Η ευχάριστη είδηση της εγκυμοσύνης, φέρνει μαζί της και τις πρώτες ανησυχίες, καθώς ό,τι κάνει μία έγκυος, έχει αντίκτυπο στο έμβρυο που κυοφορεί. Οι απορίες για το τι επιτρέπεται και τι είναι ασφαλές, είναι εύλογες για κάθε γυναίκα που βιώνει την περίοδο της εγκυμοσύνης, ειδικά την πρώτη φορά.
Εμείς συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο συχνές απορίες που απασχολούν κάθε μέλλουσα μαμά. Ωστόσο, επειδή κάθε έγκυος και κάθε κύηση είναι μία διαφορετική περίπτωση, ο γιατρός σας είναι εκείνος που θα λύσει τις απορίες και θα δώσει απαντήσεις σε κάθε ερώτησή σας, ώστε να βιώσετε με ηρεμία την περίοδο της εγκυμοσύνης, μέχρι να κρατήσετε στην αγκαλιά σας ένα υγιές μωράκι.
Ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις που πρέπει να κάνω;
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η μέλλουσα μητέρα καλείται να πραγματοποιήσει μία σειρά εξετάσεων, ώστε να διασφαλιστεί η υγεία του εμβρύου και της ίδιας.
Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, εξετάσεις αίματος, καμπύλης σακχάρου ή γλυκόζης (στις 26-28 εβδομάδες εγκυμοσύνης), υπερηχογραφήματα προκειμένου να έχουμε μια εικόνα του εμβρύου μέσα στη μήτρα, αμνιοπαρακέντηση (μετά τις 15 εβδομάδες εγκυμοσύνης), κ.α. Αναλυτικά μπορείτε να διαβάσετε εδώ αναλυτικά όλες τις εξετάσεις στην εγκυμοσύνη ανά εβδομάδα.
Μέχρι πόσα κιλά μπορώ να πάρω και με τι ρυθμό;
Η υγιής πρόσληψη βάρους απαιτεί μία ισορροπημένη διατροφή με έμφαση σε φρούτα και λαχανικά. Η σαφής πρόσληψη βάρους στην εγκυμοσύνη ξεκινά τον τέταρτο μήνα. Μέχρι τότε, υπάρχει πιθανότητα η έγκυος ακόμη και να χάνει βάρος λόγω των ορμονικών αλλαγών στο σώμα της, καθώς και της συχνά εμφανιζόμενης ναυτίας.
Η πρόσληψη βάρους πρέπει να γίνεται σταδιακά. Μεγάλη πρόσληψη βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα (περισσότερο από μισό κιλό την εβδομάδα για πολλές εβδομάδες) μπορεί να αποτελεί ένδειξη ανάπτυξης ή επιδείνωσης της υπέρτασης στην κύηση. Από την άλλη, η μη πρόσληψη βάρους για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποσιτισμού της εγκύου ή καθυστέρησης της ενδομήτριας ανάπτυξης του εμβρύου.
Κατά μέσο όρο, φυσιολογική στην εγκυμοσύνη θεωρείται μια αύξηση βάρους της τάξης των 7-18 κιλών. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι η έγκυος προσλαμβάνει περίπου μισό κιλό την εβδομάδα, με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Σε γενικές γραμμές, μία έγκυος πρέπει να παίρνει 1,8-2 κιλά το πρώτο τρίμηνο, 6 κιλά το δεύτερο (μισό κιλό την εβδομάδα) και 5-6 κιλά το τρίτο. Καλό είναι, δηλαδή, το συνολικό βάρος να μην ξεπεράσει τα 12-14 κιλά.
Η κατανομή του βάρους είναι η εξής:
- Έμβρυο: 2,7-3,7 κιλά
- Πλακούντας: 0,8 κιλά
- Αμνιακό υγρό: 1 κιλό
- Εναπόθεση λίπους: 3-3.5 κιλά
- Αυξημένα σωματικά υγρά: 2 κιλά
- Αύξηση ποσότητας αίματος: 1,5 κιλό
- Αυξημένο βάρος στήθους: 0.7-1 κιλό
- Αύξηση μεγέθους μήτρας: 0,5 κιλά
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Η ομαλή πορεία της κύησης είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα κάθε έγκυο, ιδιαίτερα κατά τις πρώτες εβδομάδες. Στις πιο συνηθισμένες επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν στη διάρκεια μίας εγκυμοσύνης, συγκαταλέγονται η αποβολή, η παλίνδρομη κύηση, η προεκλαμψία, ο διαβήτης κύησης και ο πρόωρος τοκετός.
Η αποβολή, δηλαδή η απώλεια της κύησης, είναι από τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες για μια έγκυο. Συνήθως εμφανίζεται με αιμορραγία και κοιλιακό πόνο, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει απλή αύξηση των κολπικών εκκρίσεων.
Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά δεν σημαίνουν απαραίτητα αποβολή, για αυτό δεν χρειάζεται πανικός. Η αιμορραγία μπορεί να οφείλεται σε αποκόλληση του πλακούντα. Μία στις τέσσερις γυναίκες μπορεί να έχει αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο, αλλά η απώλεια κύησης παρουσιάζεται σε λιγότερο από το 50% των περιπτώσεων.
Στην παλίνδρομη κύηση η ανάπτυξη του εμβρύου σταματά, ενώ η λειτουργία του πλακούντα μπορεί να συνεχίσει για μικρό διάστημα. Η εγκυμοσύνη σταματά και η διαπίστωση γίνεται υπερηχογραφικά, καθώς συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα, όπως κολπική αιμορραγία ή πόνος.
Ο κίνδυνος για επιπλοκές όπως η αποβολή και η παλίνδρομη κύηση, είναι μεγαλύτερος μεταξύ 5ης-7ης εβδομάδας. Η συχνότητα ελαττώνεται σταδιακά μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου.
Η προεκλαμψία είναι μια διαταραχή της εγκυμοσύνης που έχει ως βασικά χαρακτηριστικά την αυξημένη αρτηριακή πίεση (≥140/90 mm Hg) και την πρωτεϊνουρία. Εμφανίζεται συνήθως μετά την 20η εβδομάδα κύησης και μέχρι 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, ενώ η συχνότητα εμφάνισής της είναι 3%-5% των κυήσεων, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο την έγκυο όσο και το έμβρυο.
O σακχαρώδης διαβήτης της κύησης είναι η αύξηση στο σάκχαρο του αίματος της εγκύου που ενδέχεται να εμφανιστεί στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μπορεί να οφείλεται σε αιτίες που προϋπήρχαν της κύησης ή που σχετίζονται με την κύηση (π.χ. ορμόνες της κύησης). Πρόκειται για μία επιπλοκή που θα πρέπει να διαγνωσθεί και να θεραπευθεί όσο γίνεται πιο σύντομα, καθώς ανάλογα με την εβδομάδα εγκυμοσύνης, μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την ανάπτυξη του εμβρύου.
Ως πρόωρος χαρακτηρίζεται ο τοκετός που γίνεται πριν την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Όσο πιο μικρή είναι η εβδομάδα της εγκυμοσύνης που γεννιέται ένα μωρό, τόσο πιο σοβαρά είναι το προβλήματα υγείας που μπορεί να παρουσιαστούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν. Παρόλο που είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε ένας τοκετός θα είναι πρόωρος, υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις οι οποίες γνωρίζουμε ότι αυξάνουν τον κίνδυνο. Ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου είναι το ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη εγκυμοσύνη.
Ποια είναι η διατροφή που πρέπει να ακολουθήσω;
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να καταναλώνετε μία ποικιλία φρέσκων και ακατέργαστων τροφών, από όλες τις ομάδες τροφίμων, στις συνιστώμενες ποσότητες, ώστε να λαμβάνετε όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες για εσάς και το έμβρυο. Οι πρώτοι μήνες είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για το σχηματισμό των κυττάρων του εμβρύου, για αυτό χρειάζεται να προσέχετε περισσότερο τη διατροφή σας.
Οι βασικές θρεπτικές ουσίες που θα πρέπει να καταναλώνετε είναι φρούτα, λαχανικά, κρέας, ψάρια, αμυλώδεις τροφές (όσπρια, δημητριακά, μακαρόνια, πατάτες) και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Αποφύγετε αλλαντικά, τηγανητά λίπη, πολύ λιπαρά και πικάντικα τρόφιμα. Επίσης, το μισοψημένο ή ωμό αβγό, το μισοψημένο ή πολύ άψητο κρέας και ωμό ψάρι (σούσι), τον καπνιστό σολομό, τα στρείδια, το μη παστεριωμένο γάλα / τυρί / γιαούρτι, τα μαλακά τυριά όπως μπρι, καμαμπέρ, ρικότα ή μπλε τυριά και το πατέ / συκώτι, καθώς μπορεί να περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Α, η οποία μπορεί να είναι βλαβερή για το έμβρυο.
Φροντίστε να τρώτε μικρά, συχνά γεύματα και σνακ. Μην ξεχνάτε να πλένετε πολύ καλά τα λαχανικά για να αποφύγετε τον κίνδυνο τοξοπλάσμωσης και λιστερίωσης, και περιορίστε το έτοιμο φαγητό. Τέλος, θυμηθείτε ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ έχει σχετιστεί με πρόκληση προβλημάτων στα έμβρυα.
Μπορώ να γυμνάζομαι;
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η γυμναστική κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης έχει σημαντικά οφέλη, τόσο σωματικά, όσο και ψυχολογικά, καθώς χαρίζει ευεξία, ζωτικότητα και βοηθά το σώμα να αποδώσει καλύτερα στον τοκετό, αλλά και να ξαναβρεί τη φόρμα του στη συνέχεια.
Το είδος και η ένταση της άσκησης εξαρτάται από τις προηγούμενες συνήθειες και τις εμπειρίες της εγκύου, και από το βαθμό της φυσικής της κατάστασης. Η άσκηση συγκεκριμένα, ενδυναμώνει τους μύες:
- της ράχης, βοηθώντας στην καλύτερη στήριξη της μέσης και της κοιλιάς
- των ποδιών, που στηρίζουν τον κορμό, συμβάλλοντας στην καλύτερη κατανομή του βάρους και σε πιο σταθερή βάδιση
- της πυέλου, που βοηθά στη διαδικασία του τοκετού
Παράλληλα, οι έγκυοι που γυμνάζονται έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, μειωμένη εμφάνιση κατάθλιψης και ενοχλήσεων που σχετίζονται με την κύηση, όπως αδυναμία, υπνηλία, φλεβίτιδα, οιδήματα, κ.α.
Επίσης, παθολογικές καταστάσεις όπως προεκλαμψία, εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, κ.α., παρουσιάζονται σε μειωμένο ποσοστό στις γυναίκες που ασκούνται τακτικά.
Τέλος, έχει φανεί ότι η ήπια σωματική άσκηση δεν σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα αποβολής, όταν αυτή είναι υπό επίβλεψη και με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού.
Οι ιδανικές δραστηριότητες σωματικής άσκησης είναι αυτές που κεντρίζουν το ενδιαφέρον της γυναίκας και δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας για τη μητέρα και το έμβρυο.
Οι ασκήσεις που προτιμώνται και πληρούν τα κριτήρια της ασφάλειας είναι η στατική ποδηλασία, το περπάτημα και η κολύμβηση. Επίσης, προτείνονται η yoga και το pilates.
Θα πρέπει να αποφεύγονται αθλήματα όπου υπάρχει επαφή και αυτά όπου υπάρχει πιθανότητα πτώσης (π.χ. ιππασία, σκι, κ.λπ.). Αν νιώσετε ασυνήθιστα συμπτώματα, σταματήστε αμέσως την άσκηση και επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
