Photo credits:freepik.com
Οι ενεργειακές ανάγκες των βρεφών αυξάνονται με την ηλικία, σε αντίθεση με τους ενήλικες, γι’ αυτό και θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη σίτιση του βρέφους, ώστε να επιτύχουμε τη βέλτιστη δυνατή ανάπτυξη και να αποφύγουμε τυχόν ελλείψεις που μπορούν να προκύψουν.
Τα διαφορετικά στάδια της ανάπτυξης του ανθρώπου διακρίνονται σε ποικίλες κατηγορίες. Ξεκινώντας από την έναρξη της ζωής μέχρι και την ενηλικίωση ακολουθούν τα εξής:
- Βρεφική ηλικία: γέννηση έως 1ο έτος
- Νηπιακή ηλικία: 1ο έως 3ο έτος
- Προσχολική ηλικία: 4ο έως 6ο έτος
- Σχολική ηλικία: 7ο έως 10ο έτος
- Προεφηβική - Εφηβική ηλικία: 11ο έως 18ο έτος
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ιδανικό διατροφικό σχήμα για τους πρώτους 6 μήνες ζωής αποτελεί ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός. Το μητρικό γάλα πρόκειται για μία πλήρη τροφή και τουλάχιστον για την πρώτη βρεφική ηλικία δεν απαιτείται κανένα επιπλέον συμπλήρωμα.
Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε σε αποκλειστικό μητρικό θηλασμό;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατηγοριοποιήσει τις διαφορετικές φάσεις του μητρικού θηλασμού ως εξής:
- Αποκλειστικός μητρικός θηλασμός: Αποκλειστικά μητρικό γάλα (εξαιρούνται όλα τα υπόλοιπα υγρά – ακόμη και το νερό)
- Πλήρης μητρικός θηλασμός: Μητρικό γάλα σε συνδυασμό με ημιστερεές τροφές (π.χ. κρέμες)
- Μερικός μητρικός θηλασμός: Μητρικό γάλα σε συνδυασμό με άλλα είδη γάλακτος (υποκατάστατα/ εμπορίου) και με ή χωρίς στερεές ή ημιστερεές τροφές
Πολλές νέες μητέρες αναρωτιούνται για τη συχνότητα με την οποία θα πρέπει να θηλάζουν το βρέφος τους, έτσι ώστε να μην πεινάει αλλά και να μην καταναλώνει μεγαλύτερες ποσότητες γάλακτος από όσο χρειάζεται.
Τα νεογέννητα βρέφη συστήνεται να θηλάζουν κάθε φορά που δείχνουν σημάδια πείνας όπως π.χ. η υπερκινητικότητα, με τελευταίο πάντα σημάδι να είναι το κλάμα.
Πιο συγκεκριμένα, συστήνεται να θηλάζουν γύρω στις 8 έως 12 φορές ημερησίως, δηλαδή περίπου κάθε 2-3 ώρες. Για ένα βρέφος που θεωρείται ότι ακολουθεί φυσιολογική ανάπτυξη, η κατανάλωση περίπου 850mL μητρικού γάλακτος την ημέρα μέχρι και τον 4ο μήνα είναι αρκετή. Κατά τη δεύτερη βρεφική ηλικία, δηλαδή μεταξύ 6 και 12 μηνών, ακολουθεί το στάδιο του απογαλακτισμού.
Τι είναι ο απογαλακτισμός;
Είναι η χρονική εκείνη περίοδος κατά την οποία εισάγονται στερεές και ημιστερεές τροφές στη διατροφή του βρέφους, παράλληλα όμως με το μητρικό γάλα ή/και τα υποκατάστατά του.
Μόλις ξεκινήσει η περίοδος του απογαλακτισμού, συστήνεται στις νέες μητέρες να συνεχίζουν να θηλάζουν το βρέφος τους με την ίδια συχνότητα με την οποία τρεφόταν προηγουμένως. Στους 12 μήνες ζωής το βρέφος θα πρέπει να λαμβάνει τόσο ημιστερεές/ στερεές τροφές όσο και μητρικό γάλα έτσι ώστε να καλύπτει τις ημερήσιες ενεργειακές του ανάγκες σε ίδιο ποσοστό και από τα δύο. Μέχρι το τέλος του απογαλακτισμού, δηλαδή περίπου στα 2 έτη ζωής, το μητρικό γάλα θα πρέπει να έχει αντικατασταθεί πλήρως από τη στερεά τροφή.
Προς όλους τους νέους γονείς, μην τα παρατάτε και κυρίως μην απογοητεύεστε! Τα αποτελέσματα θα φανούν στο τέλος.
Η σειρά των τροφίμων που εισάγονται κάθε φορά μετά τους 6 μήνες δεν είναι πάντα αυστηρά καθορισμένη. Ορισμένα τρόφιμα με τα οποία μπορεί να ξεκινήσει η εισαγωγή στερεάς τροφής είναι φυσικά τα φρούτα και τα λαχανικά, τα (εμπλουτισμένα με σίδηρο) δημητριακά και το κρέας. Εφόσον αυτά γίνουν καλά ανεκτά από το βρέφος, ακολουθούν τα πιο ισχυρά αλλεργιογόνα τρόφιμα, όπως το γιαούρτι και το τυρί -αλλά όχι το γάλα αγελάδας-, το αυγό, τα ψάρια, τα θαλασσινά και οι ξηροί καρποί (πριν από τη συμπλήρωση του 1ου έτους). Τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται κατά τη βρεφική ηλικία είναι το αλάτι, η ζάχαρη και τα υποκατάστατά της, το μέλι και διάφορα αφεψήματα όπως το τσάι και οι χυμοί φρούτων (φυσικοί/ τυποποιημένοι).
Προκειμένου να γίνει καλύτερα ανεκτή από το βρέφος η στερεά τροφή, μπορεί αρχικά να δοθεί σε πολτοποιημένη μορφή (π.χ. κρέμες) ή σε μορφή ζωμού, αυξάνοντας σιγά-σιγά την ποσότητα (ξεκινάμε με 1-2 κ.σ και φτάνουμε τις 8 κ.σ). Θα πρέπει, επίσης, να θυμούνται οι νέοι γονείς ότι κάθε καινούργια κατηγορία τροφίμων πρέπει να εισάγεται σταδιακά. Η γενική και επικρατέστερη οδηγία είναι η εισαγωγή ενός νέου τροφίμου κάθε φορά σε μεσοδιαστήματα των 2 έως 7 ημερών.Σίγουρα, η σίτιση ενός βρέφους δεν είναι απλή υπόθεση. Χρειάζεται υπομονή κι επιμονή προκειμένου να αποδεχθούν την τροφή τα μωρά.
