Είναι πάντα ωραίο να πειραματίζεσαι και να ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα. Ειδικά αυτή την περίοδο, που ίσως έχεις λίγο παραπάνω ελεύθερο χρόνο, μπορείς να τον αξιοποιήσεις πολύ δημιουργικά, με αρκετό παιχνίδι που μπορεί ταυτόχρονα να είναι εκπαιδευτικό και να σου προσφέρει ξεχωριστές στιγμές.
Η ομάδα του blog “Παιδιά μένουμε σπίτι”, προτείνει μερικές έξυπνες ιδέες, για δημιουργικές δραστηριότητες και εύκολα πειράματα.
Ένα (μη νευτώνειο) ρευστό που χορεύει
Όταν λέμε υγρό τι σου έρχεται στο νου; Το νερό, το λάδι ή κάτι άλλο; Πώς συμπεριφέρεται το νερό όταν προσπαθήσεις να το πιάσεις; Όταν το ανακατεύεις; Έτσι κάπως δεν συμπεριφέρονται όλα υγρά (ρευστά); Μερικά είναι πιο παχύρρευστα από το νερό. Όχι όλα! Πάμε να φτιάξουμε ένα ρευστό αλλιώτικο από τα άλλα!
Υλικά
- Άνθος αραβοσίτου (corn flour)
- 1 μικρή λεκάνη ή κατσαρόλα
- 1 δοσομετρητή ή κάποια κούπα που θα χρησιμοποιήσεις για μεζούρα
- Εφημερίδες ή αλέκιαστο τραπεζομάντηλο
- 1 σφυράκι
- 1 ηχείο (όσο μεγαλύτερο τόσο καλύτερα)
- Πλαστική μεμβράνη
- Χρώμα ζαχαροπλαστικής ή χυμό από παντζάρι ή κουρκουμά ή άλλους τρόπους που χρωματίζεις φαγητά (προαιρετικό)
Οδηγίες
1. Πρώτα από όλα αυτό είναι ένα πείραμα που θα… λερώσει. Οπότε κάνε το πάνω στις εφημερίδες ή σε ένα αλέκιαστο τραπεζομάντηλο ή κάπου αλλού που θα μπορείς εύκολα να καθαρίσεις μετά. Επίσης βάλε ρούχα κατάλληλα για πειράματα!
2. Τοποθέτησε στο μπολ ποσότητα ίση με μισό περίπου κουτί άνθους αραβοσίτου (corn flour). Πρόσθεσε λίγο νερό (αναλογία περίπου 2,5 μέρη άνθους αραβοσίτου προς 1 μέρος νερού) και ανακάτεψε αργά μέχρι να σχηματιστεί ένα ομογενές μείγμα. Το μείγμα σου, θα πρέπει να μοιάζει με ένα παχύρρευστο υγρό. Αν η αναλογία είναι σωστή, θα πρέπει να συναντάς αντίσταση όταν προσπαθείς να το ανακατέψεις γρήγορα. Αντίθετα, όταν κουνάς αργά το κουτάλι η αντίσταση που νιώθεις θα πρέπει να είναι μικρή, όπως σε ένα συνηθισμένο υγρό. Αν το υγρό δεν παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά, πειραματίσου με τις αναλογίες μέχρι να το πετύχεις (πρόσθεσε λίγο νερό ή άνθος αραβοσίτου αντίστοιχα). Μόλις το πετύχεις ρίξε και λίγο χρώμα αν έχεις.
3. Προσπάθησε να παίξεις λίγο με το ρευστό σου μείγμα. Κάνε το μπαλάκι στη χούφτα σου και μετά άνοιξε την. Τι παρατηρείς; Συμπεριφέρεται σαν υγρό; Ή σαν πλαστελίνη; Ή κάπως αλλιώς;
4. Πάρε το σφυράκι και προσπάθησε να χτυπήσεις το υγρό! Τι παρατηρείς;
Αν έχεις χρώματα ζαχαροπλαστικής, ντύσε το ηχείο με την πλαστική μεμβράνη και γύρισε το ώστε να κοιτάει το ταβάνι. Τοποθέτησε λίγο από το υγρό σου πάνω στο ηχείο (πάνω στην μεμβράνη) και βάλε να παίξει ένα κομμάτι με πολλά μπάσα (χαμηλές συχνότητες). Με το δάχτυλο πείραξε λίγο το υγρό για να το… ξεκουνήσεις και άφησέ το να χορέψει! Αν δεν δουλέψει με την πρώτη, ανέβασε λίγο την ένταση της μουσικής ή δοκίμασε άλλο τραγούδι με περισσότερα μπάσα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Το μείγμα που δημιούργησες συμπεριφέρεται σαν ρευστό όταν του ασκείς μικρές δυνάμεις, (π.χ. το ανακατεύεις πολύ αργά), ενώ όταν οι δυνάμεις είναι μεγαλύτερες, (π.χ. προσπαθείς να το ανακατέψεις γρήγορα), αντιδρά σαν στερεό. Το υγρό που δημιούργησες ανήκει στην κατηγορία των μη νευτώνειων ρευστών. Στα ρευστά της κατηγορίας αυτής, το ιξώδες τους (δηλ. το πόσο παχύρρευστα είναι) εξαρτάται από τις δυνάμεις που τους ασκούνται. Αντίθετα, στα "κανονικά" (νευτώνεια) ρευστά το ιξώδες δεν επηρεάζεται από εξωτερικές δυνάμεις.
Άλλα γνωστά, μη νευτώνεια ρευστά είναι η κέτσαπ, η κινούμενη άμμος, η οδοντόπαστα, το μελάνι κλπ. Ορισμένα βέβαια από αυτά, όπως η κέτσαπ, παρουσιάζουν ακριβώς την αντίθετη συμπεριφορά απ’ αυτή του μίγματος μας, δηλαδή είναι πιο παχύρρευστα όταν τους ασκούνται μικρές δυνάμεις και λιγότερο όταν δέχονται μεγαλύτερες δυνάμεις. Για το λόγο αυτό ανακινούμε το μπουκάλι με την κέτσαπ προκειμένου να γίνει λιγότερο παχύρρευστο και να βγει από το μπουκάλι.
Η ιδέα και οι φωτογραφίες είναι από το housingaforest.com
Φτιάξε το δικό σου ουράνιο τόξο
Τι χρώμα είναι το φως του ήλιου; Λευκό; Κίτρινο; Διάφανο; Κι αν σου λέγαμε ότι το φως είναι πολύχρωμο; Ναι ναι, καλά διάβασες. Το φως αποτελείται από πολλά χρώματα ενωμένα όλα μαζί κι ας το βλέπουμε εμείς σαν να είναι άσπρο. Για να το καταλάβεις καλύτερα σκέψου το αγαπημένο σε όλους ουράνιο τόξο. Έχεις παρατηρήσει ότι συνήθως το βλέπουμε μετά τη βροχή όταν βγαίνει ο ήλιος;
Άκου να δεις τι γίνεται: όταν βλέπουμε ένα ουράνιο τόξο στον ουρανό συνήθως ο ήλιος είναι πίσω μας και λάμπει μέσα από εκατομμύρια μικρά σταγονίδια που αιωρούνται στον αέρα. Τα σταγονίδια αυτά διαθλούν - δηλαδή διαχωρίζουν - το φως και το προβάλλουν στα χρώματα του ουράνιου τόξου που βλέπουμε και θαυμάζουμε όλοι.
Μπορείς να φτιάξεις ουράνιο τόξο και εσύ στο σπίτι με διάφορους τρόπους που κάνουν περίπου αυτό που περιγράψαμε παραπάνω ότι κάνει η φύση. Αρκεί μια ηλιόλουστη μέρα ή ένας δυνατός φακός και μερικά ακόμη απλά υλικά που περιγράφονται παρακάτω:
1. Με καθρέφτη
Ο ευκολότερος τρόπος να δημιουργήσεις ένα ουράνιο τόξο:
- Γέμισε ένα μεγάλο μπολ ή πιάτο με νερό μέχρι τη μέση.
- Στη συνέχεια βάλε μέσα ένα καθρεφτάκι έτσι ώστε το μισό να είναι μέσα στο νερό και το άλλο μισό απέξω.
- Τώρα, τοποθέτησέ τα δίπλα σ' ένα παράθυρο απ' όπου μπαίνει απευθείας το φως του ήλιου, έτσι ώστε οι αχτίδες του να χτυπάνε πάνω στον καθρέφτη και να αντανακλώνται. Η καλύτερη ώρα είναι νωρίς το πρωί ή νωρίς το απόγευμα.
- Πάρε ένα λευκό χαρτί και φέρ' το κοντά στις αχτίδες που ανακλώνται.
- Γύρισέ το γύρω γύρω για να “πιάσεις” το ουράνιο τόξο. Μπορεί να χρειαστεί να το κουνήσεις λιγάκι μέχρι να το βρεις.
- Όταν το βρεις, κάνε μερικές δοκιμές: πλησίασε και απομάκρυνε το χαρτί από τον καθρέφτη για να δεις πώς αλλάζει το ουράνιο τόξο.
Προσοχή: όπως δεν θα κοίταζες ποτέ απευθείας τον ήλιο, έτσι καλό είναι να μην κοιτάξεις απευθείας την αντανάκλαση του καθρέφτη, γιατί μπορεί να τραυματίσει τα μάτια σου.
2. Με ένα ποτήρι νερό
Όταν το φως περνάει μέσα από ένα ποτήρι νερό διαχωρίζεται (διαθλάται, θυμάσαι;) σε ουράνιο τόξο.
- Πάρε ένα κομμάτι χαρτί και κόψε μια σχισμή στη μέση.
- Κόλλησε με σελοτέιπ αυτό το χαρτί, πάνω σε ένα ποτήρι νερού λείο και διάφανο, έτσι ώστε οι αχτίδες του ήλιου να περνάνε μέσα από τη σχισμή και να πέφτουν πάνω στην επιφάνεια του νερού που έχει το ποτήρι.
- Διάλεξε μια πραγματικά ηλιόλουστη μέρα (ή ένα πολύ σκοτεινό δωμάτιο με έναν δυνατό φακό)
- Βεβαιώσου ότι το ποτήρι είναι πολύ γεμάτο.
- Τοποθέτησε το ποτήρι σε λευκό πάτωμα ή σε ένα λευκό χαρτί και φρόντισε οι αχτίδες του ήλιου να περνούν από τη σχισμή και να ‘πέφτουν’ πάνω στην επιφάνεια του νερού.
Θα δεις ένα μίνι ουράνιο τόξο να εμφανίζεται κάτω από το ποτήρι!
3. Με ένα cd
Πάρε ένα cd και κράτησέ το στο φως (ή φώτισε το με ένα δυνατό φακό μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο) και θα δεις να εμφανίζεται επάνω του ένα ουράνιο τόξο. Αν το κουνήσεις λίγο, μπορείς να καθοδηγήσεις την αντανάκλαση του φωτός πάνω σε ένα λευκό χαρτί ή στον τοίχο.
4. Με λάστιχο ποτίσματος
Εάν έχεις ένα λάστιχο ποτίσματος, νερό και τη δυνατότητα να το χρησιμο-ποιήσεις μια ηλιόλουστη μέρα, τότε φτιάξε ένα ουράνιο τόξο, ακριβώς όπως βλέπεις μετά τη βροχή. Στάσου με τον ήλιο στην πλάτη, κράτα την άκρη του λάστιχου πατώντας την ώστε να πετάει νερό σε τόξο και δες να εμφανίζεται ένα ουράνιο τόξο στα σταγονίδια.
5. Με τη φαντασία σου
Δημιούργησε ουράνια τόξα με πινέλα, κηρομπογιές, φύλλα… Μπορείς αν θες να φτιάξεις αφίσες, πανό ή μικρά μηνύματα με ουράνιο τόξο και να τα τοποθετήσεις κάπου που να φαίνονται.
