Photo credits: freepik.com
Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως μήνας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, στο πλαίσιο μίας διεθνούς εκστρατείας για την αφύπνιση του γυναικείου πληθυσμού και τη συγκέντρωση πόρων για έρευνα, πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου.
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στο γυναικείο πληθυσμό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου 1 στις 9 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της. Ωστόσο, αν ο καρκίνος του μαστού διαγνωσθεί γρήγορα, πριν επεκταθεί σε άλλα όργανα, το ποσοστό επιβίωσης ξεπερνά το 95%.
Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας κάθε χρόνο 4.500 γυναίκες εμφανίζουν κακοήθεια στο μαστό, δυστυχώς, όμως, η διάγνωσή του γίνεται συνήθως όταν είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Έτσι, είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί η νόσος και μεγαλύτερη η πιθανότητα να εξαπλωθεί ο καρκίνος στους γειτονικούς ιστούς και λεμφαδένες ή σε άλλα σημεία του σώματος (οστά, ήπαρ, εγκέφαλος και πνεύμονες).
Παράγοντες κινδύνου καρκίνου του μαστού
Η αύξηση περιστατικών καρκίνου του μαστού στις δυτικές κοινωνίες σχετίζεται με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής τις τελευταίες δεκαετίες, όπως την παχυσαρκία, την κακή διατροφή, την έλλειψη σωματικής άσκησης, την κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα, το στρες, κ.ά.
Βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν ότι ο σχετικός κίνδυνος αυξάνεται σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού στην οικογένεια (κληρονομικοί παράγοντες-γονιδιακές μεταλλάξεις BRCA1,BRCA2 κ.ά.) και στις περιπτώσεις μακροχρόνιας έκθεσης σε ορμόνες, περιορισμένης διάρκειας γαλουχίας, πρώτης εγκυμοσύνης σε μεγάλη ηλικία και ατεκνίας.
Συμπτώματα που θα πρέπει να κινητοποιήσουν μία γυναίκα
Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από μία γυναίκα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται απαραίτητα και κακοήθεια. Ο περαιτέρω έλεγχος θα θέσει τη διάγνωση και θα ορίσει τους θεραπευτικούς χειρισμούς. Ωστόσο, έχουμε στο νου μας τα ακόλουθα:
- Ψηλάφηση όγκου ή σκληρίας στο στήθος ή τη μασχάλη
- Εμφάνιση αλλαγών στο χρώμα και την υφή του δέρματος
- Έλξη-εισολκή-αλλαγή στη θηλή
- Έκκριμα από τη θηλή
Οδηγίες πρόληψης που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
- Αποφύγετε την μακρόχρονη ορμονοθεραπεία, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
- Παραμείνετε σωματικά δραστήριες, τουλάχιστον 30’ τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
- Καταναλώνετε τρόφιμα υψηλά σε περιεκτικότητα φυτικών ινών, όπως είναι τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά.
- Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο γιατί το ελαϊκό οξύ φαίνεται ότι καταστέλλει τη δράση του σημαντικότερου ογκογονιδίου του μαστού.
- Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ.
Η σημασία της πρόληψης
Ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται σε σημαντικό βαθμό αν διαγνωστεί εγκαίρως, γεγονός που καταδεικνύει ότι η πρόληψη είναι πολύ σημαντική. Ο προληπτικός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει αυτοεξέταση, κλινική εξέταση και απεικονιστικές εξετάσεις.
Αυτοεξέταση μαστού: Συστήνεται με στόχο την εξοικείωση κάθε γυναίκας με το στήθος της. Έτσι αυξάνεται η πιθανότητα οποιαδήποτε μεταβολή στο μαστό μιας γυναίκας να γίνει έγκαιρα αντιληπτή. ελέγχει τακτικά το μαστό της με ψηλάφηση, τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, μετά την 7η μέρα από την έναρξη της περιόδου.
Κλινική εξέταση: Γίνεται από το γυναικολόγο. Η λήψη λεπτομερούς ιστορικού, η εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου, η ψηλάφηση και η αξιολόγηση των εξετάσεων συμβάλλουν στη μέγιστη διαγνωστική ακρίβεια.
Ψηφιακή μαστογραφία: Αποτελεί τη βασικότερη εξέταση καθώς ανιχνεύει τα ευρήματα σε πολύ αρχικό στάδιο. Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν η πρώτη μαστογραφία να προγραμματίζεται στην ηλικία μεταξύ 35 – 40 ετών και να γίνεται ετησίως μετά τα 40, ενώ σε γυναίκες με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου ο έλεγχος εξατομικεύεται και ξεκινάει σε μικρότερη ηλικία.
Υπερηχογράφημα μαστών: Το υπερηχογράφημα μαστών προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την μορφολογία των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων και αποτελεί συμπληρωματική εξέταση που συστήνεται για πλήρη εικόνα.
Γιατί είναι σημαντική η αυτοεξέταση
Η αυτοεξέταση συνιστάται να ξεκινά από την ηλικία των 20 ετών, καθώς σκοπό έχει την εξοικείωση της γυναίκας με τη μορφολογία του μαστού. Οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού ψηλαφιούνται για πρώτη φορά από την ίδια τη γυναίκα και όχι από το γιατρό της. Η ψηλάφηση πρέπει να γίνεται κάθε μήνα, μια εβδομάδα περίπου μετά την περίοδο. Σε αυτή τη φάση του κύκλου οι μαστοί δεν είναι τόσο ευαίσθητοι ή διογκωμένοι. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση μπορούν να καθιερώσουν την πρώτη μέρα κάθε μήνα. Ετήσια ψηλάφηση από γιατρό συνιστάται μετά την ηλικία των 25 ετών.
Παρακολουθείστε ένα βίντεο με απλές οδηγίες για την αυτοεξέταση, από το μη κερδοσκοπικό σωματείο για ανθρώπους με καρκίνο και χρόνια νοσήματα, I LIVE FOR ME.
