Photo credits: freepik.com
Το φθινόπωρο φέρνει μαζί του ιώσεις και κρυολογήματα, που κάποια έχουν σε μεγάλο βαθμό κοινά συμπτώματα, όπως πυρετό, πονόλαιμο ή ρινική καταρροή. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί καταφεύγουν στη λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων για την καταστολή της συμπτωματολογίας. Πότε, όμως, ενδείκνυται η χορήγησή τους και πόσο "αθώα" είναι τα αντιβιοτικά;
Στην Ελλάδα δυστυχώς έχουμε από τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών, με αποτέλεσµα να έχουµε και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά µικροβίων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
Τι συμβουλεύουν, λοιπόν, οι ειδικοί του ΕΟΦ για τη σωστή χρήση τους; Τα αντιβιοτικά είναι φαρμακευτικές ουσίες που έχουν δράση στα μικρόβια και όχι στους ιούς. Γι' αυτό το λόγο, οι ήπιες λοιμώξεις που συνήθως προκαλούνται από ιούς δεν χρειάζονται χορήγηση αντιβιοτικών (π.χ. κρυολόγημα). Η χρήση τους πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα, μόνο εάν τα συνταγογραφήσει ο γιατρός και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του.
Ας δούμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες είναι άσκοπη η χρήση αντιβιοτικών.
Βήχας, πονόλαιμος, συνάχι: Πρόκειται για ιώσεις που θα περάσουν και τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν.
Κοινό κρυολόγηµα (συνάχι, κόπωση, πόνος στα κόκκαλα, πυρετός): Ακόμη κι αν ένα κρυολόγηµα διαρκέσει περισσότερο από δύο εβδοµάδες, τα αντιβιοτικά είναι τελείως άχρηστα. Το κοινό κρυολόγηµα οφείλεται αποκλειστικά σε ιούς στους οποίους δεν δρουν τα αντιβιοτικά.
Φαρυγγίτιδα, αµυγδαλίτιδα: Τα αντιβιοτικά δεν συστήνονται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η κυνάγχη και η φαρυγγίτιδα είναι στις περισσότερες περιπτώσεις, ιογενείς. Μόνο σε περίπτωση µικροβιακής φαρυγγίτιδας-αµυγδαλίτιδας χρειάζεται αντιβιοτικό. Υπάρχει µια ταχεία διαγνωστική µέθοδος (strep test), η οποία ανιχνεύει την ύπαρξη παθογόνου µικροβίου, γίνεται στο παιδιατρικό ιατρείο και διαρκεί 5'. Μόνο ο γιατρός θα κρίνει αν χρειάζεστε αντιβιοτικό.
Βρογχίτιδα: Στην πλειοψηφία τους οι λοιµώξεις στα παιδιά και στους ενήλικες είναι ιογενείς, άρα τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα. Στους ενήλικες, σε παροξυσµούς χρόνιας βρογχίτιδας µπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να χρειασθεί αντιβιοτικό μόνο αν το κρίνει ο γιατρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως το αντιβιοτικό είναι άχρηστο.
Διάρροια: Συνήθως η διάρροια είναι ιογενής άρα τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα. Ακόµα και οι διάρροιες µικροβιακής αιτιολογίας συχνότατα αυτοθεραπεύονται, οπότε δεν είναι αναγκαίο το αντιβιοτικό.
Έχετε υπόψη ότι:
- Τα αντιβιοτικά δεν είναι ακίνδυνα φάρμακα. Χαρακτηρίζονται πολλές φορές από σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι’ αυτό, η χρήση αντιβιοτικών που περίσσεψαν στο σπίτι ή που λαμβάνονται κατά την γνώμη και την εμπειρία του οικείου περιβάλλοντος, συγγενών και φίλων, είναι επικίνδυνη πρακτική και θέτει σε κίνδυνο την ατομική υγεία αλλά και τη δημόσια υγεία.
- Καταναλώνοντας άσκοπα τα αντιβιοτικά, αυτά να χάνουν τη δραστικότητά τους.
- Μόνο ο γιατρός µπορεί να κρίνει τη σοβαρότητα µιας λοίµωξης και την αναγκαιότητα χορήγησης αντιβιοτικών. Αν χρειαστεί να πάρετε αντιβίωση, ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του σε ό,τι αφορά τη δοσολογία αλλά και τη διάρκεια λήψης τους. Επίσης η λήψη αντιβιοτικών μπορεί να μεταβάλλει το μικροβίωμα του εντέρου, ενημερωθείτε για τη λήψη προβιοτικώνκατά τη διάρκεια μετά τη θεραπεία.
- Χρησιμοποιείτε μόνο τα αντιβιοτικά που σας έχουν συνταγογραφηθεί και μην τα μοιράζεστε με άλλους.
- Αν σας έχουν περισσέψει φάρμακα, μην τα χρησιμοποιείτε προτού συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πώς να τα επιστρέψετε ή να τα απορρίψετε.
Ο ΕΟΔΥ μας εξηγεί με απλό τρόπο πότε είναι αναγκαία η λήψη των αντιβιοτικών, ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα, μέσα από το παρακάτω γράφημα:
