Photo credits: freepik.com
Είναι γνωστό ότι ο θηλασμός έχει πολλά οφέλη τόσο για το μωρό, όσο και για τη μητέρα. Με την ευκαιρία της Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού, που διανύουμε από την 1η έως τις 7 Νοεμβρίου, ας δούμε ποιες πρακτικές συμβάλλουν στον αποτελεσματικό μητρικό θηλασμό, αλλά και κάποιες σημαντικές διευκρινίσεις σχετικά με αυτόν.
Όσον αφορά στο μωρό, τα βασικότερα οφέλη είναι τα εξής:
- Του παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται τους πρώτους 6 μήνες.
- Ικανοποιεί τη δίψα του μωρού.
- Δεν έχει μικρόβια, άρα είναι λιγότερες οι πιθανότητες να προκαλέσει αλλεργία.
- Μέσα από αυτό περνούν στο μωρό αντισώματα, που το προστατεύουν από λοιμώξεις, ενώ ενισχύεται το ανοσοποιητικό του σύστημα.
- Τα ένζυμά του διευκολύνουν την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.
- Βοηθά στην ανάπτυξη των ματιών, του εγκεφάλου και άλλων οργάνων του μωρού.
Ποιες πρακτικές συμβάλλουν στον αποτελεσματικό μητρικό θηλασμό:
- Έναρξη του θηλασμού στην πρώτη ώρα της ζωής
- Αποκλειστικός θηλασμός για τους πρώτους έξι μήνες
- Θηλασμός μέχρι την ηλικία των 2 χρόνων ή και αργότερα.
- Υποστήριξη και ενθάρρυνση της πρακτικής συνδιαμονής της μητέρας με το μωρό της στο ίδιο δωμάτιο (rooming in)
- Εμπεριστατωμένη υποστήριξη από μαίες και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό.
- Αποφυγή χρήσης τεχνητών θηλών, μπουκαλιών και προαγωγή εναλλακτικών τρόπων σίτισης, με σύριγγα, κουταλάκι ή κυπελάκι.
Διευκρινίσεις για το μητρικό θηλασμό
Θηλασμός 10 λεπτά στον ένα μαστό και 10 λεπτά στον άλλον: Τις πρώτες κρίσιμες 6 εβδομάδες της γαλουχίας, το μωρό πρέπει να τοποθετείται στο στήθος σωστά. Η διάρκεια των γευμάτων αλλάζει ανάλογα με την πείνα και τη διάθεσή του, την ώρα της ημέρας και τον επιτυχή ή όχι τρόπο θηλασμού. Δηλαδή, ένα μωρό που δεν έχει μάθει να καταπίνει γάλα από το στήθος ή δεν βρίσκει γάλα, μπορεί να θηλάζει ανεπιτυχώς. Ένα άλλο μωρό μπορεί να έχει μάθει πώς να θηλάζει, να βρίσκει άφθονο γάλα και να τελειώνει το γεύμα του μέσα σε πέντε λεπτά. Δεν μετράμε, επομένως, λεπτά της ώρας με το ρολόι, αλλά παρατηρούμε το παιδί μας. Καταπίνει; Πόσες φορές κατάπιε; Έχει γάλα στο στοματάκι του; Φαίνεται χορτάτο και χαλαρωμένο στο τέλος; Για το θηλασμό δεν χρειάζεται χρονόμετρο!
Θα επιστρέψω στην εργασία μου. Πρέπει να σταματήσω το θηλασμό; Σε περίπτωση που η μητέρα επιστρέψει στην εργασία της, μπορεί να κάνει ατομική τράπεζα γάλακτος. Η άμελξη του γάλακτος μπορεί να επιτευχθεί με το χέρι ή με μια αντλία (κατά προτίμηση ηλεκτρική). Λίγες ημέρες νωρίτερα από την επιστροφή στην εργασία σας, θα πρέπει να αρχίσετε σταδιακά και χωρίς άγχος να αντλείτε γάλα μετά τον θηλασμό ή παράλληλα με τον θηλασμό ή περίπου την ώρα σίτισης του παιδιού με στερεές τροφές. Με τον τρόπο αυτό το αντλημένο γάλα -διατηρούμενο στο ψυγείο ή στην κατάψυξη- θα καλύψει τις ανάγκες του μωρού σας ενώ απουσιάζετε.
Πότε πρέπει να βάλω θήλαστρο; Σε ένα τελειόμηνο νεογνό, όταν ο θηλασμός ακολουθήσει μια ομαλή πορεία εδραίωσης, δεν χρειάζεται απαραιτήτως άντληση με θήλαστρο. Καταστάσεις στις οποίες θα μπορούσε να χρειαστεί άντληση με θήλαστρο είναι οι εξής:
- Αποχωρισμού μητέρας - βρέφους, π.χ. όταν το νεογνό είναι στην Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) ή όταν η μαμά χρειάζεται νοσηλεία.
- Όταν η παραγωγή του μητρικού γάλακτος είναι μειωμένη για διάφορους λόγους και επιδιώκουμε την αύξησή της.
- Αν η χορήγηση γάλακτος κρίνεται ακατάλληλη (π.χ. η μητέρα λαμβάνει φάρμακα μη συμβατά με το θηλασμό) μπορεί να γίνουν αντλήσεις με σκοπό τη διατήρηση της γαλουχίας.
- Σε περίπτωση επιστροφής της μητέρας στην εργασία της, ώστε να κάνει ατομική τράπεζα γάλακτος.
Πώς αποθηκεύω το μητρικό γάλα; Τα δοχεία για την αποθήκευση του μητρικού γάλακτος πρέπει να είναι από πολυπροπυλένιο (bisphenol Α free) ή να χρησιμοποιούνται σακουλάκια πολυπροπυλενίου, τα οποία πρέπει να σφραγίζονται καλά και να αποθηκεύονται σε μια περιοχή όπου αποφεύγεται η φθορά τους. Τα δοχεία για την αποθήκευση του μητρικού γάλακτος πλένονται και αποστειρώνονται μέχρι τον 4ο μήνα και στη συνέχεια μπορούν να πλυθούν με ζεστό νερό και σαπούνι και να ξεπλένονται καλά με εναλλαγή ζεστού – κρύου νερού ή να πλένονται στο πλυντήριο πιάτων. Κατά την αποθήκευση γάλακτος καλό είναι να μη γεμίζει το δοχείο (ή το σακουλάκι) μέχρι επάνω. Η ποσότητα γάλακτος που συλλέγεται μπορεί να ποικίλει. Χρησιμοποιείστε αυτοκόλλητη ετικέτα ή ανεξίτηλο μαρκαδόρο για να γραφτεί η ημερομηνία και ώρα συλλογής, καθώς και ψυγείο με κατάψυξη για τη διατήρησή του. Ενδεικτικά το γάλα μπορεί να αποθηκευτεί στο ψυγείο σε θερμοκρασία 4⁰C για 48 -72 ώρες ή στην κατάψυξη στους -18⁰C για έως 1 μήνα και στους -20⁰C για 3-6 μήνες.
Μπορώ να δίνω γάλα με μπουκάλι; Κατά την περίοδο των 0-6 μηνών, το μωρό πρέπει να τρέφεται αποκλειστικά με γάλα. "Σύγχυση θηλών" ονομάζεται το πρόβλημα που προκύπτει όταν σε ένα μωρό, εκτός από το στήθος προσφέρεται μπουκάλι ή πιπίλα, διότι ο τρόπος που ένα βρέφος τρέφεται από το στήθος, έχει πολλές και ουσιαστικές διαφορές από τον τρόπο που τρέφεται από το μπουκάλι. Ο τρόπος σίτισης με μπουκάλι είναι εντελώς διαφορετικός από τον θηλασμό στο στήθος της μητέρας! Διαφορετική ποιότητα θηλών και τρόπου ροής. Παθητική, σύντομη και αυτόματη η σίτιση με το μπουκάλι, ενεργητική, αργή, πιθανά κουραστική, η διαδικασία θηλασμού από το στήθος της μητέρας. Στο θηλασμό το μωρό πρέπει να ανοίξει από μόνο του το στόμα για να πιάσει το στήθος, ενώ όταν πίνει από το μπουκάλι κάτι τέτοιο δεν είναι αναγκαίο. Η θέση της γλώσσας είναι και αυτή διαφορετική. Όταν το μωρό είναι στο στήθος, η γλώσσα βρίσκεται πάνω από τα ούλα της κάτω γνάθου και κάνει κυματοειδείς κινήσεις, που βοηθούν στο άδειασμα των γαλακτοφόρων πόρων, ενώ όταν πίνει από το μπουκάλι, είναι πίσω από τα ούλα και δεν κάνει τέτοιου είδους κινήσεις. Το γάλα κατά το θηλασμό δεν ρέει αμέσως, αλλά μετά από μερικά λεπτά και το μωρό για να το καταφέρει αυτό, πρέπει να προσπαθήσει. Αντίθετα κατά τη σίτιση με το μπουκάλι, το μωρό δε χρειάζεται να κάνει πολλά. Το γάλα ρέει από μόνο του.
Το μωρό μεγαλώνει. Είναι ώρα να αποθηλάσω; Ο μητρικός θηλασμός θα πρέπει να είναι η αποκλειστική τροφή του βρέφους για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του. Πρέπει να συνεχίζεται και μετά την εισαγωγή στερεών τροφών στο καθημερινό διαιτολόγιο, μέχρι την ηλικία των 12 μηνών και μπορεί να συνεχισθεί για όσο διάστημα το επιθυμούν η μητέρα και το παιδί. Σε κάθε περίπτωση συστήνεται στην μητέρα να κάνει σταδιακό φυσικό απογαλακτισμό. Μείωση συχνότητας κατά 1 θηλασμό ανά 2-5 μέρες, αύξηση μεσοδιαστημάτων μεταξύ θηλασμών, μείωση διάρκειας θηλασμών. Υπάρχει πιθανότητα αντίδρασης του παιδιού, αλλαγής συμπεριφοράς του ή ασθένειας. Καθοριστική και η συμμετοχή της οικογένειας στον αποθηλασμό. Σε περίπτωση που η μητέρα βιώσει μελαγχολία ή κατάθλιψη, της τονίζουμε την ανάγκη να δημιουργήσει με το μωρό της νέες μορφές σχέσης, ανάλογες του αναπτυξιακού σταδίου του παιδιού και πρέπει να θυμάται ότι αυτό που έχει σημασία είναι να συνεχίσει να του δίνει την πολύτιμη για την ανάπτυξή του φροντίδα και αγάπη!
Πηγή: iaso.gr
