Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι η διαδεδομένη χρήση του διαδικτύου, η οποία αφορά σε όλες τις ηλικίες και βέβαια, στα ανήλικα παιδιά. Τα τελευταία χρόνια η ταχύτατη εξάπλωση του διαδικτύου, έχει ως αποτέλεσµα τη ραγδαία αύξηση περιπτώσεων διαδικτυακής εκµετάλλευσης και κακοποίησης παιδιών.
Η τεχνολογία δεν είναι επικίνδυνη, μπορεί όμως να γίνει επικίνδυνη η λάθος χρήση της. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από ένα εκατομμύριο ηλεκτρονικές διευθύνσεις με περιεχόμενο παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης εντοπίστηκαν το 2020 από τον INHOPE, διεθνή οργανισμό που δραστηριοποιείται για τον περιορισμό αυτού του περιεχομένου στο ίντερνετ.
Το 93% των θυμάτων είναι κορίτσια και το 5% αγόρια. Το 76% των θυμάτων είναι παιδιά ηλικίας 3-13 ετών, ενώ το 22% είναι έφηβοι 14-17 ετών. Υπάρχει επίσης και ένα μικρό ποσοστό της τάξεως του 1% που αφορά βρέφη ηλικίας 0-2 ετών. Κλειδί για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων είναι πάντα η καλή επικοινωνία μεταξύ γονέα και παιδιού.
Τι είναι το Sextortion
Ο εκβιασμός και εξαναγκασμός στο διαδίκτυο, συγκεκριμένα, αφορά τη διαδικασία κατά την οποία ο δράστης καταφέρνει να αποκτήσει ευαίσθητο προσωπικό υλικό του θύματος και στη συνέχεια, υπό την απειλή δημοσίευσής του, αναγκάζει το θύμα του να ικανοποιήσει οικονομικές ή σεξουαλικές αξιώσεις. Ο δράστης μπορεί να εκβιάζει το θύμα του, απαιτώντας την παραγωγή πρωτότυπου πορνογραφικού υλικού ή ακόμα και κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Τι είναι το Sextortion Scam
Το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες σεξουαλικού εκβιασμού γνωστό και ως sextortionscam. Αυτό αφορά μια μέθοδο απάτης στην οποία ο δράστης στέλνει μαζικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε πάρα πολλά υποψήφια θύματα. Τα μηνύματα αναφέρουν ψευδώς ότι έχει γίνει παραβίαση των δεδομένων των θυμάτων ή ότι έχει εγκατασταθεί λογισμικό το οποίο έχει καταγράψει, μέσω της προσωπικής κάμερας της συσκευής του θύματος, προσωπικές του στιγμές. Υπό το φόβο ότι θα δημοσιοποιηθούν ευαίσθητες προσωπικές στιγμές του θύματος, το θύμα, χωρίς να γνωρίζει την απάτη, δίνει λεφτά στο δράστη.
Πώς θα προστατεύσουμε τα παιδιά μας
Η διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, σύμφωνα και με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και τη Europol, αναφέρει πολύ συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να πάρουν οι γονείς μαζί με τα παιδιά τους ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια.
Προστασία προσωπικών δεδομένων
- Προτρέπουμε το παιδί να μην χρησιμοποιεί εύκολους κωδικούς πρόσβασης στις ιστοσελίδες που εγγράφεται, όπως ημερομηνίες γέννησης
- Διαβάστε τους όρους χρήσης των ιστοσελίδων που επισκέπτεται και εγγράφεται το παιδί σας (ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, στα Forums και το ιστολόγιο). Στη συνέχεια συστήστε στο παιδί να κάνει το ίδιο.
- Συμβουλεύστε το παιδί σας να μη δημοσιεύει φωτογραφίες ή βίντεο που δεν θα έδειχνε σε ανθρώπους στον «πραγματικό κόσμο» ή που θα μπορούσε να το φέρει σε δύσκολη θέση όταν μεγαλώσει.
- Τονίστε του ότι η δημοσιοποίηση υλικού (φωτογραφίες ή βίντεο) που αφορά τρίτους, απαιτεί σε κάθε περίπτωση την άδειά τους.
- Εφόσον το παιδί διαθέτει δικό του ιστολόγιο, βεβαιωθείτε ότι το περιεχόμενο του δεν είναι υβριστικό ή ρατσιστικό.
Η συμμετοχή στα chat room
- Ενημερωθείτε για τη γλώσσα επικοινωνίας των νέων. Ζητήστε από το παιδί σας να σας εκπαιδεύσει.
- Συζητήστε με το παιδί σας για τη δραστηριότητά του στα chat rooms (διαδικτυακοί χώροι επικοινωνίας).
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά να σας μιλούν για τους εικονικούς τους φίλους.
- Εξηγήστε στο παιδί σας γιατί στο διαδίκτυο δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε άτομα που δεν γνωρίζουμε στην πραγματική ζωή.
- Ενημερώστε τα παιδιά για τους κινδύνους του διαδικτυακού εκφοβισμού, της αποπλάνησης, της υποκλοπής προσωπικών δεδομένων και της ανταλλαγής ανάρμοστων φωτογραφιών.
- Προτρέπετε την αναφορά για οποιουδήποτε είδους παρενόχληση ή συμπεριφορά που έκανε το παιδί να φοβηθεί ή να βρεθεί σε αμηχανία.
- Παρακινήστε τα παιδιά να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο που να μην παραπέμπει στην ηλικία ή το φύλο τους.
- Μάθετε στα παιδιά πώς να αποθηκεύουν μια συνομιλία, πώς να μπλοκάρουν κάποιον, πώς να αναφέρουν κάτι ανάρμοστο στο διαχειριστή.
Διαδικτυακός εκφοβισμός
- Δεν διαγράφουμε κανένα αποδεικτικό στοιχείο.
- Συχνά ο δράστης είναι κάποιος γνωστός του παιδιού. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να ενημερωθούν οι γονείς του παιδιού για την ανάρμοστη συμπεριφορά του και οι σχολικές αρχές.
- Καταγγέλλουμε στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος παρενόχληση που προέρχεται από άγνωστο αποστολέα.
- Απευθυνόμαστε σε ψυχολόγο για βοήθεια.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- Εμπλεκόμαστε στις διαδικτυακές δραστηριότητες των παιδιών.
- Αφιερώνουμε χρόνο στην περιήγηση στα social media.
- Η απαγόρευση οδηγεί συνήθως σε αντίθετα αποτελέσματα.
- Εξηγούμε γιατί δεν δημοσιοποιούμε υλικού με προσωπικά δεδομένα.
- Συμβουλεύουμε τα παιδιά μας να μην δημοσιοποιούν την καθημερινή τους δραστηριότητα στα social media.
- Δεν εμπιστευόμαστε άτομα που δεν γνωρίζουμε στην πραγματική μας ζωή.
- Αποτρέπουμε τα παιδιά να συναντηθούν με άτομα τα οποία γνώρισαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
- Μαθαίνουμε στα παιδιά να επιλέγουν ασφαλείς κωδικούς όταν φτιάχνουν λογαριασμούς.
- Αναφέρουμε έγκαιρα την κλοπή λογαριασμού με τον τρόπο που ορίζεται σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Πορνογραφία ανηλίκων- Sextortion
- Εποπτεία συσκευών και αποθηκευτικών μέσων αυτών.
- Να είναι γνωστοί στο γονέα οι κωδικοί πρόσβασης.
- Παιδιά κάτω των 14 καλό είναι να μην έχουν λογαριασμό σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
- Να αποφεύγεται το ανέβασμα (upload) ή η αναφορά προσωπικών στοιχείων.
- Αποφυγή ανεβάσματος ή αποστολής φωτογραφιών με άσεμνο περιεχόμενο.
- Σε περίπτωση ανεβάσματος απλής φωτογραφίας με κανονικό περιεχόμενο, να μην απεικονίζονται ευδιάκριτα τα πρόσωπα παιδιών ή να είναι με μακρινή λήψη.
- Να μην γίνεται αποδοχή σε αίτημα φιλίας από άγνωστο άτομο, μόνο γνωστοί στην πραγματική ζωή να γίνονται δεκτοί.
- Δεν ανοίγουμε σύνδεσμο άγνωστης προέλευσης.
- Συμβουλεύουμε τα παιδιά να μην κάνουν χρήση της κάμερα, ειδικά αν στη συνομιλία υπάρχει άγνωστο άτομο.
