Η υποχρεωτική παραμονή στο σπίτι λόγω του κορωνοϊού έχει αυξήσει κατακόρυφα τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα με πολλές έρευνες, οι συναισθηματικά στρεσογόνες καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση της επιθετικής συμπεριφοράς στο σπίτι. Επιπλέον, ο περιορισμός στο σπίτι με τον θύτη, κάνει τα θύματα πιο ευάλωτα, επειδή δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής.
Εκπρόσωποι της εταιρείας κατά της κακοποίησης του παιδιού ΕΛΙΖΑ εξηγούν ότι σε κάποιες χώρες καταγράφονται αυξημένες καταγγελίες και αναφορές για ενδοοικογενειακή βία σε γραμμές βοήθειας και αύξηση των γυναικοκτονιών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μειώνονται οι καταγγελίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα θύματα δεν μπορούν να καλέσουν για βοήθεια.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, στη χώρα μας έχουν καταγραφεί τρεις δολοφονίες γυναικών μετά την επιβολή της παραμονής στο σπίτι. Η Γραμμή SOS 15900, όπου μπορούν να απευθύνονται γυναίκες θύματα βίας, δέχθηκε τον Φεβρουάριο 390 κλήσεις, ενώ τον Μάρτιο 454 κλήσεις, αύξηση που δεν αποτυπώνει την έκρηξη των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας που αναμένεται σε περίοδο εγκλεισμού. Αυτό σημαίνει ότι με τον βίαιο σύντροφο συνεχώς παρόντα, δεν είναι εύκολο για τις γυναίκες να τηλεφωνήσουν για βοήθεια ή έστω συμβουλή.
Επίσης, δεν μπορούν να μεταβούν εύκολα στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Οι αρμόδιοι φορείς ενημερώνουν τις γυναίκες ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν το κινητό τους για να στείλουν e-mail στο [email protected], ενώ υπενθυμίζουν ότι και η Άμεση Δράση δέχεται γραπτά μηνύματα στο νούμερο 100. Από την άλλη, υπάρχει αύξηση εισερχόμενων μηνυμάτων σε σελίδες στα social media που αφορούν κακοποίηση των γυναικών.
"Οι άνθρωποι που επιβάλλονται με τη βία, θέλουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο και να επιδεικνύουν τη δύναμή τους. Το περιβάλλον του εγκλεισμού ευνοεί αυτή τους τη συμπεριφορά", εξηγεί η Τίνα Απέργη, κλινική Ψυχολόγος, καθηγήτρια Ψυχολογίας ACG και επιστημονική συνεργάτης της Εταιρίας κατά της Κακοποίησης του Παιδιού ΕΛΙΖΑ. Οι ειδικοί πάντως μας καλούν αν γνωρίζουμε ότι κάποιο ενήλικο ή ανήλικο άτομο κακοποιείται συστηματικά, σε αυτές τις έκτακτες συνθήκες, δεν πρέπει να μένουμε αμέτοχοι θεατές, αλλά επώνυμα ή ανώνυμα το αναφέρουμε.
Αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, ένα παγκόσμιο φαινόμενο
Στην Ιταλία, οι τηλεφωνικές κλήσεις μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν τα SMS από γυναίκες που φοβούνται να ακουστούν. Στην Ισπανία τα τηλεφωνήματα για βοήθεια αυξήθηκαν κατά 12,4% τις δύο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου, συγκριτικά με το αντίστοιχο δεκαπενθήμερο του 2019. Έκτοτε έχουν σημειωθεί 11 γυναικοκτονίες και οι κλήσεις στη γραμμή βοήθειας έχουν εκτιναχθεί σημειώνοντας αύξηση 270%. Στην κινέζικη επαρχία Χουπέι, επίκεντρο της επιδημίας, το Φεβρουάριο οι καταγγελίες τριπλασιάστηκαν. Στην Αργεντινή, μέσα στις πρώτες δέκα ημέρες της καραντίνας καταγράφηκαν 12 γυναικοκτονίες και 8 απόπειρες, ενώ μειώθηκαν 70% οι τηλεφωνικές καταγγελίες για έμφυλη βία. Στη Βρετανία, οι κλήσεις προς την Εθνική Γραμμή Βοήθειας αυξήθηκαν κατά 65% μέσα σε ένα και μόνο Σαββατοκύριακο. Στην Αυστραλία, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Google έχει καταγράψει τις περισσότερες αναζητήσεις για παροχή βοήθειας λόγω ενδοοικογενειακής βίας τα τελευταία πέντε χρόνια, αύξηση που φτάνει το 75%.
Έκκληση "για ειρήνη στο σπίτι -και στα σπιτικά- όλου του κόσμου" απηύθυνε με δήλωσή του για την ενδοοικογενειακή βία στην εποχή του κορωνοϊού, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. "Η πανδημία του COVID-19 προκαλεί ανείπωτο ανθρώπινο πόνο και οικονομική καταστροφή παντού στον κόσμο. Ξέρουμε ότι οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας και οι καραντίνες είναι απαραίτητες για την καταστολή του COVID-19. Αλλά μπορεί να παγιδεύουν τις γυναίκες στον ίδιο χώρο με τους βίαιους συντρόφους τους".
Γραμμές και σημεία αναφοράς ενδοοικογενειακής βίας
- 197 (24ωρη γραμμή Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης)
- Συνήγορος του Πολίτη - Συνήγορος του Παιδιού: τηλ. 213- 1306744, 213-1306710, 213-1306703
- Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 (24ωρη γραμμή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης)
- 11525, γραμμή της Ένωσης Μαζί για το Παιδί (Δευτέρα - Παρασκευή, 9:00-21:00)
- Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά 1056 (24ωρη γραμμή του Συλλόγου Χαμόγελο του Παιδιού)
- Γραμμή SOS 15900, υπηρεσία εθνικής εμβέλειας, για γυναίκες θύματα βίας και ηλεκτρονική επικοινωνία στο e-mail: [email protected]
- 10306, γραμμή του Υπουργείου Υγείας (υπό τις επιστημονικές κατευθύνσεις και την εποπτεία της Α' Ψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών)
