Όταν μιλάμε για την εύκολη προσαρμογή ενός παιδιού στο σχολείο, αναφερόμαστε στην ικανότητά του να ανταποκριθεί με επιτυχία στις μαθησιακές, κοινωνικές και συμπεριφορικές απαιτήσεις που θέτει το σχολείο.
Τα πιθανά αίτια της μη προσαρμογής σχετίζονται με:
- τα ατομικά χαρακτηριστικά του παιδιού (επίπεδο γνωστικής, κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξής του και αυτοαντίληψης)
- τα χαρακτηριστικά του σχολείου, της τάξης και του δασκάλου
- τα χαρακτηριστικά της οικογένειας και το ρόλο των γονέων
Πολλές φορές τα παιδιά δυσκολεύονται να ενταχθούν και να ενσωματωθούν στο σχολικό περιβάλλον, δυσκολία η οποία μπορεί να εκφράζεται με λόγια, αλλά και με άλλους τρόπους, όπως:
- αφηρημάδα και άρνηση για το σχολείο
- άρνηση για μελέτη των μαθημάτων
- χαμηλή επίδοση
- γκρίνια, εκνευρισμό, άγχος, ανησυχία, έντονη κινητικότητα
- έλλειψη κινήτρου και ενθουσιασμού για το σχολείο και τη μαθησιακή διαδικασία
- επιθετική συμπεριφορά, ενούρηση, αποχή από το φαγητό, δυσκολία στον ύπνο
Παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν ένα παιδί και να του προκαλέσουν νευρικότητα ή άγχος, είναι η προσωπικότητα και οι χειρισμοί του δασκάλου, οι συμμαθητές του και η κατάσταση που επικρατεί στην τάξη, οι δικές του ικανότητες, κ.α.
Τα μικρά παιδιά συνήθως βιώνουν έντονο άγχος λόγω αποχωρισμού τους από το οικείο περιβάλλον, ειδικά στην προσχολική ηλικία. Ωστόσο, κάθε νέα χρονιά αποτελεί νέο ξεκίνημα, οπότε τίθεται ξανά θέμα προσαρμογής, ανάλογα και με τις αλλαγές που έχουν συμβεί (νέα δασκάλα, νέα τάξη, νέοι συμμαθητές, νέο σχολείο, κλπ.), με πιο σημαντικές τις φάσεις μετάβασης, δηλαδή από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό και από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο.
Τα παιδιά που μπαίνουν στην εφηβεία, συχνά αντιμετωπίζουν θέματα προσαρμογής, λόγω και των συναισθηματικών αλλαγών της ηλικίας τους. Ένα ακόμη θέμα που επηρεάζει την προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο, είναι οι πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες, καθώς τα περισσότερα παιδιά τρέχουν συνεχώς για να προλάβουν τις υποχρεώσεις τους.
Ο ρόλος των γονιών
- Καλό είναι να βοηθήσετε τα παιδιά να ιεραρχήσουν τις προτεραιότητές τους και να κάνουν επιλογές, βάσει των ενδιαφερόντων και του χρόνου που αυτά διαθέτουν.
- Το δικό σας άγχος για την προσαρμογή και τις σχολικές επιδόσεις, επηρεάζει και τα παιδιά, τα οποία συνήθως αποθαρρύνονται και αντιμετωπίζουν το σχολείο όχι ως δική τους υποχρέωση, αλλά κάτι στο οποίο πρέπει να ανταποκριθούν για χάρη των γονιών τους.
- Για να βοηθήσετε ουσιαστικά το παιδί σας, δείξτε ειλικρινές ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν στο σχολείο και να προσφέρετε τη βοήθειά σας στο παιδί, όπου αυτό είναι εφικτό.
- Φροντίστε να έχετε καλή επικοινωνία με το δάσκαλο, ώστε να βοηθάτε ο ένας τον άλλο και να ακολουθείτε κοινό τρόπο αντιμετώπισης για τη βελτίωση που σημειώνει το παιδί.
- Η αξιολόγηση από έναν ειδικό είναι αναγκαία αν τυχόν υπάρχει πρόβλημα συμπεριφοράς από την πλευρά του παιδιού.
