Το φυλλικό οξύ είναι μια βιταμίνη του συμπλέγματος B (βιταμίνη Β9), απαραίτητη για την ομαλή αύξηση και το μεταβολισμό των κυττάρων (συμμετέχει ως τετράϋδροφολικό οξύ στην σύνθεση των νουκλεϊκών οξέων και στην διαίρεση των κυττάρων) και ως συνένζυμο στην σύνθεση πουρινών και πυριμιδινών.
Καθίσταται με τον τρόπο αυτό καίριος παράγων στον σχηματισμό του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος του εμβρύου, το οποίο και αναπτύσσεται μεταξύ 15ης και 28ης ημέρας μετά τη σύλληψη.
Βαρύνουσα σημασία έχει η πρόσληψη του φυλλικού οξέως πριν την σύλληψη, στη διάρκεια της κύησης, της γαλουχίας, καθώς και των πρώτων μηνών της ζωής του νεογνού.
Βέβαια, πολλοί γυναικολόγοι καθώς και η Αμερικανική Ακαδημία Γυναικολογίας συστήνουν οι γυναίκες να λαμβάνουν συμπληρώματα φυλλικού οξέος ακόμα και 6 μήνες πριν συλλάβουν.
Κι αυτό γιατί, η έλλειψη φολικού οξέος στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης ενδέχεται να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες του νευρικού συστήματος γνωστότερη εκ των οποίων είναι η δισχιδής ράχη.
Ωστόσο, μην ανησυχείτε!
Φυσικές πηγές φυλλικού οξέος είναι τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, σπανάκι), το μπρόκολο, οι μπανάνες, ο χυμός πορτοκαλιού, οι ξηροί καρποί (φιστίκια), τα μακαρόνια, τα δημητριακά, τα όσπρια, τα φασόλια, τροφές δηλαδή που συναντώνται κατά κόρον στο ελληνικό διαιτολόγιο.
Για να αποφευχθεί η οριακή ανεπάρκεια φυλλικού οξέος, καλό είναι να καταναλώνει κάποιος τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως.
Εάν, λοιπόν, ακολουθούσατε μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή, πιθανότατα θα έχετε ήδη λάβει την αναγκαία ποσότητα φυλλικού οξέως που θα χρειαστείτε στην εγκυμοσύνη σας.
Για να έχετε μια αδρή ιδέα των ποσοτήτων, μισό φλιτζάνι ρυζιού, είτε αναποφλοίωτο (καστανό ρύζι) είτε άσπρο ρύζι εμπλουτισμένο, περιέχει περισσότερο από το 10% της απαραίτητης για τον οργανισμό μας καθημερινής ποσότητας φυλλικού οξέος.
Φυλλικό οξύ και εγκυμοσύνη
400μg είναι η ημερήσια συνιστώμενη δόση από τις εθνικές και διεθνείς αρχές υγείας για την πρόληψη των βλαβών του νευρικού σωλήνα στο γενικό πληθυσμό.
Για το φυλλικό οξύ που προέρχεται από τις τροφές (φυσικές μορφές φυλλικού) δέν υπάρχουν ανώτερα επίπεδα πρόσληψης.
Αντίθετα, για το συνθετικό φυλλικό οξύ για τα παιδιά και τους ενήλικες υπάρχουν ανώτερα επίπεδα πρόσληψης (tolerable upper intake level) τα οποία είναι τα 1000μg/ημέρα.
Το φυλλικό οξύ θεωρείται κατά γενικό κανόνα ως ασφαλές.
Η χορήγηση υψηλών δόσεων μεγαλύτερων των 1000μg/ημέρα (πάνω από 1mg/ημέρα) πρέπει να αποφεύγεται κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.
Τα συνιστώμενα επίπεδα πρόσληψης συνθετικού φυλλικού οξέως είναι, για την μη έγκυο γυναίκα τα 400μg/ημέρα, για την έγκυο τα 600μg/ημέρα και για την περίοδο της γαλουχίας τα 500μg/ημέρα. ( ΠΗΓΗ: Institute of Medicine , Food and Nutricion Board).
Υψηλότερη δόση συστήνεται σε γυναίκες:
- που έχουν ήδη γεννήσει παιδί με δυσπλασία ( ιστορικό)
- που παίρνουν αντιεπιληπτικά φάρμακα
- με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- με δρεπανοκυτταρική αναιμία
- που φέρουν μεταλλάξεις στα ένζυμα που σχετίζονται με τον μεταβολισμό του φυλλικού οξέως.
Τέλος, αξίζει τον κόπο να αναφέρει κανείς πως, πέραν των ανωμαλιών του νευρικού σωλήνος, άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με ανεπάρκεια φυλλικού οξέως είναι οι καθ’ έξιν αποβολές, η προεκλαμψία, η καθυστερημένη ανάπτυξη εμβρύου (IUGR) και ο πρόωρος τοκετός.
Πηγές:
1) EUROCAT http://www.eurocat-network.eu/preventionandriskfactors/folicacid/folicacidspecialreports
2) CDC The prevention of neural tube defects with folic acid
3) Department of Health and Human Services Office on Women’s Health
