Αν καταναλώνετε καθημερινά ζάχαρη, έχετε σίγουρα προσέξει ότι η επιθυμία σας για γλυκό όλο και αυξάνεται. Γνωρίζετε, όμως, ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπερκατανάλωσής της στην υγεία;
Η ζάχαρη είναι ο πειρασμός στον οποίο δεν μπορούν να αντισταθούν πολλοί άνθρωποι. Γιατί, όμως, δημιουργείται αυτός ο «εθισμός» στη ζάχαρη; Όταν καταναλώνουμε γλυκά, παράγεται ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που προκαλεί ευφορία και εγρήγορση. Αν καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες γλυκών και η ντοπαμίνη υπερπαράγεται, ο οργανισμός αποκτά ανοχή και θέλει να την παράγει όλο και περισσότερο για να μας ευχαριστήσει. Αυτό λειτουργεί σαν φαύλος κύκλος κι έτσι έχουμε την ανάγκη να τρώμε όλο και περισσότερα γλυκά για να ικανοποιήσουμε τον εγκέφαλό μας. Η ζάχαρη δηλαδή λειτουργεί σαν ναρκωτικό και εθιζόμαστε σε αυτή.
Επίσης, καθώς με την κατανάλωση ζάχαρης τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν πολύ γρήγορα και μειώνονται κατακόρυφα στη συνέχεια, νιώθουμε μεγαλύτερη λαχτάρα για ζάχαρη αργότερα.
Ένας ακόμη λόγος που κατατάσσει τη ζάχαρη στις τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε, είναι ότι έχει κενές θερμίδες, δηλαδή δίνει ενέργεια στον οργανισμό, χωρίς να μας προσφέρει άλλα θρεπτικά συστατικά. Καταναλώνοντας συχνά τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη είναι εύκολο να ξεπεράσουμε τις καθημερινές ανάγκες μας σε ενέργεια, με αποτέλεσμα την αύξηση βάρους.
Όταν μιλάμε για κατανάλωση ζάχαρης, δεν αναφερόμαστε μόνο στην έξτρα προσθήκη της σε τρόφιμα, ροφήματα, κλπ.. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και τα απλά σάκχαρα που υπάρχουν σε διάφορα τρόφιμα, όπως φρουκτόζη, σουκρόζη, γλυκόζη, κ.α., ενώ υπάρχουν και οι κρυφές πηγές της, καθώς ζάχαρη περιέχουν τροφές που δεν μας περνούν από το μυαλό, όπως το γιαούρτι, η σάλτσα τομάτας, το ψωμί, τα τυποποιημένα ροφήματα, κ.α.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνει τις καταστροφικές συνέπειες της ζάχαρης στον οργανισμό και την υγεία μας, αναφέροντας πόσο σημαντικό είναι να μειώσουμε τις ποσότητες που καταναλώνουμε καθημερινά.
Τι προκαλεί η ζάχαρη;
Η μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης σχετίζεται με την αύξηση νοσημάτων όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης, αλλά και με άλλα θέματα υγείας όπως:
- Υπερφαγία, καθώς ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η χρόνια κατανάλωση ζάχαρης και ειδικότερα φρουκτόζης, μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στη λεπτίνη, ορμόνη που παράγεται από τα λιποκύτταρα και είναι υπεύθυνη για τη μείωση της όρεξης. Αναπτύσσοντας αντίσταση στη λεπτίνη, ο εγκέφαλος σταματά να αναγνωρίζει το σήμα της, με αποτέλεσμα να καθυστερεί το αίσθημα κορεσμού.
- Χρόνια φλεγμονή, αφού η ζάχαρη προάγει τη σύνθεση ελεύθερων λιπαρών οξέων στο ήπαρ, οδηγώντας στο σχηματισμό ελεύθερων ριζών, που είναι τοξικές για τον οργανισμό μας.
- Μείωση μνήμης / γνωστικής ικανότητας, αφού η αφθονία της φρουκτόζης συσχετίζεται με χαμηλότερη γνωστική απόδοση και προσοχή, ενώ παράλληλα παρατηρείται έκπτωση της γνωστικής, λεκτικής και οπτικής μνήμης. Πολλές έρευνες αποδεικνύουν τη συσχέτιση της υπερκατανάλωσης ζάχαρης με την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ, άνοιας και κατάθλιψης.
- Γήρανση του δέρματος, σχηματισμό ρυτίδων, μαύρων κύκλων και αφυδάτωσης, λόγω μείωσης της παραγωγής και της ποιότητας κολλαγόνου και ελαστίνης.
- Καρδιαγγειακές παθήσεις, αφού μία δίαιτα πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση παχυσαρκίας, χρόνιας φλεγμονής, στην ανάπτυξη υπέρτασης, αθηροσκλήρωσης, τριγλυκεριδίων και σακχάρου στο αίμα, παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων.
Πώς θα μειώσετε την κατανάλωση ζάχαρης
- Φροντίστε να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων που καταναλώνετε
- Αποφύγετε αναψυκτικά, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, τυποποιημένους χυμούς, δημητριακά πρωινού, κέτσαπ, κύβους ζωμού, σος, κονσέρβες, κράκερ, παξιμάδια, κ.λπ.
