Η τεχνολογία μπαίνει σήμερα πολύ νωρίς στη ζωή των παιδιών, τα οποία μαθαίνουν από μόνα τους να χρησιμοποιούν τα smartphones και τα tablets σε όλο και μικρότερη ηλικία και ενθουσιάζονται από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τις οθόνες αφής. Η ασφάλεια κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο είναι μείζονος σημασίας και η συμβολή των γονιών είναι καθοριστική για τη σωστή χρήση του ψηφιακού περιβάλλοντος.
Η εκπαίδευση είναι το καλύτερο εφόδιο που μπορεί να έχει ένα παιδί. Η επικοινωνία είναι εξαιρετικά σημαντική, ώστε το παιδί να νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη για να συζητήσει μαζί σας όποιο θέμα το απασχολεί. Για να το πετύχετε αυτό, χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο μαζί με το παιδί σας. Αφιερώστε χρόνο για να εξερευνήσετε τα παιχνίδια και τις υπηρεσίες που θέλει να χρησιμοποιεί, συζητήστε μαζί του, αναζητήστε παιχνίδια που θα μπορούσε να παίξει όλη οι οικογένεια.
Συμφωνήστε με το παιδί τις προτεραιότητες και τις καθημερινές τους υποχρεώσεις και πόσος είναι ο χρόνος που μπορεί να ασχολείται με το διαδίκτυο. Εξηγήστε του ότι πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον μεγαλύτερο αν κάτι ή κάποιος στο διαδίκτυο το αναστατώσει. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει ότι μπορεί να σας εμπιστευτεί οτιδήποτε το απασχολεί χωρίς να φοβάται ή να ντρέπεται. Συμβουλέψτε το να βγει από τη σελίδα το περιεχόμενο της οποίας το ενόχλησε, να κλείσει την οθόνη και τον υπολογιστή.
Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να αποσπαστούν από διαφημίσεις και αναδυόμενα παράθυρα και με ένα λάθος πάτημα να βρεθούν σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον ακατάλληλο για την ηλικία τους. Με το να προσθέσετε τα sites που επισκέπτονται συχνότερα στη "λίστα αγαπημένων" μειώνετε αυτήν την πιθανότητα. Είναι, επίσης, σημαντικό να συνειδητοποιήσει το παιδί σας ότι οι υπόλοιποι χρήστες μπορεί να μην είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι είναι και ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται σε κανέναν τα προσωπικά του στοιχεία. Ενθαρρύνετέ το να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο.
Σύμφωνα με τη Δράση Ενημέρωσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, η υπερβολική ενασχόληση των παιδιών με το διαδίκτυο είναι κάτι που θα πρέπει να προβληματίζει τους γονείς. Η ποιοτική σχέση παιδιών-γονέων, ο χρόνος που οι γονείς αφιερώνουν στα παιδιά και η ενασχόληση τους στο διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά μπορούν να συμβάλλουν στην αποφυγή του φαινομένου. Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών, η καλή σχέση και η επικοινωνία όλων των μελών οδηγούν σε σωστή εφαρμογή ορίων, τα οποία μπορούν να τηρούνται.
Εργαλεία γονικού ελέγχου για ασφαλή πλοήγηση
Τα συστήματα φιλτραρίσματος και τα εργαλεία γονικού ελέγχου είναι προγράμματα που ρυθμίζουν την πρόσβαση σε πληροφορίες ή υπηρεσίες στο διαδίκτυο σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια. Προειδοποιούν για προβληματικές ιστοσελίδες, καταγράφουν λεπτομερώς τις κινήσεις ενός χρήστη στο διαδίκτυο, μπλοκάρουν ύποπτους ιστοχώρους, επιτρέπουν την πρόσβαση συγκεκριμένες ώρες και ημέρες, μπορούν ακόμα να κλείσουν τον υπολογιστή.
Συμβουλές για τους γονείς ως προς τη χρήση του διαδικτύου
- Μην αποτρέπετε το παιδί σας να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, αλλά ενημερώστε το για τους κινδύνους που κρύβει και μάθετέ το να προστατεύεται από αυτούς.
- Θέστε όρια από μικρή ηλικία (για πολλά θέματα) και φροντίστε να τηρούνται. Τα όρια δεν καταπιέζουν τα παιδιά, αλλά τα κατευθύνουν και είναι σημαντικά για θέματα ασφάλειας. Όσο το παιδί μεγαλώνει, συζητήστε και αναπροσαρμόστε τα όρια λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του παιδιού.
- Τοποθετείστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, ώστε να μη δίνεται η δυνατότητα απομόνωσης του παιδιού και να υπάρχει έλεγχος.
- Ενημερώστε τα παιδιά με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα εθισμού και παρενόχλησης.
- Αποφύγετε να συνδέετε τη χρήση του υπολογιστή ως επιβράβευση ή τιμωρία.
- Συμβουλεύετε το παιδί σας να μη δίνει τα προσωπικά του στοιχεία (όνομα, διεύθυνση, αριθμό τηλεφώνου, φωτογραφίες, κτλ.) σε αγνώστους που συναντά στο διαδίκτυο.
- Επιβλέπετε το παιδί σας όταν χρησιμοποιεί τα chat rooms (χώρους συνομιλίας). Μην αφήνετε το παιδί σας να συναντήσει κάποιον που γνώρισε μέσα από το διαδίκτυο.
- Προτείνετε στο παιδί σας τη χρήση ιστοσελίδων με επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο κατάλληλο για την ηλικία του.
- Εάν παρατηρήσετε υπερβολική χρήση ή/και συμπεριφορές εθισμού αναζητήστε αμέσως βοήθεια από έμπειρους επιστήμονες (ιατρούς, ψυχολόγους).
Συμβουλές για τα παιδιά ως προς την πλοήγηση στο διαδίκτυο
- Μην αποκαλύπτεις σε κανέναν τον κωδικό πρόσβασης του ηλεκτρονικού σου ταχυδρομείου ή του προφίλ σου στα social media. Αν πιστεύεις ότι κάποιος τον έμαθε άλλαξέ τον αμέσως.
- Ποτέ μη δεχτείς να συναντήσεις αγνώστους που γνώρισες στο διαδίκτυο. Ακόμα κι αν γίνει κάτι τέτοιο, φρόντισε να είναι σε δημόσιο χώρο και με τη συνοδεία του γονιού σου ή ενός ενήλικα τον οποίο εμπιστεύεσαι.
- Όταν συνομιλείς σε chat room να είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός/ή. Μη δίνεις τα προσωπικά σου στοιχεία (ηλεκτρονική διεύθυνση, διεύθυνση σπιτιού, αριθμό τηλεφώνου, κλπ.).
- Να αποφεύγεις τις ιστοσελίδες για τους "άνω των 18 ετών". Οι προειδοποιήσεις είναι για να μας προστατεύουν. Είναι προτιμότερο να ανακαλύψεις ιστοσελίδες με επιμορφωτικό, ψυχαγωγικό και ενημερωτικό περιεχόμενο ανάλογο με την ηλικία και τα ενδιαφέροντά σου.
- Είναι σημαντικό να μην ανοίγεις ηλεκτρονικά μηνύματα και συνημμένα αρχεία που έλαβες από αγνώστους, καθώς μπορεί να μεταδώσουν ιούς στον υπολογιστή σου. Ζήτησε από τους γονείς σου να σου εγκαταστήσουν σύστημα φιλτραρίσματος της ανεπιθύμητης αλληλογραφίας για να λαμβάνεις μόνο τα μηνύματα που επιθυμείς.
Η συμβουλευτική γραμμή βοήθειας Ηelp-line (τηλ. 210-6007686) παρέχει μέσω εξειδικευμένων ψυχολόγων υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με την υπερβολική ενασχόληση στο διαδίκτυο, τον διαδικτυακό εκφοβισμό, την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο και άλλους προβληματισμούς σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των διαδικτυακών παιχνιδιών.
Η ανοιχτή γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο του διαδικτύου SafeLine δέχεται καταγγελίες για παιδική κακοποίηση και παράνομη χρήση του διαδικτύου και συνεργάζεται με την Ελληνική αστυνομία και την INTERPOL μέσω του Ευρωπαϊκού οργανισμού INHOPE.
