Ο ύπνος αποτελεί βασική ανάγκη του οργανισμού και είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά, καθώς συμβάλει στην ανάπτυξή τους και στη σωματική, ψυχική και πνευματική ευεξία τους. Τι γίνεται, όμως, όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να κοιμηθεί;
Αρχικά να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά 6-12 ετών πρέπει να κοιμούνται για 9-12 ώρες την ημέρα, ενώ τα παιδιά 13-18 ετών 8-10 ώρες. Ωστόσο, πολλά παιδιά παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου, δηλαδή διατάραξη της διάρκειας ή της ποιότητας του ύπνου, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να κοιμηθούν και να ξυπνούν συχνά στη διάρκεια του ύπνου.
Η έλλειψη ύπνου στα παιδιά επηρεάζει το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ενώ μπορεί να είναι αιτία για έλλειψη συγκέντρωσης, γνωστικές διαταραχές, εναλλαγές διάθεσης, παχυσαρκία, κ.α. Σχετικές μελέτες έδειξαν ότι τα παιδιά ως τριών ετών, που δεν κοιμούνται συγκεκριμένη ώρα, έχουν χαμηλότερες επιδόσεις στην ανάγνωση, τη γλώσσα και τα μαθηματικά, ενώ εκείνα που κοιμούνται λιγότερο από 10 ώρες κάθε βράδυ, παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Γιατί, όμως, ένα παιδί δυσκολεύεται να κοιμηθεί; Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές. Πολλές φορές η απώλεια ύπνου οφείλεται στην εσωτερική λειτουργία της οικογένειας. Όλα σχετίζονται με τον τρόπο που τα παιδιά μαθαίνουν συμπεριφορές ύπνου. Άρα, οι γονείς είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνοι. Ακόμη κι αν εκείνοι έχουν άγχος για τον ύπνο, το ίδιο άγχος θα νιώσει και το παιδί. Άλλοι λόγοι είναι:
Η μικρή ηλικία του παιδιού
Αν το παιδάκι σας είναι ακόμη μικρό, είναι πολύ πιθανό να μην έχει ακόμη σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Για παράδειγμα, ένα μωράκι 3 μηνών δεν κοιμάται περισσότερο από 4-5 ώρες το βράδυ, αν και συνολικά μέσα στη μέρα θα κοιμηθεί περίπου 16 ώρες. Τα περισσότερα μωρά μπαίνουν σε πρόγραμμα ύπνου μέχρι τον ένατο μήνα.
Η έλλειψη ρουτίνας ύπνου
Είναι σημαντικό να υπάρχει μία ρουτίνα, ώστε το παιδάκι σας να γνωρίζει όχι μόνο πότε πηγαίνει για ύπνο, αλλά και τις υπόλοιπες δραστηριότητες που συνοδεύουν την όλη διαδικασία, όπως ένα ζεστό μπάνιο, ένα παραμύθι, κλπ. Δημιουργήστε, λοιπόν, μία τέτοια ρουτίνα και μείνετε πιστοί σε αυτή.
Νιώθει ανησυχία όταν δεν είστε δίπλα του
Αν το μωρό είναι μικρό, φροντίστε να το ηρεμήσετε μιλώντας του απαλά, τρίβοντας λίγο την πλάτη του, αλλά αποφύγετε να του μιλάτε πολύ ή να το ταΐζετε. Φροντίστε να έχετε δίπλα του ένα αντικείμενο που τα ηρεμεί, όπως ένα λούτρινο παιχνίδι ή μία κουβερτούλα, ενώ ένα φωτάκι νυκτός θα βοηθήσει αν φοβάται το σκοτάδι.
Σωστή ατμόσφαιρα
Δημιουργήστε το κατάλληλο περιβάλλον στο δωμάτιο του παιδιού. Η θερμοκρασία στο υπνοδωμάτιο θα πρέπει να είναι μεταξύ 18°- 20°C. Τόσο το υπερβολικό κρύο όσο και η πολλή ζέστη μπορεί να αυξήσουν τις αφυπνίσεις τη νύχτα. Επίσης, σβήνετε τα φώτα, κάνοντας ησυχία και αποφεύγοντας ήχους τηλεόρασης, κλπ. Οι παντός είδος οθόνες (τηλεόραση, κινητό τηλέφωνο, τάμπλετ, κ.α.) πριν από τον ύπνο απαγορεύονται. Το τεχνητό φως, όπως το μπλε φως των οθονών, μπερδεύει τον εγκέφαλο του παιδιού και έτσι μειώνει την παραγωγή μελατονίνης, η οποία το βοηθά να χαλαρώσει και να κοιμηθεί. Ακόμη και τα μεγάλα παιδιά χρειάζονται λίγη ώρα χαλάρωσης πριν κοιμηθούν.
Βλέπει άσχημα όνειρα
Είναι συνηθισμένο για τα παιδιά να βλέπουν κακά όνειρα. Αν το παιδάκι σας ξυπνήσει από ένα τέτοιο όνειρο, προσπαθήστε να το καθησυχάσετε. Αν, ωστόσο, τα όνειρα συνεχιστούν, απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας.|
Ροχαλίζει
Περίπου 1 στα 10 παιδιά ροχαλίζει. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε μπούκωμα λόγω κρυολογήματος, διάφραγμα που παρεκκλίνει, αλλεργία ή αποφρακτική άπνοια. Ειδικά για την τελευταία περίπτωση, αν και είναι σπάνια, μπορεί να παρουσιαστεί σε ποσοστό 1%, κυρίως σε ηλικίες μεταξύ 3-7 ετών. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευθείτε τον παιδίατρό σας.
Τι μπορείτε να κάνετε
- Όσο το μωρό σας είναι ακόμη μικρό αποφύγετε να το κρατάτε συνέχεια αγκαλιά μέχρι να κοιμηθεί, τοποθετώντας το μετά στο κρεβατάκι του, γιατί έτσι δεν θα μάθει να κοιμάται μόνο του. Φροντίστε να το βάζετε στο κρεβατάκι του όταν αρχίζει να νυστάζει, ώστε να μάθει να ηρεμεί τον εαυτό του, χωρίς να εξαρτάται από εσάς για να κοιμηθεί.
- Προσαρμόστε τη ρουτίνα όλης της οικογένειας ώστε να κοιμάστε νωρίς. Σίγουρα δεν βοηθάει αν το παιδί ενοχλείται από θορύβους στο σπίτι ή βλέπει εσάς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια του να μένετε ξύπνιοι μέχρι αργά.
- Αποφύγετε να δώσετε στο παιδί τσάι ή κακάο πριν τον ύπνο, καθώς περιέχουν καφεΐνη. Αντιθέτως, οι τροφές που ενισχύουν την παραγωγή της μελατονίνης, όπως αμύγδαλα, βρώμη και γαλακτοκομικά προϊόντα, μπορούν να βοηθήσουν.
Tip
Τα πράγματα αλλάζουν όταν ένα παιδί μπαίνει στην εφηβεία, καθώς ο έφηβος γίνεται πιο δραστήριος τις βραδινές ώρες. Προσπαθήστε να προσαρμοστείτε σε αυτές τις αλλαγές, ωστόσο μην ξεχνάτε ότι ακόμα κι ένας έφηβος έχει ανάγκη από τουλάχιστον 8 ώρες ύπνου.
