να είναι λιγότερο σκληρή ή να απαιτεί περισσότερη διέγερση για να διατηρηθεί. Η στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα) γίνεται πιο συνήθης όσο οι άνδρες μεγαλώνουν και συχνά οφείλεται σε μια διαταραχή που επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία, όπως μια αγγειακή νόσος ή ο διαβήτης.
