Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός, που αποτελεί την κορύφωσή της, είναι εμπειρίες πολύ απαιτητικές, όχι μόνο για τη μητέρα, αλλά και για το μωρό. Η γέννηση ενός μωρού είναι μία πολύ σημαντική στιγμή για τους γονείς και ιδιαίτερα καθοριστική για το νεογέννητο, καθώς αφήνει το ασφαλές και ζεστό περιβάλλον της μήτρας, όπου έχει περάσει τους προηγούμενους περίπου εννέα μήνες και έρχεται σε ένα περιβάλλον άγνωστο, ψυχρό, γεμάτο με νέα ερεθίσματα.
Η πρώτη κίνηση του παιδίατρου και της μαίας είναι να σκουπίσουν το μωρό για να το ζεστάνουν, καθώς η θερμοκρασία σώματος του νεογνού είναι χαμηλή τις πρώτες ώρες ή και μέρες μετά τη γέννηση, για αυτό και μεταφέρεται σε ανοιχτή θερμοκοιτίδα. Ταυτόχρονα, η ελαφρά τριβή αποτελεί ένα καλό ερέθισμα για την αναπνοή, η οποία ξεκινά ως και 3’ μετά τη γέννησή του, ωστόσο τις πρώτες ώρες δεν είναι ρυθμική. Μπορεί να κάνει παύσεις που διαρκούν μέχρι και 10’’, ενώ η συχνότητα είναι περίπου 60 αναπνοές το λεπτό, όταν οι ενήλικες έχουν περίπου 16 αναπνοές το λεπτό.
Ο γιατρός, πέρα από την αναπνοή, εκτιμά τον καρδιακό ρυθμό, τον μυϊκό τόνο, την αντίδραση στα ερεθίσματα και το χρώμα του νεογνού. Είναι φυσιολογικό να έχει μελανά χεράκια και ποδαράκια τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση μέχρι και κάποιες ημέρες αργότερα.
Το υγρό που υπήρχε στους πνεύμονές του κατά τη διάρκεια της κύησης απορροφάται σταδιακά. Η ροή αίματος από τον πλακούντα διακόπτεται και πλέον η κυκλοφορία γίνεται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται στους ενήλικες. Τα περισσότερα νεογνά πετυχαίνουν μία ομαλή μετάβαση στο νέο περιβάλλον, ενώ περίπου το 10% μπορεί να χρειαστεί οξυγόνο, ήπια αναρρόφηση στη μύτη και το στόμα. Περίπου το 1% χρειάζεται εντατική ανάνηψη ή μεταφορά στη μονάδα εντατικής θεραπείας, ποσοστό που αυξάνεται όσον αφορά στα πρόωρα νεογνά. Αν η αρχική εκτίμηση δείξει ότι όλα είναι φυσιολογικά, ακολουθεί στη συνέχεια μία πιο λεπτομερής εξέταση του νεογέννητου.
Στο μεταξύ, η μητέρα μπορεί να κρατήσει το νεογέννητο στην αγκαλιά της, ενώ αν το επιτρέπει η κατάστασή της, μπορεί να κάνει την πρώτη προσπάθεια να το θηλάσει. Ο θηλασμός βοηθά το μωρό να διατηρήσει σε φυσιολογικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος και παράλληλα συμβάλλει στην ανάπτυξη στενού δεσμού μεταξύ των δύο.
