1. Μαγειρική
Είναι μια δραστηριότητα που από μόνη της χρειάζεται διαχείριση και υπολογισμό του χρόνου. Φροντίστε από πριν να μιλήσετε για το χρόνο προετοιμασίας και το χρόνο ψησίματος που χρειάζεται για μια συνταγή και να αναλύσετε το τι πρέπει να γίνει σε κάθε στάδιο. Για παράδειγμα, αν δεν έχουμε προθερμάνει το φούρνο, θα πρέπει να περιμένουμε ενώ η συνταγή μας είναι έτοιμη. Αυτό δε θα αρέσει στα παιδιά, που ανυπομονούν να δουν το αποτέλεσμα. Την επόμενη φορά λοιπόν θα φροντίσουν να προθερμάνουν το φούρνο. Ταυτόχρονα, όση ώρα προθερμαίνουμε, πρέπει να εκτελούμε τη συνταγή. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν έχουμε φροντίσει από πριν να γνωρίσουμε τα υλικά και να τα έχουμε οργανώσει, θα μας πάρει πιο πολλή ώρα από όση είχαμε υπολογίσει. Επομένως, τα παιδιά διδάσκονται τη σημασία της ταχύτητας αλλά και της οργάνωσης. Επιπλέον, μαθαίνουν να υπολογίζουν το χρόνο ψησίματος και τις συνέπειες που έχει το να βγάλουμε πιο νωρίς ή πιο αργά τη συνταγή μας από το φούρνο. Τέλος, όση ώρα η συνταγή μας είναι στο φούρνο, μπορεί να χρειαστεί να προετοιμάσουμε κάτι άλλο, όπως τη σαλάτα που θα συνοδέψουμε το φαγητό ή το γλάσο για να στολίσουμε το κέικ μας. Η μαγειρική είναι μια ενδεδειγμένη δραστηριότητα για όλες τις ηλικίες (με την κατάλληλη επίβλεψη πάντα). Ακόμη και για τα μικρότερα παιδιά που δεν γνωρίζουν την ώρα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ψηφιακό ρολόι (π.χ. πρέπει να σβήσουμε το φούρνο όταν είναι στη σειρά οι αριθμοί 12.00) ή το χρονόμετρο της κουζίνας που έχει ήχο.
2. Παιχνίδια εκτέλεσης έργου
Παίξτε ενάντια στα παιδιά σας εκμεταλλευόμενοι την ανταγωνιστική τους φύση. Μοιράστε τα ίδια υλικά σε εσάς και τα παιδιά, όπως κάποια φύλλα δραστηριοτήτων, έτοιμες ζωγραφιές που πρέπει να χρωματίσετε, τα ίδια τουβλάκια με τα οποία πρέπει να χτίσετε μια κατασκευή (π.χ. πύργο με μια σειρά κόκκινα τουβλάκια, μια σειρά μπλε, μια σειρά κίτρινα κ.λπ.), ένα ίδιο παζλ καθώς και δύο ίδια χρονόμετρα ή κλεψύδρες. Προσαρμόστε στις ηλικιακές ανάγκες του παιδιού σας. Για παράδειγμα, για ένα μεγαλύτερο παιδί μπορεί να έχετε ένα ίδιο σταυρόλεξο ή Sudoku. Νικητής είναι όποιος τελειώσει πιο γρήγορα. Ξεκινήστε ταυτόχρονα με την ίδια δραστηριότητα. Ο καθένας χρονομετρά τον εαυτό του. Σημειώνετε το σκορ. Δεν επιτρέπεται να προχωρήσει κάποιος στον επόμενο γύρο (δραστηριότητα) αν δεν έχουν τελειώσει την προηγούμενη όλοι οι παίκτες. Αυτό συμβαίνει ώστε τα παιδιά πραγματικά να προσπαθήσουν και να βάλουν τα δυνατά τους κι όχι να «ξεπετάξουν» τις δραστηριότητες για να κερδίσουν. Χασομερήστε επίτηδες και χρησιμοποιήστε την ανυπομονησία των παιδιών σας για να τους μιλήσετε για τη σημασία του να τηρείς ένα χρονικό πλαίσιο στις δραστηριότητες σου.
3. Αγώνας δρόμου με το ρολόι (Wycoff & Unell, 2004)
Και πάλι το παιδί πρέπει να τελειώσει μια εργασία σε συγκεκριμένο χρόνο, όμως αυτή τη φορά αντίπαλος είναι το ρολόι, ενώ εσείς είστε σύμμαχός του, ενθαρρύνοντάς το να ολοκληρώσει τα καθήκοντα που του έχετε αναθέσει. Υπολογίστε το χρόνο στον οποίο θέλετε το παιδί να ολοκληρώσει την εργασία που θα του αναθέσετε, φροντίζοντας να είναι αρκετός ώστε να μη δημιουργείται άγχος στο παιδί. Ρυθμίστε ανάλογα το χρονόμετρο. Ρωτήστε «Μπορείς να τελειώσεις πριν χτυπήσει το ρολόι;». Επειδή θα θέλει να κερδίσει, θα κάνει το καλύτερο δυνατό που μπορεί μέσα στο χρόνο που έχει στη διάθεσή του. Εάν τα καταφέρει, δώστε με έναν τρόπο συμβολική επιβράβευση με ένα συμφωνημένο «βραβείο». Εάν όχι, επαναλάβετε ξανά με τον ίδιο χρόνο για την ίδια δραστηριότητα, βοηθώντας το παιδί να επισημάνει τι πρέπει να κάνει διαφορετικά για να τα καταφέρει.
4. Κηπουρική
Ο προγραμματισμός για το πότε πρέπει να φυτέψουν ένα σπόρο, κάθε πότε πρέπει να ποτίζουν, να βγάζουν έξω ή να βάζουν μέσα το φυτό τους για να το προστατεύσουν, να το μεταφυτεύσουν καθώς και το πότε θα βλαστήσει ή θα καρποφορήσει μαθαίνουν τα παιδιά να προσανατολίζονται στο χρόνο. Η παρατήρηση του ρυθμού της φύσης βοηθάει επίσης στην βιωματική κατανόηση των χρονικών εννοιών (μέρα – νύχτα, εποχές). Επιπλέον, διδάσκονται υπευθυνότητα και δέσμευση, καθώς κατανοούν τις συνέπειες της παραμέλησης των καθηκόντων τους. Τέλος, η σύνδεση του αιτίου (μακροχρόνιας φροντίδας) με το αποτέλεσμα (βλάστηση, καρποφορία) μαθαίνει στα παιδιά ότι η προσπάθεια που κάνουν τώρα (μελέτη, εξάσκηση) θα έχει αποτελέσματα στο μέλλον, κάτι που διαφορετικά θα δυσκολεύονταν να κατανοήσουν.
Κάποιες ακόμη ευκαιρίες να μιλήσουμε στα παιδιά για τη διαχείριση του χρόνου και να τα εμπλέξουμε σε σχετικές δραστηριότητες είναι κατά την προετοιμασία για μια επιθυμητή έξοδο, σε «σπιτικά πειράματα» φυσικής που εμπεριέχουν θέρμανση ή ψύξη (διαδικασίες που χρειάζονται χρόνο) καθώς και επιλέγοντας ηλικιακά κατάλληλες δουλειές του σπιτιού. Ιδιαιτέρως οι δουλειές που περιλαμβάνουν νερό, χρειάζονται διαχείριση του χρόνου καθώς πρέπει να υπολογίσουμε το χρόνο για το στέγνωμα (σφουγγάρισμα, στέγνωμα ρούχων).
Γράφει η Ιωάννα Μαρκοζάννες
Ψυχολόγος
Πηγές:
flintobox.com
kdvm.gr
Wycoff & Unell, 2004
The Child in the Garden: An Evaluative Review of the Benefits of School Gardening, Dorothy Blair, 2009