Οι αποτιτανώσεις μαστών είναι συγκεντρώσεις ασβεστίου μέσα στον αδενικό ιστό του μαστού. Εμφανίζονται ως λευκά στίγματα στη μαστογραφία και συνήθως είναι τόσο μικρές σε μέγεθος, ώστε δε γίνονται αντιληπτές στην ψηλάφηση του μαστού.
Είναι συχνές σε όλες τις γυναίκες, αλλά περισσότερο διαδεδομένες στις μετεμμηνοπαυσιακές. Αν και συνήθως είναι καλοήθεις, οι συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις σε ανώμαλα σχήματα συχνά υποκρύπτουν καρκίνο του μαστού.
Στη μαστογραφία μπορεί να εμφανίζουν όψη μεγάλων λευκών κουκκίδων ή παύλας (μακροαποτιτανώσεις) ή λεπτής λευκής κηλίδας παρόμοιας με κόκκους άλατος (μικροαποτιτανώσεις).
Επιδημιολογικά στοιχεία
- Οι μακροαποτιτανώσεις εμφανίζονται σε ποσοστό μέχρι και 50% σε γυναίκες άνω των 50 ετών και 10% σε γυναίκες κάτω των 50 ετών.
- Οι μακροαποτιτανώσεις κατά κανόνα δεν αποτελούν πρόβλημα και δε χρήζουν βιοψίας.
- Οι μικροαποτιτανώσεις σε ποσοστό 80% είναι καλοήθεις.
- Ανίχνευση μικροαποτιτανώσεων μπορεί να υποκρύπτει in situ πορογενές καρκίνο.
Αιτιολογία
Πολλές παθολογικές καταστάσεις του μαστού σχετίζονται με την ανάπτυξη αποτιτανώσεων:
- Κύστεις
- Ινοαδένωμα
- Πορεκτασίες
- Μαστίτις
- Κακώσεις
- Εξωτερική ακτινοβολία
- Αγγειακές ή δερματικές επασβεστώσεις
Κατηγορίες αποτιτανώσεων μαστού
Αξιολόγηση / Ενδεχομένως να απαιτηθεί περαιτέρω διερεύνηση εάν:
- Είναι συρρέουσες, παρά διάσπαρτες
- Ποικίλλουν σε μέγεθος και σχήμα σε σχέση με άλλες αποτιτανώσεις
- το σχήμα τους είναι ανώμαλο
- Η επιπλέον διερεύνηση δυνατόν να περιλαμβάνει επιπρόσθετους εντοπιστικούς στις κατά τόπους αποτιτανώσεις μαστογραφικούς ελέγχους υπό συμπίεση των μαστών, όπως και υπερηχοτομογραφικό έλεγχο ή ακόμη και βιοψία. Ο ακτινοδιαγνώστης κατά περίπτωση μπορεί να αναζητήσει προγενέστερους μαστογραφικούς ελέγχους προς σύγκριση, ώστε να καθορίσει εάν πρόκειται για καινούριες αποτιτανώσεις ή μεταβολή σε αριθμό ή/και χαρακτήρες παλαιοτέρων. Ενίοτε συστήνεται επανέλεγχος μαστογραφικός μετά εξάμηνο.
Ο ακτινοδιαγνώστης εκτιμώντας το μέγεθος, το σχήμα και τον αριθμό των αποτιτανώσεων αποφαίνεται για το χαρακτήρα τους:
- Καλοήθης
- Πιθανώς καλοήθης
- Ύποπτος
- Οι καλοήθεις αποτιτανώσεις δε χρήζουν περαιτέρω ανησυχίας κι εκτιμώνται με μαστογραφικό έλεγχο σε ετήσιο πρωτόκολλο.
- Οι πιθανώς καλοήθεις αποτιτανώσεις σε ποσοστό πάνω από 98% ανήκουν στην κατηγορία των καλοήθων.
- Οι ύποπτες αποτιτανώσεις απαντώνται τόσο σε καλοήθεις όσο και σε κακοήθεις παθήσεις του μαστού. Ένα στα τέσσερα με πέντε περιστατικά, που σχετίζονται με αποτιτανώσεις αυτής της κατηγορίας, έχει καρκίνο του μαστού, αλλά συνήθως πολύ πρώιμου σταδίου.
Βιοψία αποτιτανώσεων μαστού
Η βιοψία των αποτιτανώσεων μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους:
- Χειρουργική βιοψία. Ο χειρουργός λαμβάνει χειρουργικά ένα δείγμα από τον ιστό του πάσχοντος μαστού, που εμπεριέχει αποτιτανώσεις, στο χειρουργείο υπό τοπική ή γενική αναισθησία. Συνήθως προηγείται μία εντοπιστική μέθοδος από τον ακτινολόγο, ο οποίος μαρκάρει την περιοχή των βλαβών με την εισαγωγή ενός σύρματος ή μιας βελόνης πριν τη βιοψία.
- Βιοψία με χοντρή βελόνη. Γίνεται στερεοτακτικός εντοπισμός των αποτιτανώσεις με τη βοήθεια υπολογιστή και στη συνέχεια ο ακτινολόγος κατευθύνει στην επικείμενη ζώνη χοντρή βελόνη υπό τοπική αναισθησία, διά της οποίας λαμβάνει υλικό προς εξέταση. Συνήθως η βιοψία με τη μέθοδο αυτή προτείνεται όταν οι αποτιτανώσεις δε συνοδεύονται από ψηλαφητικό εύρημα.
