Οι αμυγδαλές είναι ένα ζευγάρι μικρών οργάνων σε σχήμα οβάλ, που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού και αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Αποτελούνται από λεμφικό ιστό και είναι υπεύθυνες για την παγίδευση και την απομάκρυνση βακτηρίων, ιών και άλλων επιβλαβών ουσιών που εισέρχονται στο σώμα μέσω του στόματος και της μύτης.
Οι αμυγδαλές μπορεί να μολυνθούν και να αναπτύξουν φλεγμονή, οδηγώντας σε μια κατάσταση που ονομάζεται αμυγδαλίτιδα. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων. Ένα από τα πρώτα ιατρικά κείμενα για την περιγραφή των αμυγδαλών γράφτηκε από τον αρχαίο Έλληνα ιατρό Γαληνό (έζησε τον δεύτερο αιώνα μ.Χ.) ο οποίος πίστευε ότι οι αμυγδαλές ήταν σημαντικές για την υγεία του σώματος και έγραψε ότι θα μπορούσαν να φουσκώσουν και να διογκωθούν λόγω ποικίλων αιτιών, όπως μόλυνση, τραυματισμός και έκθεση στον κρύο αέρα.
Αμυγδαλίτιδα και άλλα προβλήματα
«Το πιο κοινό πρόβλημα των αμυγδαλών είναι η αμυγδαλίτιδα. Εκδηλώνεται σε άτομα όλων των ηλικιών, αλλά είναι πιο συχνή στα παιδιά από ότι στους ενήλικες. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν πονόλαιμο, δυσκολία στην κατάποση, πυρετό, πρησμένους αδένες στον λαιμό και λευκωπή επικάλυψη στις αμυγδαλές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αμυγδαλίτιδα προκαλείται από ιούς, αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί από βακτήρια όπως ο στρεπτόκοκκος», επισημαίνει ο κ. Στυλιανός Μαγκανάρης Διευθυντής Ωτορινολαρυγγολόγος Metropolitan Hospital. «Ταξινομείται σε οξεία και χρόνια αμυγδαλίτιδα», συνεχίζει, περιγράφοντας τα συμπτώματα και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν.
«Η οξεία αμυγδαλίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή προβλήματος των αμυγδαλών. Είναι μια οξεία λοίμωξη τους, η οποία μπορεί να είναι ιογενής ή βακτηριακή. Τα συμπτώματά της εμφανίζονται συνήθως ξαφνικά και είναι έντονα, ενώ μπορεί να περιλαμβάνουν πονόλαιμο, πυρετό, δυσκολία στην κατάποση, πρησμένες αμυγδαλές και πρησμένους αδένες στον λαιμό. Η οξεία αμυγδαλίτιδα, εφόσον οφείλεται σε βακτήρια, μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, ενώ οι ιογενείς λοιμώξεις συνήθως υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε μια εβδομάδα.
Η χρόνια αμυγδαλίτιδα είναι μια μακροχρόνια φλεγμονή των αμυγδαλών που μπορεί να προκαλέσει επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας. Η χρόνια αμυγδαλίτιδα προκαλείται συνήθως από βακτηριακές λοιμώξεις που δεν αντιμετωπίζονται ή εξαλείφονται πλήρως με τα αντιβιοτικά. Μπορεί επίσης να προκληθεί από παράγοντες όπως το κάπνισμα, η ρύπανση καθώς και από αλλεργίες. Τα συμπτώματα της χρόνιας αμυγδαλίτιδας είναι παρόμοια με εκείνα της οξείας αλλά είναι λιγότερο σοβαρά και μπορεί να επιμείνουν για αρκετές εβδομάδες ή μήνες. Η χρόνια αμυγδαλίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά και μερικές φορές απαιτεί χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών.
Εκτός από την αμυγδαλίτιδα, άλλα προβλήματα των αμυγδαλών είναι:
Η αμυγδαλολιθίαση: Κατ’ αυτήν οι αμυγδαλές αναπτύσσουν πέτρες, που σχηματίζονται από υπολείμματα, όπως νεκρά κύτταρα, βλέννα και βακτήρια, που παγιδεύονται στις σχισμές των αμυγδαλών και ασβεστοποιούνται από άλατα ασβεστίου, όπως ο υδροξυαπατίτης ή το ανθρακικό ασβέστιο, τα οξαλικά και άλλα άλατα μαγνησίου ή ρίζες που περιέχουν αμμώνιο. Έχουν λευκό ή κιτρινωπό χρώμα, και είναι συνήθως μικρού μεγέθους σκληροί σχηματισμοί που μπορεί να προκαλέσουν κακοσμία του στόματος, δυσκολία στην κατάποση και πόνο στο αυτί.
Η υπερτροφία των αμυγδαλών: Είναι η μεγέθυνση των αμυγδαλών, η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, ροχαλητό και υπνική άπνοια. Η υπερτροφία των αμυγδαλών εμφανίζεται συχνότερα στα παιδιά, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε ενήλικες. Οι θεραπευτικές επιλογές για την υπερτροφία των αμυγδαλών περιλαμβάνουν φάρμακα όπως κορτικοστεροειδή και χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή).
Αμυγδαλεκτομή
Η αμυγδαλεκτομή συνήθως συνιστάται σε ασθενείς (παιδιά ή ενήλικες) που εμφανίζουν υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα ή έχουν υπερτροφικές αμυγδαλές που προκαλούν δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση, ή ιστορικό περιαμυγδαλικού αποστήματος καθώς και σε περιπτώσεις υποψίας κακοήθειας ή υποψίας προσβολής των νεφρών και της καρδιάς. Η διαδικασία συνήθως εκτελείται υπό γενική αναισθησία και περιλαμβάνει την αφαίρεση των αμυγδαλών δια μέσου της στοματικής κοιλότητας, χωρίς εξωτερικές τομές και ουλές. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 30 λεπτά. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια μέρα ή το επόμενο πρωί.
Η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορες τεχνικές όπως:
- Κλασική αμυγδαλεκτομή: Η αφαίρεση των αμυγδαλών γίνεται με νυστέρι.
- Ηλεκτροκαυτηριαστική αμυγδαλεκτομή: Η αφαίρεση γίνεται με διαθερμία.
- Αμυγδαλεκτομή με λέιζερ: Η αφαίρεση γίνεται με τη χρήση λέιζερ.
- Αμυγδαλεκτομή coblation: Η αφαίρεση γίνεται με ελεγχόμενη ενέργεια ραδιοσυχνοτήτων.
Μετά την αμυγδαλεκτομή, ο ιατρός μπορεί να συστήσει παυσίπονα και μια ειδική δίαιτα για μερικές ημέρες. Είναι επίσης σημαντικό για τον ασθενή να ξεκουράζεται και να αποφεύγει τις επίπονες δραστηριότητες για αρκετές ημέρες μετά τη διαδικασία. Κατά το διάστημα αυτό ο ιατρός θα παρακολουθεί στενά τον ασθενή για να διασφαλίσει ότι δεν υπάρχουν επιπλοκές» τονίζει ο ειδικός.
Συμπερασματικά: «Οι αμυγδαλές μπορεί να είναι πηγή τόσο οξέων όσο και χρόνιων προβλημάτων για ενηλίκους και περισσότερο για παιδιά. Ωστόσο, με την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία, αυτά τα προβλήματα μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν και να επιλυθούν αποτελεσματικά. Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα που σχετίζονται με τις αμυγδαλές σας, είναι σημαντικό να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια, για να διασφαλίσετε ότι θα λάβετε την κατάλληλη φροντίδα», καταλήγει ο κ. Μαγκανάρης.
