Έχετε μόλις υποδεχτεί το νέο μέλος της οικογένειάς σας, το δεύτερο μωρό σας και αυτό σας γεμίζει όλους με χαρά και νέες προσδοκίες! Ωστόσο, ο ερχομός του δεύτερου παιδιού αλλάζει τα δεδομένα, τις προτεραιότητες και τις ισορροπίες μέσα στην οικογένεια, καθώς τις περισσότερες φορές επηρεάζει αρνητικά το πρώτο σας παιδί, που ήταν μέχρι πρότινος το επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Όπως είναι λογικό, το νέο μωρό μονοπωλεί το χρόνο σας, ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το πρώτο σας παιδί, που είχε μάθει μέχρι τώρα να έχει την αποκλειστική φροντίδα από όλους. Στο εξής, θα πρέπει να μοιράζεται όλα τα παραπάνω με το μικρότερο αδερφάκι του.
Τα συναισθήματα είναι πολλά και κυρίως αρνητικά, τουλάχιστον στην αρχή. Ζήλεια, θυμός, απορία, ανασφάλεια για τα κεκτημένα, άρνηση (τα περισσότερα παιδιά πιστεύουν ότι το μωρό θα "ξαναγυρίσει εκεί απ’ όπου ήρθε").
Κάποια από τα μεγαλύτερα παιδιά τείνουν να σκέφτονται ότι ίσως οι γονείς του έκαναν ακόμη ένα μωρό γιατί δεν είναι ευχαριστημένοι από τα ίδια. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με τον ερχομό του δεύτερου παιδιού, το πρώτο περνάει μία φάση πένθους, καθώς χάνει την αποκλειστικότητα τόσο σε συναισθηματικά θέματα (την αγάπη των γονιών), όσο και σε πρακτικά (μοιράζεται π.χ. το δωμάτιο του).
Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, όσο πιο μικρό είναι το πρώτο παιδί τόσο πιο ανέτοιμο είναι να μοιραστεί τους γονείς και ειδικά τη μητέρα του με ένα μικρότερο αδερφάκι. Συνήθως στην ηλικία των 3 ετών τα παιδιά είναι σε θέση να αποχωριστούν την μητέρα τους, που αναγκαστικά θα προσκολληθεί στο βρέφος και να διαχειριστούν καλύτερα την νέα αυτή κατάσταση.
Σταδιακά, καθώς το μωρό αρχίζει να μεγαλώνει και να επικοινωνεί, τόσο το μεγαλύτερο παιδί αναπτύσσει πιο θετικά συναισθήματα για το μικρό του αδερφάκι. Σε γενικές γραμμές, τα αδέρφια στην πορεία αναπτύσσουν μία σχέση αγάπης. Στη διαδικασία αυτή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ο χειρισμός των γονιών.
Ο ρόλος των γονιών
Ο χειρισμός των γονιών είναι και σε αυτή την περίπτωση καθοριστικής σημασίας. Θα πρέπει να μιλήσετε στο πρώτο παιδί για τη γέννηση του μωρού με τρόπο που αρμόζει στην ηλικία του. Κάντε το με απλά λόγια. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως παράδειγμα τη δική του ιστορία.
Αν δεν του έχετε μιλήσει ξανά για το πώς έρχονται τα παιδιά στον κόσμο, είναι μία καλή ευκαιρία να το κάνετε τώρα. Μπορείτε να του δείξετε φωτογραφίες από την προηγούμενη εγκυμοσύνη σας και να του εξηγήσετε ότι τότε εκείνο μεγάλωνε μέσα στη κοιλιά της μαμάς, όπως τώρα μεγαλώνει το αδερφάκι του.
Μην πιέζετε το παιδί να ακούσει αυτά που θέλετε να του πείτε. Αν είναι στην προσχολική ηλικία, ίσως δεν δώσει ιδιαίτερη σημασία στο θέμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν το ενδιαφέρει, αλλά θα επανέρχεται με διάφορες ερωτήσεις στη συνέχεια. Διαφορετικά, μπορείτε να επανέρχεστε εσείς όταν υπάρχει κατάλληλη αφορμή.
Προετοιμάστε το για όσα έχει να περιμένει, δηλαδή για τις μέρες που θα χρειαστεί να μείνετε στο μαιευτήριο, για όταν έρθετε στο σπίτι με το νεογέννητο, για το γεγονός ότι θα πρέπει να του αφιερώνετε χρόνο, να το θηλάζετε, να το φροντίζετε.
Μην διστάζετε να εκδηλώσετε τη στοργή σας στο νεογέννητο όταν είναι παρόν το μεγαλύτερο παιδί, για να αποφύγετε τυχόν ζήλιες. Αυτό στερεί από το μωρό σας την τρυφερότητα που έχει ανάγκη, ενώ ταυτόχρονα περνάτε στο πρώτο παιδί ένα μήνυμα προτίμησης και υπεροχής.
Αντιμετωπίστε με κατανόηση τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού σας, αφήστε του χώρο να εκφραστεί, χωρίς να του δημιουργείτε ενοχές, λέγοντας π.χ. "πρέπει να αγαπάς το αδερφάκι σου".
Ωστόσο, βάλτε ξεκάθαρα όρια ως προς τη συμπεριφορά του απέναντι στο μωρό, λέγοντας π.χ. "καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος, αλλά σου απαγορεύω να κάνεις κακό στο μωρό".
Θυμηθείτε, ότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι το πρώτο σας παιδί θα νιώσει απογοήτευση, ζήλια και στεναχώρια με τον ερχομός του δεύτερου παιδιού. Μπορείτε μόνο να το προετοιμάσετε, διατηρώντας πάντα επικοινωνία μαζί του, να το διαβεβαιώσετε για την αγάπη σας, ότι δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει και ότι θα είστε πάντα κοντά του.
