Η πρώτη εμπειρία του νεογέννητου είναι αυτή της γέννας, η οποία διαμορφώνει ως ένα βαθμό τον τρόπο που αντιδρά υποσυνείδητα αργότερα ένα άτομο σε ένα «εχθρικό» περιβάλλον. Το τραύμα της γέννας είναι τόσο πιο οδυνηρό, όσο πιο «αφύσικη» ή «βεβιασμένη» είναι αυτή, όπως συμβαίνει π.χ. στα μωρά που ήρθαν στον κόσμο εσπευσμένα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το νεογέννητο αρχικά δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη μητέρα του, δεν είναι ανεξάρτητη μονάδα. Κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του, το μωρό δεν έχει επίγνωση της ατομικότητάς του, του εαυτού του. Η πρώιμη συναισθηματική ανάπτυξη του μωρού, πριν συνειδητοποιήσει τον εαυτό του -και τους άλλους- ως ολόκληρο άτομο, είναι ζωτικά σημαντική.
Οι ψυχώσεις έχουν την αρχή τους σε διαταραχή στην συναισθηματική ανάπτυξη που προκύπτει πριν το παιδί έχει ξεκάθαρα αποκτήσει την αίσθηση ενός ολόκληρου ατόμου, ικανού για ολοκληρωμένες σχέσεις με άλλα ολόκληρα άτομα.
Η ψυχική υγεία του βρέφους προάγεται με τη συνεχή φροντίδα από τη μητέρα του, η οποία οφείλει να απαντάει έγκαιρα, ευαίσθητα και με συνέπεια στις ανάγκες του. Η αγκαλιά, η αγάπη, η στοργή, η αφοσίωση, βοηθούν το μωρό να σχηματίσει σταδιακά ένα όριο ανάμεσα στον εαυτό του και την εξωτερική πραγματικότητα.
Η αντίληψη που πρεσβεύει την αγνόηση του κλάματος του νεογέννητου, με σκοπό την σκληραγώγηση του, είναι σύμφωνα με τους ειδικούς λανθασμένη. Ένα άλλο βασικό στοιχείο είναι ότι τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του βρέφους, η μητέρα θα πρέπει να έχει την αποκλειστική φροντίδα του.
Έτσι, προλαμβάνονται μορφές άγχους που μπορεί να εκδηλωθούν σε αυτήν την ηλικία, οι οποίες στην ενήλικη ζωή είναι πιθανό να εμφανιστούν με τη μορφή ψυχώσεων. Ένα μωρό που δεν έχει ένα σταθερό πρόσωπο να το φροντίζει, ξεκινάει τη ζωή με μια αναπηρία στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του.
Μετά τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου ζωής, ο ρόλος της μαμάς, αλλά και του μπαμπά, αλλάζει. Δηλαδή, όσο περνάει ο καιρός η άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες του νεογέννητου και η υπερπροστατευτικότητα, πρέπει να δώσουν τη θέση τους στην ανεξαρτητοποίηση, την εκπαίδευση και τον καθορισμό των ορίων.
Το παιδί θα πρέπει να βιώνει και να μάθει να διαχειρίζεται σιγά-σιγά μόνο του τα δυσάρεστα συναισθήματα, όπως η ματαίωση, η στεναχώρια ή ο θυμός και να προετοιμάζεται σταδιακά για τον έξω κόσμο. Αλλά και τότε το παιδί έχει ανάγκη από ένα αγαπημένο του πρόσωπο. Η μαμά θα πρέπει να είναι πάντα εκεί, αλλά μόνο να παρευρίσκεται και να το παροτρύνει να πάρει πρωτοβουλίες.
Σύμφωνα με τους ψυχαναλυτές, οι ψυχώσεις και οι νευρώσεις οφείλονται σε στιγμές που μη ανεκτές ψυχολογικές συγκρούσεις στην βρεφική και νηπιακή ηλικία αντίστοιχα, οδήγησαν σε καταπίεση, διαταραχή της συναισθηματικής ανάπτυξης και τελικά σε μορφοποίηση συμπτωμάτων.
Το παιχνίδι είναι ένας τρόπος για να αντιληφθούν οι γονείς πως έχει διαμορφωθεί ο ψυχικός κόσμος του παιδιού τους, μετά την ευαίσθητη περίοδο της πρώιμης ανάπτυξης και περνώντας στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Το παιδί εκφράζεται μέσα από αυτό, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, καλλιεργεί την αυτοπεποίθησή του, μαθαίνει να μοιράζεται, να επιλύει διαφορές, να παίρνει αποφάσεις.
Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζει κάθε νέος γονιός, είναι ότι, σύμφωνσ με τους ειδικούς, οι ανάγκες που έχουν τα μωρά παίζουν σημαντικό ρόλο και έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία τους.
