Τα επεισόδια κρίσης πανικού γίνονται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια. Τι είναι όμως η κρίση πανικού; Πρόκειται για ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου, χωρίς προφανή αιτία ή πραγματικό κίνδυνο, που έχει ως αποτέλεσμα σοβαρές σωματικές αντιδράσεις, αλλά και συναισθηματικά συμπτώματα.
Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά και έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά τα ακόλουθα.
Το άτομο αισθάνεται ότι:
- Xάνει τον έλεγχο του μυαλού ή του εαυτού του
- Βγαίνει έξω από το σώμα του και παρατηρεί τον εαυτό του ως τρίτος
- Παθαίνει εγκεφαλικό
- Θα πεθάνει
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ταχυπαλμία
- Πόνο στο στήθος
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Αίσθηση πνιγμού
- Ζάλη, τάση για λιποθυμία
- Εξάψεις ή ρίγος και εφίδρωση
- Ναυτία
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα ή κεφάλι
- Τρέμουλο
- Πόνο στο στομάχι
Τα συμπτώματα κορυφώνονται σε 10-15 λεπτά και υποχωρούν σταδιακά.
Οι λόγοι που κρύβονται πίσω από την εμφάνιση αυτών των επεισοδίων δεν είναι ξεκάθαροι, ωστόσο, φαίνεται ότι συνδέονται με διάφορα αγχογόνα ερεθίσματα, όπως:
- Προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις (έντονους καβγάδες ή χωρισμό με τον σύντροφο)
- Άγχος στη δουλειά ή απώλεια εργασίας
- Ασθένεια ή θάνατο μέλους της οικογένειας
- Τραυματικά γεγονότα, πρόσφατα ή παλιότερα
- Κοινωνικό άγχος
- Καφεΐνη, αλκοόλ ή ναρκωτικά
- Χρόνιες καταστάσεις ή χρόνιος πόνος
- Φοβίες
Επίσης, συχνά οι κρίσεις πανικού συνυπάρχουν με την κατάθλιψη. Οι κρίσεις πανικού είναι πιο συχνές στις γυναίκες, αν και τα τελευταία χρόνια τα ποσοστά αυξάνονται συνεχώς και στον αντρικό πληθυσμό.
Το άτομο που βιώνει κρίσεις πανικού, αναπτύσσει συνήθως μια σειρά αρνητικών σκέψεων, οι οποίες με τη σειρά τους το επηρεάζουν σε συναισθηματικό, σωματικό και συμπεριφορικό επίπεδο. Αν για παράδειγμα, κατά την κρίση πανικού το άτομο σκεφτεί ότι η καρδιά του χτυπάει δυνατά και ότι παθαίνει καρδιακή προσβολή, η σκέψη αυτή θα οδηγήσει σε αύξηση του φόβου και του άγχους.
Η έκκριση αδρεναλίνης που θα προκληθεί έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των καρδιακών παλμών, κάνοντας το άτομο να σκεφτεί ότι η αρχική του σκέψη ότι παθαίνει καρδιακή προσβολή είναι σωστή. Τελικά, το άτομο αυτό θα αρχίσει να αποφεύγει καθετί που σχετίζεται με πιθανή πρόκληση κρίσης πανικού ή θα φροντίσει να μη μένει ποτέ μόνο του, ώστε να μπορεί να έχει βοήθεια σε περίπτωση που νιώσει δυσφορία.
Τα άτομα που είναι πιο πιθανό να βιώσουν κρίσεις πανικού είναι αυτά που έχουν:
- αγχώδη προσωπικότητα
- θέματα ψυχικής υγείας
- χρόνια προβλήματα υγείας
- εξάρτηση από το αλκοόλ ή από ουσίες
- βιώσει μια κατάσταση στρες, όπως διαζύγιο, χωρισμός, απόλυση, κλπ.
Τι μπορούμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού
- Αναγνωρίζουμε την κατάσταση και τα γνωστά συμπτώματα και διαβεβαιώνουμε τον εαυτό μας ότι σύντομα θα περάσουν.
- Αναπνέουμε αργά και βαθιά: επικεντρωνόμαστε στην αναπνοή, μέχρι τα συμπτώματα να υποχωρήσουν.
- Κάνουμε τεχνικές χαλάρωσης και πρακτικές ενσυνειδητότητας (μείνετε συγκεντρωμένοι στο παρόν).
Οι τρόποι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
- Θετική στάση ζωής
- Διαχείριση ή μείωση του άγχους
- Υγιεινή διατροφή
- 8 ώρες ύπνο το βράδυ
- Καθημερινή σωματική άσκηση
- Περιορισμό του αλκοόλ και της καφεΐνης
- Διάλειμμα κάθε μέρα για διασκεδαστικές δραστηριότητες
- Εξάσκηση στο διαλογισμό, τη yoga ή τις βαθιές αναπνοές
- Δημιουργία ενός δικτύου υποστήριξης
Συνήθως ένας άνθρωπος βιώνει μία ή δύο κρίσεις πανικού στη ζωή του, σε περιόδους έντονου στρες και πίεσης. Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού αποτελούν πιθανότατα σύμπτωμα της “διαταραχής πανικού”, για αυτό και χρειάζεται η βοήθεια ενός ψυχιάτρου/ψυχοθεραπευτή για τη διάγνωση και αντιμετώπισή της.
