Photo credits: freepik.com
Το σχολικό bullying (εκφοβισμός) αποτελεί μία μορφή ενδοσχολικής βίας. Τα φαινόμενα εκφοβισμού παρουσιάζουν -δυστυχώς- αυξητική τάση τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, τα τελευταία χρόνια. Πώς μπορούμε. λοιπόν, να βοηθήσουμε τα παιδιά να διαχειρίζονται περιστατικά σχολικού εκφοβισμού;
Ως σχολικός εκφοβισμός ορίζεται η επαναλαμβανόμενη, ανεπιθύμητη, επιθετική συμπεριφορά, κατά την οποία ένα παιδί ή ένας έφηβος επιστρατεύει μια μορφή δύναμης, όπως σωματική βία αλλά και πρόσβαση σε πληροφορίες ή φήμες, προκειμένου να ελέγξει ή να βλάψει άλλα παιδιά. Μπορεί να εκδηλώνεται και με σωματική επιθετικότητα.
Το παιδί που είναι θύμα εκφοβισμού αναπτύσσει αισθήματα φόβου και κατωτερότητας, έχει χαμηλές σχολικές επιδόσεις και αντικοινωνική συμπεριφορά.
Δεν είναι πάντα εφικτό να αποτρέψουμε τον εκφοβισμό ενός παιδιού. Εκείνο που πρέπει και μπορούμε να κάνουμε, είναι να υποστηρίξουμε το παιδί ώστε να αναπτύξει την γνώση και τις δεξιότητες που χρειάζεται για να μπορεί να προστατεύει τον εαυτό του και παράλληλα να μάθει να αναζητά βοήθεια αν αντιμετωπίσει κακοποιητικές συμπεριφορές.
Μάθετε στο παιδί σας πώς θα απαντάει σε πειράγματα και προκλήσεις. Εξηγήστε του ότι ο "νταής" θέλει να εκμαιεύσει μια απάντηση που θα τον κάνει να νιώσει δυνατός. Επομένως, η επίδειξη συναισθημάτων και ο αντίλογος τροφοδοτούν τον εκφοβισμό. Η καλύτερη στρατηγική που μπορείτε να διδάξετε στο παιδί σας είναι να διατηρεί πάντα τη δική του αξιοπρέπεια και να αφήνει το "νταή" να διατηρήσει κι αυτός την αξιοπρέπειά του. Με άλλα λόγια, να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του ενώ αποσύρεται από την κατάσταση, χωρίς τον θίξει.
Και μην ξεχνάτε. Οι γονείς αποτελούν παράδειγμα και πρότυπο για τα παιδιά τους. Αν εσείς χάνετε την ψυχραιμία σας και μιλάτε άσχημα και με αγένεια στους άλλους, π.χ. βρίζετε τους άλλους οδηγούς όταν οδηγείτε, μαθαίνετε στο παιδί σας ότι μπορεί να μιλάει άσχημα στους άλλους. Πρώτοι εσείς καλείστε να συμπεριφέρεστε με σεβασμό στους άλλους, ακόμα και όταν διαφωνείτε μαζί τους.
Κάποια παιδικά βιβλία που καταπιάνονται με το θέμα του σχολικού εκφοβισμού, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε μαζί με το παιδί σας ή να τα χρησιμοποιήσετε ως εργαλείο, θα σας βοηθήσουν να χειριστείτε αυτό το θέμα.
Περιβάλλον αγάπης και σεβασμού
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποτρέψετε τα παιδιά από το να πέσουν θύματα εκφοβισμού, αλλά και να μη γίνουν τα ίδια εκφοβιστές, είναι να βεβαιωθείτε ότι μεγαλώνουν σε πλαίσιο αγάπης και σεβασμού. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε περιβάλλον με περιστατικά βίας, μαθαίνει ότι η βία είναι ο τρόπος για να ανταποκριθεί στα διαπροσωπικά προβλήματα.
Επιπλέον, οι μέθοδοι πειθαρχίας που περιλαμβάνουν την άσκηση εξουσίας, διδάσκουν το παιδί να ασκεί εξουσία πάνω σε άλλους ή να αφήνει τους άλλους να ασκούν εξουσία πάνω του.
Διαβάστε μαζί: Τα βιβλία "Ένας νταής στο σχολείο μας" και "Είμαι κι εγώ δυνατή", δίνουν έμφαση στο πώς τα παιδιά να βρουν μέσα τους και γύρω τους εφόδια και τρόπους για να αντιμετωπίσουν έναν νταή, και πώς να αξιοποιήσουν τις δικές τους δυνάμεις για να ξεπεράσουν τα αισθήματα φόβου ή ντροπής που τους δημιουργεί μια συμπεριφορά εκφοβισμού. Μιλήστε στα παιδιά για τα δυνατά τους σημεία. Εξηγήστε τους ότι είναι φυσικό να νιώσουν φόβο ή αμηχανία και ότι δεν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να νιώσουν ντροπή ή άβολα. Μάθετέ τα να ζητούν βοήθεια και να ξέρουν πως αν ενωθούν με άλλα παιδιά και ενήλικες, αυτό θα τα βοηθήσει να βάλουν τον όποιον "νταή" στη θέση του, χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο.
Η σημασία της καλής επικοινωνίας με το παιδί
Τα μοναχικά παιδιά έχουν περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύματα εκφοβισμού. Επίσης, συχνά τα παιδιά ντρέπονται που υφίστανται εκφοβισμό και το αποκρύπτουν από τους γονείς τους. Αν έχετε καλή επικονωνία με το παιδί σας και κερδίσετε την εμπιστοσύνη του, θα είναι πιο εύκολο να σας μιλάει για ό,τι του συμβαίνει.
Διαβάστε μαζί: Ο "δράκος Ναπολέων" είναι μία ιστορία που θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει ενσυναίσθηση και να προβληματιστεί. Επίσης, θα δώσει μια ωραία αφορμή για να συζητήσετε μαζί για το αν παρόμοια περιστατικά στο σχολείο του έχουν υποπέσει στην αντίληψή του.
Μάθετε στο παιδί σας να βάζει όρια
Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν κάποιες φράσεις, όπως:
"Σταμάτα αυτό που κάνεις"
"Κάτω τα χέρια από το σώμα μου"
"Δεν είναι εντάξει να με πονάς"
"Δεν μου αρέσει να με αποκαλούν έτσι. Θέλω να με φωνάζεις με το όνομά μου"
Διαβάστε μαζί: Τα βιβλία "Ο νταής του σχολικού και "Ο Ορφέας και οι νταήδες με τα κίτρινα ποδήλατα" βάζουν το παιδί σε περιβάλλον "προσομοίωσης" σχολικού εκφοβισμού. Μέσα από αυτά βλέπει και από απόσταση ασφαλείας, βλέπει πώς είναι οι συμπεριφορές εκφοβισμού, πώς νιώθει αυτός που τις υφίσταται, πώς μπορεί να αντιδράσει, πώς μπορεί να προστατευτεί και πώς να τις ξεπεράσει. Μιλήστε με το παιδί για τα συναισθήματα των ηρώων, τις πράξεις, τα κίνητρά τους και αφήστε το να σας πει τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τη γνώμη του πάνω στο θέμα.
Διδάξτε στο παιδί σας βασικές κοινωνικές δεξιότητες
Οι "νταήδες" παρενοχλούν κυρίως τα παιδιά που θεωρούν ευάλωτα. Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει προκλήσεις κοινωνικών δεξιοτήτων, βοηθήστε το να μην αποτελεί στόχο των "νταήδων". Μπορείτε να φτιάξετε σενάρια από κοινωνικές δεξιότητες και να εξασκηθείτε μαζί μέσα από παιχνίδια ρόλων. Μάθετε στο παιδί σας πώς να συμμετέχει σε ένα παιχνίδι στην παιδική χαρά, πώς να συστήνει τον εαυτό του, πώς να ξεκινά ένα παιχνίδι, κ.λπ. Μην ξεχνάτε ότι μερικές φορές τα παιδιά αποζητούν τόσο πολύ την αποδοχή των συνομηλίκων τους, που παραμένουν σε μια ομάδα ακόμα κι όταν τα κακομεταχειρίζονται.
Διαβάστε μαζί: Τα βιβλία "Ψηλά τα χέρια", "Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους" και "Ψαρόσουπα 3: Βρασίδας εναντίον μπακαλιάρου" από τη σειρά ΒΑΤΟΜΟΥΡΟ, απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 7-8 ετών και αποτελούν εξαιρετικό υλικό για μια ειλικρινή συζήτηση για τον σχολικό εκφοβισμό, κατά την οποία το παιδί σας θα μπορεί να σας πει από την εμπειρία του όλα όσα έχει υπόψη του, δικά του βιώματα ή άλλων παιδιών. Μη χάσετε την ευκαιρία να τονίσετε τον δικό σας ρόλο και το ότι είστε πάντα στη διάθεσή του για να σας μιλήσει για οτιδήποτε το απασχολεί.
Εξηγήστε στο παιδί σας πώς λειτουργεί ο εκφοβισμός
Η παρενόχληση ξεκινά συνήθως λεκτικά. Ο τρόπος που αντιδρά το "θύμα" καθορίζει αν ο "νταής" θα συνεχίσει να στοχεύει το συγκεκριμένο παιδί. Αν η επιθετικότητα δώσει στο "νταή" αίσθημα δύναμης, η επιθετικότητα κατά κανόνα θα κλιμακωθεί. Συζητήσετε αυτό το θέμα με το παιδί σας ΠΡΙΝ έρθει αντιμέτωπο με συμπεριφορές εκφοβισμού, ώστε να μπορέσει να υπερασπιστεί τον εαυτό του με επιτυχία όταν ένας "νταής" το "δοκιμάσει" για πρώτη φορά.
Διαβάστε μαζί: Για τα παιδιά που μπαίνουν ή είναι στην εφηβεία, τα βιβλία "Κώδικας 99" και "Βρομόστομος και μπούφος" εκτυλίσσονται στο περιβάλλον του γυμνασίου και μας ξεναγούν στα προβλήματα και τις ανησυχίες των εφήβων. Οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι συμπεριφορές εκφοβισμού πρωταγωνιστούν και εδώ, προσπαθώντας να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε την ψυχολογία των ηρώων προκειμένου να εξηγήσουμε τις πράξεις τους.
Πηγή: mybookstories.gr
