Γνωρίζουμε όλοι την αξία των ορίων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Στη σύγχρονη εποχή, η σημασιολογική σύνδεση των ορίων με την τιμωρία θεωρείται όχι μόνο ξεπερασμένη και μη αποτελεσματική, αλλά και επιβλαβής για την ψυχική υγεία των παιδιών. Η εγκαθίδρυση των ορίων σχετίζεται περισσότερο με την μετάδοση των ηθικών αξιών και των στάσεων απέναντι στη ζωή που έχει επιλέξει η οικογένεια.
Ως εκ τούτου, για να τεθούν όρια στα παιδιά δεν υπάρχει ένας και μοναδικός οδηγός, καθώς αυτά προσαρμόζονται και αλλάζουν ανάλογα με το εκάστοτε οικογενειακό σύστημα. Επιπλέον, η ιδιοσυγκρασία των μελών της οικογένειας αλλά και το αναπτυξιακό στάδιο του κάθε παιδιού παίζουν ρόλο στην επιτυχή οριοθέτηση. Ωστόσο, υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να το κάνουν με το σωστό τρόπο, όταν δοκιμάζουν τα όριά τους:
- Μάθετέ τους να εκφράζουν τις απόψεις και τις ανάγκες τους με όμορφο και ευγενικό τρόπο. Ένας σημαντικός τρόπος που μπορείτε να το πετύχετε αυτό είναι με το να λειτουργείτε ως μοντέλο της συμπεριφοράς που επιθυμείτε. Να μιλάτε στο παιδί σας με ευγένεια, να είστε σταθεροί αλλά φιλικοί όταν πρέπει να επιβάλλετε πειθαρχία και ποτέ να μη φωνάζετε ή να μειώνετε το παιδί σας όταν κάνει κάτι λάθος ή όταν δεν συμφωνείτε μαζί του.
- Να είστε ξεκάθαροι και σαφείς για το τι είναι εντελώς απαγορευμένο. Δημιουργείστε σαφείς κανόνες με το παιδί σας και δείξτε του ότι ενώ είστε ανοιχτοί στο να το ακούσετε αν νιώθει ότι ένας κανόνας είναι άδικος – αρκεί να σας μιλήσει με σεβασμό – υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία δεν είναι διαπραγματεύσιμα και πρέπει να τηρούνται πάντα.
- Να επιλέγετε τις μάχες σας. Όπως εμείς δεν θα μπορούσαμε να κόψουμε όλες τις κακές μας συνήθειες συνολικά σε μικρό χρονικό διάστημα, έτσι και τα παιδιά δεν μπορούν να δεχθούν «απαγορεύσεις» στις επιθυμίες τους και να κάνουν αλλαγές στη συμπεριφορά τους σε πολλαπλά επίπεδα την ίδια χρονική στιγμή. Επιλέξτε μία ή δύο ανεπιθύμητες συμπεριφορές και στοχεύστε σε αυτές.
- Να είστε σύντομοι στις διατυπώσεις σας. Ναι, είναι σημαντικό για ένα παιδί να νιώθει ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματά του ακούγονται κι ότι οι γονείς του νοιάζονται για αυτό. Αλλά το να δίνετε μακροσκελείς και λεπτομερειακές εξηγήσεις στο γιατί πρέπει να πάει για ύπνο νωρίς ενώ την άλλη μέρα έχει σχολείο, ή γιατί δεν πρέπει ποτέ να αφήνει ξαφνικά το χέρι σας στη μέση του δρόμου, δε θα εξυπηρετήσει σε κάτι και από αναπτυξιακής πλευράς, το παιδί σας δε θα μπορέσει να ακούσει την πλήρη εξήγηση, να εσωτερικεύσει τον κανόνα και να θυμάται όλες αυτές τις πληροφορίες την επόμενη φορά. Το πιο αποτελεσματικό είναι να του υπενθυμίσετε την επίπτωση. Αυτή η τακτική είναι πολύ πιο πιθανό να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική και στα νεαρότερα παιδιά αλλά και στα μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας.
- Να είστε συνεπείς και σταθεροί. Μην αμφιταλαντεύεστε στο ποια είναι τα όρια. Αν πείτε «όχι τηλεόραση πριν την ώρα του ύπνου» το ένα βράδυ και υποχωρήσετε το επόμενο απόγευμα, στέλνετε ένα ξεκάθαρο μήνυμά στο παιδί σας ότι οι κανόνες δε σημαίνουν και πολλά, δεν χρειάζεται να τους σεβόμαστε και μπορούν να αλλάξουν εύκολα.
- Να περιμένετε ότι τα παιδιά δε θα ανταποκριθούν από την πρώτη φορά. Πιθανώς θα χρειαστεί να το υπενθυμίσετε και να προειδοποιήσετε αρκετές φορές πριν εμπεδωθεί ποια θεωρείται λάθος ή μη ασφαλής συμπεριφορά. Η εξάσκηση οδηγεί στην τελειότητα και μπορεί να χρειαστούν μερικές προσπάθειες πριν το παιδί σας κατακτήσει και θυμάται τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει.
Γράφει η Ιωάννα Μαρκόζαννες
Ψυχολόγος
Πηγές:
www.empoweringparents.com
https://blogs.psychcentral.com/parenting-tips/2012/07/7-hints-for-setting-boundaries-with-your-kids/
