Οι καμπύλες ανάπτυξης μας βοηθούν να παρακολουθήσουμε, με τη βοήθεια πάντα του παιδιάτρου, αν το παιδί μας αναπτύσσεται σωστά, από την ώρα της γέννησής του μέχρι και το 18 έτος της ζωής του.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο τακτικός έλεγχος της ανάπτυξης αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την αξιολόγηση της διατροφικής κατάστασης των βρεφών, των παιδιών και των εφήβων και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των παιδιατρικών υπηρεσιών παροχής υγείας.
Οι καμπύλες ανάπτυξης διαμορφώνονται από τα σωματομετρικά στοιχεία του παιδιού και αφορούν τρεις παραμέτρους: το βάρος σώματος, το μήκος (κάτω των 2 ετών) ή το ύψος (άνω των 2 ετών) και την περίμετρο κεφαλής.
Οι παράμετροι αυτοί τοποθετούνται σε καμπύλες από τη γέννηση του μωρού και στη συνέχεια ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, στη βρεφική, νηπιακή και παιδική ηλικία, αποτελόντας την "ταυτότητά τους".
Πώς ερμηνεύονται οι εκατοστιαίες θέσεις και οι καμπύλες;
Η 50η εκατοστιαία θέση αφορά στο μέσο όρο. Από τα 100 υγιή παιδιά που βρίσκονται στην ίδια ηλικία και έχουν το ίδιο φύλο, το παιδί καταλαμβάνει τη θέση 50, δηλαδή τα 49 έχουν μικρότερο βάρος από αυτό το παιδί, ενώ τα άλλα 50 έχουν μεγαλύτερο βάρος. Όταν ένα παιδί βρίσκεται στη 10η εκατοστιαία θέση, αυτό σημαίνει ότι από τα 100 υγιή παιδιά της ίδιας ηλικίας και φύλου, τα 9 θα έχουν μικρότερο βάρος από αυτό, ενώ τα άλλα 90 θα έχουν μεγαλύτερο βάρος.
Αντίστοιχα, όταν ένα παιδί βρίσκεται στην 90η εκατοστιαία θέση, σημαίνει ότι ανάμεσα στα 100 υγιή παιδιά ίδιας ηλικίας και φύλου, τα 89 θα έχουν μικρότερο βάρος και μόνο τα υπόλοιπα 10 παιδιά θα έχουν μεγαλύτερο βάρος. Ανάλογα ερμηνεύονται και οι υπόλοιπες εκατοστιαίες θέσεις και οι καμπύλες για τις υπόλοιπες παραμέτρους ύψους και περιμέτρου κεφαλής.
Αν ένα παιδί βρίσκεται μέσα στα όρια των καμπυλών και ακολουθεί την καμπύλη του, θεωρείται ότι αναπτύσσεται φυσιολογικά. Ωστόσο, πάντα υπάρχουν αποκλίσεις, που σχετίζονται με πτώση της καμπύλης π.χ. όσον αφορά στο βάρος ενός βρέφους όταν ξεκινήσει τις στερεές τροφές (μέχρι να συνηθίσει τη μετάβαση) ή όταν αρχίσει να περπατάει και γίνεται πιο ενεργητικό.
Τα πρότυπα διαγράμματα σωματικής αύξησης έχουν δημιουργηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αντανακλούν την επιθυμητή σωματική αύξηση και προτείνονται για παγκόσμια χρήση.
Η διαμόρφωση και προσαρμογή των διαγραμμάτων για την Ελλάδα έγινε από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, μετά από σχετική άδεια και έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Επιπλέον, για τον Δείκτη Μάζας Σώματος δίνονται τα διαγράμματα του Ιnternational Obesity Task Force (Revised BMI cut-offs, 2012), η χρήση των οποίων προτείνεται για καλύτερη εκτίμηση του υπερβάλλοντος βάρους και της παχυσαρκίας.
