Είναι γνωστό ότι οι έφηβοι ξεκινούν όλο και πιο νωρίς τη σεξουαλική τους δραστηριότητα. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι σωστά ενημερωμένοι ή αμελούν να εφαρμόσουν τις πρακτικές αδφαλούς σεξ, γεγονός που έχει αντίκτυπο στην υγεία και τη γονιμότητά τους. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, γνωστά και ως αφροδίσια, αναδεικνύονται σε μάστιγα της εποχής, κυρίως μεταξύ των νέων, οι οποίοι αποτελούν ομάδα υψηλής επικινδυνότητας, λόγω των σεξουαλικών τους συμπεριφορών.
Η εφηβεία αποτελεί μια περίοδο κατά την οποία συμβαίνουν πολλές σωματικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές αλλαγές σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Σε αυτό το πλαίσιο, αναπτύσσεται η σεξουαλικότητα των νεαρών κοριτσιών, καθιστώντας την έφηβη ιδιαίτερα ευάλωτη στη μετάδοση κάποιου σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος (ΣΜΝ). Είναι, επομένως, επιτακτική η ανάγκη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και ενημέρωσης των εφήβων.
Μελέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δείχνουν ότι το 42% των εφήβων ξεκινά τις σεξουαλικές επαφές του πριν τα 19 έτη, ενώ σε αναφορές άλλων μελετών, το ποσοστό αγγίζει το 71%. Στην Ελλάδα, φαίνεται πως περίπου οι μισές έφηβες ξεκινούν τη σεξουαλική τους ζωή πριν από τα 17 έτη, ενώ υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι το 73% των εφήβων 14-16 ετών είχαν μιας κάποιας μορφής σεξουαλική δραστηριότητα.
Κάθε χρόνο παρατηρούνται παγκοσμίως 448 εκατομμύρια νέες λοιμώξεις θεραπεύσιμων ΣΜΝ (σύφιλη, χλαμύδια, γονόρροια, τριχομονάδες) σε γυναίκες ηλικίας 15-49 ετών, ενώ σε αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται άλλα ΣΜΝ, όπως ο ιός HIV και ο ιός HPV, που εξακολουθούν να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Παράλληλα, είναι ο κύριος λόγος αναστρέψιμης υπογονιμότητας μεταξύ των γυναικών, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελούν μία από τις πέντε συχνότερες αιτίες για τις οποίες οι έφηβοι προσέρχονται στο γιατρό.
Οι έφηβοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από κάποιο ΣΜΝ γιατί έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους, σύντομες σχέσεις, διάθεση για πειραματισμό και είναι πιο ευάλωτοι στις λοιμώξεις. Υπολογίζεται πως 1 στους 4 σεξουαλικά ενεργούς εφήβους παγκοσμίως έχει μολυνθεί από κάποιο ΣΜΝ, ενώ περίπου 60% των νέων περιστατικών λοιμώξεων και 50% των ασθενών με HIV σε όλο τον κόσμο ανήκουν σε αυτήν την πληθυσμιακή ομάδα. Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης των ΣΜΝ είναι η διεισδυτική ή μη σεξουαλική επαφή, ενώ πολύ πιο σπάνια μπορούν κάποια από αυτά να μεταδοθούν μέσω της δερματικής επαφής ή ακόμα και από τη μητέρα στο νεογνό κατά τον τοκετό.
Τα πιο συνηθισμένα ΣΜΝ
Τα πιο συχνά ΣΜΝ στην εφηβεία προκαλούνται από βακτήρια (χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη), ιούς (έρπης HSV, ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, ανοσοανεπάρκειας HIV / AIDS, ηπατίτιδα Β HBV, ηπατίτιδα C HCV) και πρωτόζωα (τριχομονάδα). Η συνήθης συμπτωματολογία στις έφηβες αφορά κνησμό του αιδοίου, άλγος, διόγκωση ή εμφάνιση φυσαλίδων στα γεννητικά όργανα, στον πρωκτό ή στο στόμα, κολπική υπερέκκριση, δύσοσμη ή μη, αίσθημα πληρότητας στον κόλπο, άλγος υπογαστρίου και συχνουρία ή/και δυσουρία. Ωστόσο, κάποια συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες ή μήνες μετά την επαφή. Ο τρόπος αντιμετώπισης των βακτηρίων και της τριχομονάδας είναι η λήψη κατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας τόσο από τη γυναίκα όσο και από τον σύντροφο, ενώ για τα ΣΜΝ που οφείλονται στους ιούς απαιτούνται εξειδικευμένες αντι-ιικές θεραπείες.
HPV, ο πιο συχνός σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός
Το συχνότερο ΣΜΝ παγκοσμίως είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ένας DNA ιός του οποίου έχουν αναγνωριστεί περισσότεροι από 200 διαφορετικοί ορότυποι. Τουλάχιστον 80% των γυναικών θα έχει μολυνθεί με τον ιό HPV μέχρι την ηλικία των 50 ετών, ενώ ανιχνεύεται σε ποσοστό μεγαλύτερο από 99% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Από το 2002 έχει ξεκινήσει η εφαρμογή εμβολίων με στόχο την πρωτογενή πρόληψη έναντι της HPV λοίμωξης.
Πηγή: ygeiamou.gr
