Photo credits: freepik.com
Τον τελευταίο καιρό έρχονται στη δημοσιότητα όλο και περισσότερα περιστατικά βίας ανάμεσα σε ανήλικα αγόρια και κορίτσια. Πού οφείλεται η αύξηση των περιστατικών και τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η συμπεριφορά της εφηβείας εξαρτάται από το αναπτυξιακό υπόβαθρο του παιδιού. Συγκεκριμένα, η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την κριτική σκέψη, τη λογική και τη λήψη αποφάσεων δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί, ενώ το κέντρο της παρόρμησης, του συναισθήματος και της αυθόρμητης συμπεριφοράς είναι σε πλήρη ανάπτυξη.
Αν και νοητικά είναι απόλυτα επαρκείς, οι πράξεις τους μπορεί να ενέχουν βία και να εκθέτουν τους ίδιους ή άλλους σε κίνδυνο. Μπορεί, λοιπόν, να εκφράζονται ακραία, να ρισκάρουν ή να δρουν χωρίς να σκέφτονται, κάποιες φορές και λόγω της ανάγκης τους να εντυπωσιάσουν ή να γίνουν αποδεκτοί από τους συνομήλικούς τους, χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες.
Η συμπεριφορά κάθε εφήβου εξαρτάται, επίσης, από την κληρονομική προδιάθεση, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, το περιβάλλον του (οικογενειακό, κοινωνικό και πολιτισμικό), καθώς και από δεδομένα σχετικά με οικονομικές ή άλλες κρίσεις που προκαλούν αστάθεια.
Πιο αναλυτικά, η αύξηση της βίας ανάμεσα στους νέους είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, με κυριότερους τους εξής:
Οικογενειακά προβλήματα: Έλλειψη υποστήριξης, βία στο σπίτι ή παραμέληση από τους γονείς, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τους νέους, οδηγώντας σε επιθετική συμπεριφορά.
Έλλειψη εκπαίδευσης και ευκαιριών: Τα νέα παιδιά δεν εκπαιδεύονται στην ψυχική ανθεκτικότητα και στην ενσυναίσθηση, ούτε στην οικογένεια ούτε στο σχολείο. Η έλλειψη ευκαιριών, εκπαίδευσης και θετικών προτύπων μπορεί να τους ωθήσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
Κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες: Οι οικονομικές δυσκολίες και η κοινωνική περιθωριοποίηση ενισχύουν την απογοήτευση και την αίσθηση αδικίας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βίαιες εκδηλώσεις. Επιπλέον, οι κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις των τελευταίων χρόνων, αποτελούν αιτίες για την αύξηση της παραβατικότητας ανάμεσα στους ανήλικους.
Επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των μέσων ενημέρωσης: Οι νέοι εκτίθενται πολύ περισσότερο σε βίαιο περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τη βία.
Ψυχική υγεία: Η κακή ψυχική υγεία ή η έλλειψη υποστήριξης για συναισθηματικά θέματα, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, μπορεί να οδηγήσουν σε επιθετικότητα.
Πώς θα αντιμετωπίσουμε την παραβατική συμπεριφορά
Η απάντηση είναι ότι οι έφηβοι χρειάζονται θετικά πρότυπα και ενασχόληση σε θετικές δράσεις. Χρειάζεται οι γονείς να είναι παρόντες, καλοί ακροατές και ενεργοί στη ζωή των παιιδών τους, να αλληλεπιδρούν μαζί τους, ώστε να καλλιεργούν .
Για την αποφυγή της βίας ανάμεσα στους νέους, θα πρέπει να εφαρμοστεί μία σειρά από μέτρα:
- Ενίσχυση του οικογενειακού δεσμού: Οι γονείς θα πρέπει να διακρίνουν και να ανταποκρίνονται στις συναισθηματικές και αναπτυξιακές ανάγκες του παιδιού, να εμπλέκονται ενεργά στην καθημερινότητά του, παρέχοντας του ένα υποστηρικτικό πλαίσιο και κυρίως να διατηρούν με το παιδί μία αποτελεσματική επικοινωνία, που αποτελεί το θεμέλιο για μία υγιή σχέση γονέα-παιδιού.
- Εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων: Εφαρμογή προγραμμάτων στα σχολεία που προάγουν την επίλυση συγκρούσεων, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση. Είναι βασικό για κάθε παιδί να μάθει να θέτει όρια, να βιώσει την κοινωνική καταξίωση μέσω ομαδικής εργασίας και ομαδικού πνεύματος και να διδαχθεί στην πράξη αξίες όπως η βοήθεια προς τους άλλους, η υπευθυνότητα και η συνεργασία,
- Πρόσβαση σε συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη: Εύκολη πρόσβαση σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας για τη διαχείριση συναισθηματικών δυσκολιών.
- Δημιουργία κοινοτικών δραστηριοτήτων: Ενθάρρυνση των νέων να συμμετέχουν σε αθλητικές, καλλιτεχνικές ή άλλες δραστηριότητες που ενισχύουν τη συνεργασία και την κοινωνική συνοχή.
- Μείωση της έκθεσης σε εικόνες βίας μέσω των μέσων ενημέρωσης / social media / video games / ταινιών, κλπ.: Ευαισθητοποίηση για τις επιπτώσεις της βίας στα μέσα και τους κινδύνους των κοινωνικών δικτύων.
