Τα σημάδια της γέννας παρουσιάζονται σχεδόν σε ένα στα τρία μωρά. Ως εκ γενετής σημάδια χαρακτηρίζονται τα έγχρωμα σημάδια πάνω ή κάτω από το δέρμα, που εμφανίζονται κατά τη γέννηση ή λίγο πιο μετά στη ζωή ενός παιδιού.
Συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα, πόνο ή κνησμό. Κάποια από αυτά υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου, ενώ άλλα γίνονται πιο έντονα. Τα περισσότερα σημάδια είναι ανώδυνα και ακίνδυνα. Μερικά, όμως, μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές ή να συνδέονται με άλλες παθήσεις.
Τα σημάδια αυτά μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία στους γονείς και φόβο για το αν υποδεικνύουν κάποια άλλη σοβαρή νόσο. Όλα τα εκ γενετής σημάδια θα πρέπει να ελεγχθούν από γιατρό.
Το τι προκαλεί τα σημάδια της γέννας, είναι κάτι που δεν γνωρίζουμε πλήρως. Είναι πιθανό κατά την διαδικασία σχηματισμού του εμβρύου, να δημιουργείται τοπική διαταραχή σχηματισμού του δέρματος.
Τα βασικά σημάδια γέννας είναι τα εξής:
1. Αγγειακά σημάδια, δηλαδή αυτά που οφείλονται σε μη σωστά σχηματισμένα αγγεία στο δέρμα του βρέφους και περιλαμβάνουν:
- Αιμαγγειώματα: τα πιο συχνά σημάδια στα βρέφη, που μπορεί να βρίσκονται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Παρουσιάζονται από τη γέννηση, αλλά γίνονται πιο εμφανή μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Μεγαλώνουν σημαντικά τους πρώτους μήνες, χωρίς να δημιουργούν κάποιο πρόβλημα και αρχίζουν να εξαφανίζονται μετά τον πρώτο χρόνο. Ωστόσο, όταν βρίσκονται σε ευαίσθητες περιοχές (π.χ. κοντά στα μάτια, στο στόμα, στα δάχτυλα, κλπ) μπορεί να τραυματίζονται, με αποτέλεσμα πιθανότητα αιμορραγίας ή μόλυνσης. Αν μεγαλώσουν πολύ μπορεί να εμποδίσουν τη λειτουργία γειτονικού οργάνου. Σε περίπτωση που ένα βρέφος εμφανίζει πολλαπλά αιμαγγειώματα σημαντικού μεγέθους, είναι καλό να ελέγχεται με υπέρηχο κοιλίας για τυχόν συνύπαρξη εσωτερικών αγγειωμάτων.
- «Δάγκωμα του πελαργού»: πρόκειται για ροζ σημάδια, εμφανή από τη γέννηση, που παρουσιάζονται στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια, στα βλέφαρα ή ψηλά στον αυχένα του μωρού. Παρουσιάζονται τον πρώτο χρόνο και συνήθως ατονούν μέχρι τα 2 έτη. Δεν απαιτούν καμία θεραπεία.
- «Κηλίδα κρασιού»: πρόκειται για αγγειακή ανωμαλία, που εμφανίζεται σε μορφή επίπεδης, κόκκινης προς ροζ κηλίδας, στη μία πλευρά του προσώπου ή του λαιμού. Τις περισσότερες φορές ατονεί με το πέρασμα των χρόνων, ενώ κάποιες φορές ενδέχεται να παραμένει εμφανής και σε μεγαλύτερη ηλικία, οπότε μπορεί να αφαιρεθεί με λέιζερ για αισθητικούς λόγους.
2. Τα μελαγχρωματικά σημάδια του δέρματος προκαλούνται από μειωμένη ή αυξημένη χρώση του δέρματος με μελαμίνη στη συγκεκριμένη περιοχή. Τέτοια είναι οι:
Καφέ κηλίδες: πρόκειται για επίπεδα σημεία του δέρματος, μικρού συνήθως διαμετρήματος, σκούρου χρώματος, που εμφανίζονται οπουδήποτε στο σώμα του βρέφους και συνήθως είναι εντελώς ακίνδυνα. Σπάνια χρειάζονται ιατρική παρακολούθηση και συγκεκριμένα, αν είναι περισσότερα από πέντε στον αριθμό και μεγάλα στο μέγεθος, για την πιθανότητα γενετικών ανωμαλιών.
Μπλε κηλίδες: συνήθως είναι μία μεγάλη, επίπεδη κηλίδα με χρώμα μελανό-μπλε, που θυμίζει μελανιά και εμφανίζεται στο κάτω μέρος της πλάτης, προς τους γλουτούς. Δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στο βρέφος και υποχωρεί χωρίς καμία θεραπεία. Θα πρέπει όμως να αναγνωριστεί στο μωρό από γιατρό και γονείς, ώστε να μην υπάρξει σύγχυση με μελανιές, πιθανό αιματολογικό πρόβλημα ή σημάδι κακοποίησης.
Συγγενείς σπίλοι: πρόκειται για σκούρα καφέ σημάδια, που εξέχουν από το υπόλοιπο δέρμα και μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα του μωρού. Παρόλο που χρειάζονται μόνο παρακολούθηση για περίπτωση αλλαγών, επέκτασης κ.λπ., είναι σκόπιμη η μη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Πολύ μεγάλοι σπίλοι πρέπει να ελέγχονται από δερματολόγο ή πλαστικό χειρουργό, γιατί υπάρχει κίνδυνος στο μέλλον για κακοήθη εξαλλαγή.
Διάγνωση
Ο παιδίατρος στην τακτική παρακολούθηση εξετάζει το βρέφος γυμνό, επισκοπώντας όλες τις περιοχές του δέρματός του και καταγράφοντας τυχόν συγγενείς βλάβες. Αν αυτές ξεφεύγουν από τις συνηθισμένες, θα πρέπει να μετρούνται σε μέγεθος και να παρακολουθούνται για τυχόν αλλαγές στην όψη, μορφή, σύσταση, έκταση, κλπ.
Αντιμετώπιση
Όπως προαναφέραμε, τα περισσότερα σημάδια υποχωρούν στο πέρασμα του χρόνου. Η παραπομπή σε ειδικό χρειάζεται μόνο αν κάποιο από τα σημάδια φαίνεται να επεκτείνεται, προκαλεί συμπτώματα στο παιδί, π.χ. πόνο ή αιμορραγία, οι βλάβες είναι πολλαπλές ή εμποδίζουν την λειτουργία γειτονικών οργάνων του παιδιού. Αν το θέμα είναι καθαρά αισθητικό, τότε ίσως χρειαστεί η αντιμετώπιση χειρουργικά ή με λέιζερ, όπως και ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού.
