Η ενδοοικογενιακή κακοποίηση είναι ένα περιστατικό ή μία σειρά περιστατικών ελέγχου, εξαναγκασμού, απειλής, εξευτελισμού και βίαιης συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας. Δυστυχώς πρόκειται για περιπτώσεις συχνές, που στην πλειοψηφία τους βιώνουν οι γυναίκες και διαπράττονται από άντρες. Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να βιώσουν πολλαπλά περιστατικά και διαφορετικούς τύπους κακοποίησης (ιδίως σεξουαλική βία), σαν απόρροια της κοινωνικής ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων που ακόμη ισχύει σε πολλές κοινωνίες. Παρόλο που κάθε περίπτωση είναι μοναδική, υπάρχουν κοινά στοιχεία στις λεγόμενες καταχρηστικές σχέσεις. Η αναγνώρισή τους αποτελεί σημαντικό βήμα για την πρόληψη και την παύση κάθε μορφής κακοποίησης.
Η ενδοοικογενιακή κακοποίηση μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Αποθαρρυντική κριτική και λεκτική βία (φωνές, κατηγορίες, άσχημους χαρακτηρισμούς, απειλές)
- Τακτικές πίεσης (π.χ. αποσύνδεση τηλεφώνου ή διαδικτύου, καταστροφή κινητού ή υπολογιστή, απομάκρυνση των παιδιών, απειλές ότι θα σας αναφέρει στην αστυνομία αν δεν συμμορφωθείτε με τα αιτήματά του ή ότι θα αυτοτραυματιστεί ή θα αυτοκτονήσει, κλπ)
- Έλλειψη σεβασμού (προσβολές μπροστά σε τρίτους, δεν ακούει ή δεν απαντά όταν του μιλάτε, παίρνει χρήματα από το πορτοφόλι σας χωρίς να ρωτήσει, δεν βοηθά στη φροντίδα των παιδιών ή τις οικιακές εργασίες)
- Έλλειψη εμπιστοσύνης (σας λέει ψέματα, ζηλεύει, έχει άλλες σχέσεις, αθετεί υποσχέσεις ή συμφωνίες)
- Παρακολούθηση και απομόνωση (παρακολουθεί τις τηλεφωνικές σας κλήσεις, τα μηνύματα ή τα e-mail σας, σας εμποδίζει να βλέπετε φίλους και συγγενείς)
- Παρενόχληση (σας ακολουθεί παντού, σας ελέγχει, σας προσβάλλει δημοσίως)
- Απειλές (κάνει χειρονομίες, χρησιμοποιεί τη φυσική του δύναμη ή μαχαίρι ή όπλο για εκφοβισμό, φωνάζει, καταστρέφει πράγματα, απειλεί να σκοτώσει ή να βλάψει εσάς και τα παιδιά, να αυτοκτονήσει)
- Σεξουαλική βία (χρήση βίας, απειλών ή εκφοβισμού για να κάνετε σεξ, εξαναγκασμός για έκθεση σε πορνογραφικό υλικό, συνεχής πίεση για σεξουαλική συνεύρεση, εξαναγκασμός για σεξουαλική συνεύρεση με άλλους ανθρώπους)
- Φυσική βία (χαστούκια, σπρώξιμο, μπουνιές, δαγκώματα, κλοτσιές, τράβηγμα μαλλιών, κλπ)
- Άρνηση (σας λέει ότι δεν σας κακοποιεί, ότι εσείς προκαλείτε την κακοποίηση, ότι δεν μπορεί να ελέγξει το θυμό του, μπροστά σε τρίτους είναι ευγενικός και υπομονετικός, κλαίει και ζητάει συγχώρεση, ισχυρίζεται ότι δεν θα συμβεί ποτέ ξανά)
Το Συμβουλευτικό Κέντρο της Αθήνας, που λειτουργεί από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, παρέχει δωρεάν ψυχοκοινωνική στήριξη και νoμική συμβουλευτική σε γυναίκες θύματα βίας. Σκοπός των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι η ενδυνάμωση των γυναικών και η επανάκτηση της αυτοεκτίμησής τους, ώστε να μπορέσουν να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής και να πάρουν οι ίδιες τις καλύτερες αποφάσεις για το μέλλον τους.
Στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών στήριξης των γυναικών θυμάτων βίας λειτουργεί και η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 (e-mail: [email protected]), η οποία είναι πανελλαδικής εμβέλειας, 24ωρης λειτουργίας, 365 μέρες το χρόνο. Η τηλεφωνική γραμμή SOS στελεχώνεται από ψυχολόγους και κοινωνικούς επιστήμονες που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας και υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε αν γνωρίζετε ότι κάποιο ενήλικο ή ανήλικο άτομο κακοποιείται συστηματικά;
Μπορείτε να καλέσετε στο Κέντρο της Άμεσης Δράσης (100) και να το καταγγείλετε επώνυμα ή ανώνυμα, ή να ενημερώσετε άμεσα το τοπικό Αστυνομικό Τμήμα ή τις εισαγγελικές αρχές ή να τηλεφωνήσετε στην 24ωρη τηλεφωνική γραμμή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (197).
