Η ενσυναίσθηση είναι μία πολύ σημαντική δεξιότητα, αφού περιγράφει την ικανότητα ενός ατόμου να μπει στη θέση κάποιου άλλου και να αισθανθεί όπως εκείνος, δηλαδή πέρα από τα όρια του εαυτού του.
Ενσυναίσθηση σημαίνει ότι μπορώ να κατανοήσω τις σκέψεις και τα συναισθήματα του άλλου, παρόλο που δεν έχω βρεθεί στη θέση του, να ταυτίζομαι μαζί του, να αισθάνομαι τους προβληματισμούς του, να νιώθω συμπόνια και να συμπεριφέρομαι με ευγένεια. Αποτελεί ένα βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης του παιδιού και τη δημιουργία υγιών και ευτυχισμένων διαπροσωπικών σχέσεων.
Γιατί είναι σημαντικό τα παιδιά να έχουν ενσυναίσθηση;
Παρόλο που η ενσυναίσθηση έρχεται σε αντίθεση με την εγωκεντρικότητα που χαρακτηρίζει την παιδική ηλικία, είναι σημαντικό να μαθαίνεται στα παιδιά, αφού συμβάλλει στην αλληλεπίδραση τους με άλλα άτομα και τα βοηθά να συμπεριφέρονται κατάλληλα ώστε να αναπτύσσουν σχέσεις με νόημα και ουσία.
Βασική προϋπόθεση για έχει ενσυναίσθηση ένα παιδί είναι να λαμβάνει από το περιβάλλον του αγάπη, να νιώθει ασφάλεια και να αισθάνεται συναισθηματικά καλυμμένο. Επίσης, η καλή επικοινωνία με τους γονείς, συμβάλλει στο να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση στο παιδί.
Ας δούμε παρακάτω, πώς μπορείτε ως γονείς να μάθετε στα παιδιά σας να λειτουργούν με ενσυναίσθηση:
- Ζητήστε από το παιδί σας να φανταστεί τα συναισθήματα των άλλων σε κάθε ευκαιρία που προκύπτει: καταστάσεις από βιβλία ή ταινίες, αλλά και παραδείγματα από την πραγματική ζωή, με καταστάσεις που ξέρετε ότι βιώνουν άνθρωποι που γνωρίζετε. Ρωτήστε το παιδί σας, πώς νομίζει ότι αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι και πώς θα ένιωθε το ίδιο αν ήταν στη θέση τους.
- Βοηθήστε το παιδί σας να αντιληφθεί τα συναισθήματα των άλλων. Ζητήστε από το παιδί σας να παρατηρεί τις εκφράσεις προσώπου, τη στάση του σώματος και τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις. Μπορείτε να του δείχνετε εικόνες από παιδικά βιβλία ή τηλεοπτικούς ήρωες ή ακόμη να χρησιμοποιείτε έναν καθρέφτη και να ζητήσετε από το παιδί να σας δείχνει την έκφραση του προσώπου του για διάφορα συναισθήματα (π.χ. λύπη, χαρά, θυμό, κλπ.).
- Γίνετε παράδειγμα για το παιδί σας. Η δική σας συμπεριφορά προς τους άλλους αποτελεί το πιο ισχυρό κίνητρο προκειμένου να βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης.
- Κάντε ανασκόπηση των γεγονότων που συνέβησαν στη διάρκεια της ημέρας ή της εβδομάδας στο παιδί ή σε φίλους/συμμαθητές τους και ρωτήστε το πώς θα ένιωθε αντίστοιχα εκείνο.
- Επαινέστε το παιδί σας για τις ευαίσθητες και ευγενικές του πράξεις, αφού ένας από τους πιο απλούς και αποτελεσματικούς τρόπους για την ενίσχυση οποιασδήποτε συμπεριφοράς είναι ο έπαινος της πράξης αμέσως μόλις συμβεί.
5 παράγοντες που εμποδίζουν το παιδί να μάθει να λειτουργεί με ενσυναίσθηση
- Συναισθηματική μη διαθεσιμότητα των γονέων.
- Απουσία υποστηρικτικών πατεράδων.
- Καταιγισμός σκληρών εικόνων από τα μέσα ενημέρωσης / βιντεοπαιχνίδια, κλπ.
- Εκμάθηση απόκρυψης των συναισθημάτων στα αγόρια κατά την ανατροφή τους.
- Κακομεταχείριση στην κούνια.
